Mustafa Akçayır
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
KGK Bağımsız Denetçi
mustafa.akcayir@mynet.com

18 Mayıs 2018’e Kadar Giriş Yapın, Ay Sonuna Kadar Sözleşmeyi İmzalayın

Sistemik Risk Veri Takip Sistemi bildirim süresi, 31 Mart 2018 tarihinde sona eren ara hesap dönemi için 18 Mayıs 2018 tarihine kadar uzatılmıştır.

T.C.Merkez Bankası bu süre uzatımından sonra bir duyuruda daha bulunmadığından31/03/2018 tarihi itibariyle 15 Milyon doların üzerinde döviz cinsinden borcu bulanan firma veya şahısların 18/05/2018 tarihi dahil TCMB sistematik Risk veri takip sisteminden kaydını yaptırıp sisteme giriş yapmaları gerekmektedir.

Buna göre, yurtiçinden ve yurtdışından sağlanan yabancı para nakdi krediler ile dövize endeksli kredilerinin toplamı ilgili hesap döneminin son işgünü itibarıyla 15 milyon ABD doları ve üstünde olan firmalar, veri formu ile talep edilen bilgileri, açıklama formuna uygun olarak Merkez Bankasına bildirmekle yükümlüdür. 
Bu çerçevede firmalar, 31 Mart, 30 Haziran, 30 Eylül ve 31 Aralık tarihlerinde sona eren üçer aylık hesap dönemleri itibarıyla varsa son hesap dönemine ilişkin TMS’lere göre hazırlanan finansal durum tablosu, TMS’lere göre hazırlanmış finansal durum tablosunun bulunmaması durumunda vergi mevzuatı çerçevesinde kamu idarelerine sunulmak üzere hazırlanan bilançolarında yer alan YP kredi tutarı toplamı 15 milyon ABD doları ve üzerinde ise bildirimle yükümlü olmaktadır.

Bildirimle yükümlü olunup olunmadığının belirlenmesinde, firmanın yabancı para nakdi kredileri ile dövize endeksli kredileri toplamı hesaplanırken varsa son hesap dönemine ilişkin TMS’lere göre hazırlanan finansal durum tablosu, TMS’lere göre hazırlanmış finansal durum tablosunun bulunmaması durumunda vergi mevzuatı çerçevesinde kamu idarelerine sunulmak üzere hazırlanan bilanço dikkate alınır.

NEDEN BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİ YAPILMASI GEREKİYOR?

Sistemik Risk Veri Takip Sistemi veri formu bilanço, gelir tablosu ve bilanço dışında izlenen hesapların bazı kalemlerinden oluşmaktadır. Söz konusu verilerin belirlenen finansal raporlama standartlarına uygun ve doğru olarak düzenlenmiş olmasını teminen Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 7. maddesi uyarınca, verilerin doğruluk denetiminin bağımsız denetçiler tarafından yapılması gerekmektedir

YÖNETMELİK KAPSAMINDA DENETÇİ SEÇİMİ NASIL GERÇEKLEŞECEK?

Yönetmelik kapsamında düzenlenen denetim, “Özel Hususlar – Tek Bir Finansal Tablonun Bağımsız Denetimi ile Finansal Tablolardaki Belirli Unsurların, Hesapların veya Kalemlerin Bağımsız Denetimi” başlıklı BDS 805 ile birlikte denetimle ilgili tüm BDS’ler çerçevesinde veri formu ile bildirilen yıllık verilerin, ara dönem verileri ile tutarlılığı da dâhil olmak üzere denetimini içermekte olup, bu kapsamda Yönetmelik uyarınca yapılacak denetimler, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca yapılan denetimlerden farklıdır.
Bu nedenle;
Firma hem 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hem de Yönetmelik uyarınca bağımsız denetime tabi ise, Yönetmelik uyarınca yapılacak denetimler için, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca yapılacak denetim için seçilen denetçi seçilebileceği gibi, bu denetimler için başka bir denetçi de seçilebilir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve Yönetmelik uyarınca yapılacak denetimler için aynı denetçinin seçilmiş olması durumunda, her iki denetim için ayrı ayrı denetim sözleşmesi düzenlenmesi gerekmektedir.
Yönetmelik kapsamında yapılacak denetimleri yürütecek denetçi firma genel kurulu tarafından seçilebileceği gibi, yönetim kurulu tarafından da seçilebilir

BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİNİN NE ZAMAN YAPILMASI GEREKİYOR?

Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 5 / 4 maddesi uyarınca, bildirim yükümlülüğü olan firma, yükümlülüğün başladığı tarihten itibaren 60 gün içinde denetçi ile denetim sözleşmesi yapar.

Yönetmeliğin 9/4 maddesi uyarınca firma, veri bildirimlerini gerçekleştirirken, Sisteme girmiş olduğu verileri denetleyecek denetçiyi Sistem üzerinden kullanıcı olarak belirler ve denetçi ile imzaladığı sözleşmenin bir örneğini Sisteme yükler.

