Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

5510 Sayılı Kanun Kendi Eli İle Canavar Yarattı!

Bazen kanunlar hazırlanırken yasal düzenlemeler karşısında ortaya çıkan olumsuz tablolar karşısında,tüm birimlerin bu konularla meşgul ederek,bazı alanlarda sıkıntılara yol açar.

Bu canavar aslında SGK Denetim birimlerinin hem mesai saatlerini çalıyor,hem de denetlenmesi konusunda kanalize olunacak sahaları daraltıyor.

Bu canavarlar aslında oldukça çok olmasına rağmen,bugün sadece birinden bahsedeceğim.

Sahte-Şüpheli-Kontrollü İşyerleri Hakkında!

4/a sigortalılar yıllardan beri 506 sayılı SSK kanunu kapsamında çalışır idiler,5510 sayılı Kanunla birlikte sahte işyeri,şüpheli işyeri,kontrollü işyeri kavramları da türemiş oldu,üstüne üstlük fiili çalışma kavramı geldi.

506 sayılı Kanun kapsamında işyerlerinin 2008/10 dönemine kadar fiili çalışma ve statü olarak S-Ş-K ile sınıflandırıldığına hiç rastlamadık.

TEŞVİKLER ÇIKTI S-Ş-K HORTLADI

Yıllardır İşverenlerin belini büken ağır sigorta primlerinin indirilmesi yönünden telkinler kanunlarda madde gündemine alınmadı,kayıt dışılığı önleme adına uygulaması oldukça zor olan,işletme büyüklüklerine bakılmadan istihdamı teşvik edecek hazine ve iş kur destekli(işsizlik fonundan) teşvikler verilmesi bu teşvikleri hortumlamak isteyen art niyetli kişilerin sahneye çıkması ile birlikte 506 sayılı Kanunda uygulama sahası olmayan,fiili çalışma,S-Ş-K virüs gibi çoğalmaya başladı.

O halde halen hızla çoğalan bu virüse karşın kanun koyucu öncelikle işletme büyüklükleri,iş ve işlem hacmini dikkate alarak basit sade ve uygulanabilirliği olan gerçek anlamda işverenlerin canını acıtmayacak prim indirimleri,ardından teşviklere yer vermesi gerekir.

12 yıldır sahada görev yapanlar,bu işe gönül verenlerin önerileri,Cumhurbaşkanlığı Taslak Strateji Raporlarına girse de,SGK Faaliyet raporlarında yer alsa da hayat bulmuyor.

Bunun için birileri taşın altına elini koyma vakti gelmiştir.

Sahte işyerleri hortumlama yaparak piyasalardan çekilmesi halinde SGK Borç izleme ve icra servisleri bu yığın dosyalar altında kalkamamaktadır.

Yasa koyucu öncelikle işletmelere yönelik İşveren Primlerinde İndirim,Teşviklerde anlaşılır düzenlemeler,teşvik yasaklamalarında ise işverenlerinin de görüşü alınarak dürüst işverenleri koruycu tedbirleri alması gerekir.

FİİLİ ÇALIŞMA KAVRAMI 5510 SAYILI KANUNDA TANIMLAMASI YAPILMALIDIR!

Tanımlaması olmayan ''Fiili Çalışmaya'' ileride açılacak davalarda ne denilebilinir,Örneğin bazı teşviklerde ''fiili çalışmaya yer verilmemesi gibi'' çelişkileri de barındırıyor.

Fiili Çalışma;

Sigortalılık niteliğinin taraflar arasında iş sözleşmesi ilişkisinin kurulması ve çalışmaya başlanması ile kazanılır denilerek tanımlaması

CANAVAR İSTEĞE BAĞLI 4/a'lıların 4/b'li OLMASI İLE 5510 SAYILI KANUNDA YER ALDI!

SGK Kontrolle görevlendirdiği Denetmenleri en çok iş yükü ise Sahte Sigortalı için verdikleri mücadeledir.

Özellikle Ekim 2008 sonrası bunu SGK yetkilileri de kabul ediyor,506 sayılı Kanunda yer alan isteğe bağlı işçilik primleri 4/b kaydırılması ile birlikte fiili çalışma olgusu olmayan sahte sigortalılık çığ gibi büyümüş,bu işlerden yararlanan işverenler çoğalmıştır.

5510/53 'üncü maddesi ile 6111 sayılı Kanunda yapılan düzenlemeyle 4/b hızla 4/a göç etmesi sonucu,emekli maaşlarında artan farklar bu sektörde denetim elemanlarını fazlası ile yorduğu gibi asıl yapmaları gereken işler ise geri plana itilmiştir.

Bu işin ortak çözümü isteğe bağlı 4/a primleri tekrar geri gelmeli yada kademeli olarak hayata geçirilmelidir.

5510 /53'üncü maddesi yada 1260 gün kuralları da ilerleyen dönemlerde TAHSİS servislerince denetime sevk edilecek evrak dosyalarıyla bir çok emeklinin maaşları da iptal olabilecektir.

EK/5-6-9 Uygulamaları da aslında ülkemizde fiili olmayan sahte çalışmaları da gündeme getirir.

Bunun içinde EK/5-6-9 yeniden ele alınması gerekir.

CANAVAR BÜYÜTMEDE EN BÜYÜK HATA 5510 SAYILI KANUNDA SİGORTALILARIN KENDİNİ BİLDİRİLMESİNDE YAPILDI!

Kanun koyucu bu konuda düzenlemelere yer verilmesi gerekir.

''Kanun düzenleyici Sigortalıların kendisini bildirmesinin,aynı zamanda ileride açılacak hizmet tespit davalarında dayanak olacağı yönünde ibare yer vermesi,bildirimin yapılmaması durumunda işveren bildiriminin dikkate alınması gibi''

Böylece sigortalıların kendini işe girişte ve işten ayrılış halinde bildirmesiyle birlikte,denetimde yeknesaklık sağlanacaktır.

Canavarı büyütmeme adına hızlıca düzenlemelere yer verilerek,mağdurlar yaratılmadan vurgunculara ise kamu kaynağını israf etmeme adına önlemler alınmalıdır.

20.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.