Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

4/A İsteğe Bağlı Tekrar Geri Gelmeli Mi?

5510 sayılı Kanunla birlikte 4/a-SSK isteğe bağlı bazı şartlar dışında ortadan kaldırıldı.

Öncelikle isteğe bağlı da ödenen primler sadece 4/b-Bağ-Kur statüsüne aktarılıyor.

İSTİSNA HALLER

Kısmi Süreli dediğimiz çalışmaların 30 güne tamamlanması için eksik süreler isteğe bağlı ödenirse,5-1(g) statüsünde prim ödemeler ,EK/5 ve EK/6 statüsünde çalışmalar,EK/9 statüsünde çalışmalar 4-a/SSK sayılacaktır.

Kanun koyucu işçi yada hizmet akdi ibaresinden yola çıkarak 4/a'nın lafzına ve ruhuna uygun olarak çalışma statüsünde yeşil ışık yaktığı bireysel prim ödeme de 4/a-SSK statüsüne bu anlamda isteğe bağlı da izin vermiştir.

MÜLGA 506 SAYILI KANUNDA İSTEĞE BAĞLI NEDİR?

Madde 85 – (17/7/1964 tarih ve 506 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Sigortalılık süresi en az 5 yıl olan ve en az 750 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunan sigortalı aşağıdaki şartlarla malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edebilir denilmiştir.

Burada işçi korunmuş,fiili çalışmadan prim ödemenin önüne geçilmiş,çalışma süresi getirilmiştir.

Madde 85 – Fıkra bir bent (B) alt bentler (a) ve (b)-(20/6/1987 tarih ve 3395 sayılı Kanunun hükmüdür.)

 a) İsteğe bağlı sigortaya devam etmek isteyenler gösterge tablolarındaki derece ve kademelerden hangisi üzerinden prim ödeyeceklerini tespit ederek Kuruma bildirirler.

Burada fiili çalışmama gibi yollara sapmamak adına bir yöntem izlenmiştir.

Madde 85 – (20/6/1987 tarihli ve 3395 sayılı Kanunun hükmüdür.)

 Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edilebilmesi için:

A) - a) İsteğe bağlı olarak devam edeceğini belirtilen bir yazı ile Kuruma müracaatta bulunmak,

b) Müracaat tarihinden önce 506 sayılı Kanuna göre tescil edilmiş olmak,

c) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışmamak ve buralardan kendi çalışmalarından dolayı aylık bağlanmamış olmak,

d) İsteğe bağlı olarak sigortaya devam edeceğini belirten müracaatının Kurumca alındığı tarihi takip eden aybaşından başlayarak, her yıl için 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemek, Şarttır.

Sadece tescil edilme şartının gelmesi,çalışma süresi aranmamıştır.

Sahte sigortalılık yok,fiili çalışma yok,para ile sigortalı gösterilme yok.

Madde 85- (9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edilebilmesi için;

 A - a) En az 1080 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,

b) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna zorunlu ya da isteğe bağlı sigortalı olmamak ve buralardan kendi sigortalılığından dolayı aylık bağlanmamış olmak,

 c) İsteğe bağlı olarak her ay kesintisiz otuz gün üzerinden malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemek,

 d) Örneği Kurumca hazırlanacak isteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma müracaatta bulunmak, Şarttır.

2003 yılında yapılan düzenleme ile birlikte;

1080 gün yani 3 yıl kesintisiz prim ödeme şartı geldi.

NEDEN 5510 SAYILI KANUNDA İSTEĞE BAĞLI 4/b -BAĞ-KUR OLSUN İSTENDİ?

Kanun koyucuya komisyonlarda ısrarla Kurum yetkilileri isteğe Bağlı 4/a kurum için kara delik olduğu lanse edildi.

Oysa 1964 Tarihli yasada işçi için 5 yıl sigortalılık süresi,750 gün şartı getirilmiş.

1987 yılında sigortalılık süresi ve prim ödeme terk edilmiş,Tescil şartı yeterli görülmüş.

2003 yılında ise 1080 gün sigortalılık prim ödeme ile isteğe bağlı da yeni düzenlemeye yer verilmiştir.

2008/Ekim sonrası yürürlüğe giren 5510 sayılı SS ve GSSK ile yukarıda yazdığımız istisna çalışmalar dışında isteğe bağlı 4-b Bağ-Kur kaydırılmış,sigortalının prim ödeme günü artırılmıştır.

Bundan dolayı hileli dediğimiz ''SAHTE SİGORTALI''çalışması hortlatılmış,kurum müfettiş/denetmenleri mesailerini bu işe harcamaya başlamışlardır.

Komisyonlarda isteğe bağlı prim ödemenin emeklilik için her ne kadar prim ödense de kolay bir sistem olduğu vurgulanmıştır.

KANUN KOYUCU İÇİN ÖNERİMİZ!

Oysa ki,isteğe bağlı da yapılacak ufak bir değişiklik ile ;

1999 öncesi işçiler dediğimiz 4/a statüsünde çalışanlara tıpkı 1964 yılındaki gibi zorunlu çalışma ve prim ödeme süreleri getirilebilinir.

2000 ile 2008/09 Eylül ,2008/10 Sonrası içinde çalışma süreleri ile endeksli süreler ortaya konularak isteğe bağlı da 4/a yeniden canlandırılmasıyla ünitelerin ,Çalışma Hayatını denetleyenlerin mesaisini işgal eden fiil çalışma var mı yok mu tartışmasına son verecek hakkaniyetli bir isteğe bağlı işçilik tesis edilmesi gerekir.

Reform yasa mimarlarının atladığı bu uygulama SGK ilgili birimlerinden görüş alarak son şekli verilerek kanunlaşır.

İsteğe Bağlı da atılacak bu adım çalışma hayatında engel teşkil eden fiili çalışma olmaması olgusunun önüne geçirilerek,Çalışma Hayatını Denetleyenlerinde bu konuda sahada başka denetimlere kanalize olmasına aracılık eder.

5510 sayılı Kanunda yapılacak düzenleme ile birlikte 4/a  isteğe bağlı 506 sayılı Mülga Kanunda yazılı esasların tekrar gözden geçirilerek uyarlanması halinde fiili çalışmama ,sahte sigorta gibi kavramlarda ortadan kalkacaktır.

27.05.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.