BİLDİRİLEN VERİLERİN DENETİMİ NE ZAMAN YAPILACAK?

Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 7. maddesi uyarınca yıllık hesap dönemine ilişkin bildirilen verilerin denetimi (bu verilerin ara dönemlerde bildirilen veriler ile tutarlılığı da dahil), denetçi tarafından KGK düzenlemelerine uygun olarak izleyen yılın 31 Mayıs tarihine kadar tamamlanır.

BAĞIMSIZ DENETÇİNİN DÜZELTİLMESİNİ İSTEDİĞİ VERİLER SİSTEME NE ZAMAN YÜKLENİYOR?

Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 7 / 3 maddesi uyarınca denetçi tarafından bildirilen yanlışlıklar firma tarafından beş iş günü içerisinde düzeltilerek Sisteme yüklenir.

SİSTEMATİK VERİ TAKİP SİSTEMİNİ KİMLER KULLANIYOR?

Sistemin kullanıcıları firma, denetçiler ve Merkez Bankası olarak belirlenmiştir.

FİRMA YÖNETİMİNİN VERİLERİN DOĞRULUĞU İLE İLGİLİ SORUMLULUĞU NEDİR?

Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 5 / 4 maddesi uyarınca firma yönetimi Bankaya bildirilecek verilerin tam ve doğru olmasından sorumludur. Bu çerçevede veri bildiriminin yapılmaması, doğru veya eksiksiz gerçekleştirilmemesi veya olumsuz görüş içeren bağımsız denetim raporunun düzeltilmemesi durumlarında 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 68 inci maddesi gereğince işlem başlatılabilir.

VERİ GİRİŞLERİ SÜRESİNDE YAPILMAZSA YAPTIRIM VARMI?

Veri bildiriminin yapılmaması, doğru veya eksiksiz gerçekleştirilmemesi veya olumsuz görüş içeren bağımsız denetim raporunun düzeltilmemesi durumlarında 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 68 inci maddesi gereğince işlem başlatılabilir.

BAĞIMSIZ DENETİM FİRMASININ OLUMSUZ RAPORUNUN SONUÇLARI NELERDİR?

Denetçi, bildirilen verilerde, bariz biçimde önemsiz sayılanlar dışında yanlışlık tespit etmesi durumunda firmadan gerekli düzeltmeleri yapmasını Sistem üzerinden talep eder. Denetçi tarafından bildirilen yanlışlıklar firma tarafından beş iş günü içerisinde düzeltilerek Sisteme yüklenir. Veri bildiriminin yapılmaması, doğru veya eksiksiz gerçekleştirilmemesi veya olumsuz görüş verilmesini gerektiren durumların düzeltilmemesi hallerinde 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 68 inci maddesi gereğince işlem başlatılabilir.

YÖNETMELİK KAPSAMINDA İLK VERİ BİLDİRİMLERİNDEN YÜKÜMLÜ OLAN FİRMALAR NE ZAMANA KADAR BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİ YAPACAK?

Yönetmelik kapsamında ilk veri bildirimleri, 31 Mart 2018’de sona eren hesap dönemi itibarıyla gerçekleştirileceğinden ilgili denetim sözleşmesinin 31 Mayıs 2018 tarihine kadar düzenlenmesi gerekmektedir

BAZI FİRMALAR TEMİN ETTİKLERİ KREDİLERİ İLGİLİ KURULUŞLARA AKTARMAKTADIRLAR. BU DURUMDA SRVTS KAPSAMINDA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ HANGİ FİRMADADIR?

Bildirim yükümlülüğünün belirlenmesinde hukuken krediyi alan gerçek ya da tüzel kişi esas alınacaktır. Bu çerçevede her ne kadar kredi başka bir firmaya aktarılmış olsa da, kredi borçlusu olarak kayıtlı olan firma bildirimle yükümlü olacak ve veri formunu belirlenen raporlama çerçevesine uygun olarak raporlayacaktır

SRVTS BİLDİRİMİNDE BULUNMADA İLİŞKİLİ KİŞİLERE BORÇLAR DİKKATE ALINACAKMIDIR?

SRVTS uygulamasında bildirim yükümlülüğü, Banka ve Banka Dışı Finansal Kuruluşlardan temin edilen krediler uyarınca belirlenmektedir.

BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNDE GAYRİNAKDİ KREDİLER DİKKATE ALINACAKMIDIR?

Yönetmelik’in 5 inci maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca yükümlülük, yurt içinden ve yurt dışından sağlanan yabancı para nakdi krediler ile dövize endeksli kredilerinin toplamı ilgili hesap döneminin son iş günü itibarıyla 15 milyon ABD doları ve üstünde olan firmalar için oluşacaktır. Bu çerçevede yükümlülük yalnız nakdi krediler uyarınca belirlenecektir.

BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNDE ANAPARA FAİZ HANGİSİ DİKKATE ALINACAKTIR?

Yükümlülüğün belirlenmesinde yalnız kredi anapara tutarları esas alınacak olup faiz tahakkukları yükümlülüğün belirlenmesinde dikkate alınmayacaktır

FİNANSAL TABLOLARINI ÖZEL HESAP DÖNEMİNE GÖRE DÜZENLEYEN FİRMALARIN BİLDİRİM VE BAĞIMSIZ DENETİM SÜRECİ NASIL BELİRLENECEK?

Finansal tablolarını özel hesap dönemi itibarıyla hazırlayan firmalar için bildirim ve denetim yükümlülükleri, Yönetmelik ile belirlenen sürelere kıyasen uygulanacaktır. 
Detaylar, Yönetmelik ile ara dönemlerdeki bildirimler için bir ay, yıllık hesap dönemi bildirimleri için üç ay, denetim dönemi için ise beş ay süre verildiği göz önüne alınarak aşağıdaki örnekte açıklanmıştır.
Örnek
Özel hesap dönemi uygulayan firmalar sistemde bildirim dönemi olarak “özel hesap dönemi” işaretleyecek ve özel hesap dönemi tarihinin girişini gerçekleştirecektir. 
Özel hesap dönemi 31 Mayıs 2018 olan bir firma için;
Ara dönemler:
Ç – 1: Haziran, Temmuz, Ağustos
Ç – 2: Eylül, Ekim, Kasım
Ç – 3: Aralık, Ocak, Şubat
Ç – 4: Mart, Nisan, Mayıs 
Yıllık hesap dönemi veri bildirimlerinin gerçekleştirileceği tarihler: 31 Mayıs - 31 Ağustos 2018

Bağımsız denetim tarihleri: 31 Mayıs - 31 Ekim 2018

Ara dönem raporlamalarının gerçekleştirileceği tarihler: 1 - 30 Eylül 2018, 1- 31 Aralık 2018, 1- 31 Mart 2019

olarak uygulanacaktır

BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİ YAPMAMANIN CEZASI MÜEYYİDESİ NEDİR?

Yönetmelik’in 5 inci maddesinin 4 üncü fıkrası uyarınca bildirim yükümlülüğü olan firmanın, yükümlülüğün başladığı tarihten itibaren 60 gün içinde denetçi ile denetim sözleşmesi yapacağı düzenlenmiştir. Ayrıca, Yönetmelik’in 5 inci maddesinin 5 inci fıkrası uyarınca firma yönetiminin bildirilen verilerin tam ve doğru olmasından sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Denetim sözleşmesi yapılmaması durumunda bildirimler tam ve eksiksiz yapılamamış olacağından Yönetmelik’in 12 nci maddesi ile düzenlenen ceza hükümleri uygulanabilecektir.

SERBEST BÖLGEDE FAALİYET GÖSTEREN FİRMALAR SİSTEME DAHİLMİDİR?

Yönetmelik’in 5 inci maddesi ile belirlenen yükümlülük koşullarını sağlayan firmalar kapsama dâhil olacaktır. Bu çerçevede serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalar da kapsama dâhildir.

YÖNETMELİK KAPSAMINDA FİRMALAR BELİRLENİRKEN TMS’LERE GÖRE HAZIRLANAN TABLOLARIN ESAS ALINACAĞI BELİRTİLMEKTEDİR? TMS LERE GÖRE HAZIRLANAN FİNANSAL TABLOLAR,GRUP ŞİRKETLERİ İÇİN KONSOLİDASYOMN GEREKTİRMEKTEDİR.BU ÇERÇEVEDE YÜKÜMLÜLÜK BELİRLENİRKEN BİREYSEL FİNANSAL TABLOLARMI KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARMI KULLANILACAK?

SRVTS uygulamasında raporlama yükümlülüğü belirlenirken bireysel mali tablolar dikkate alınacak ve veri formları bireysel finansal tablolar kullanılarak doldurulacaktır.

BİREYSEL MALİ TABLO HAZIRLAMAYAN FİRMALAR BİLDİRİMİNİ NASIL YAPACAK?

SRVTS uygulamasında raporlama yükümlülüğü bireysel mali tablolar üzerinden belirlenmektedir. Bildirimle yükümlü olan firmalar veri formlarını, bireysel finansal tablolarını kullanarak Yönetmelik’in 4 üncü maddesi ile tanımlanan raporlama çerçevesine göre hazırlayacaktır.

YÖNETMELİK KAPSAMINDA BELİRLENEN FİNANSAL RAPORLAMA ÇERÇEVESİ UYARINCA FİNANSAL TABLO HAZIRLAMAYAN FİRMALAR BİLDİRİMLERİNİ HANGİ RAPORLAMA STANDARTINI KULLANACAK?

Yönetmelik’in 4 üncü maddesinde tanımlanan finansal raporlama çerçevesi; bildirimle yükümlü olan firmanın, 19.12.2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Karar uyarınca bağımsız denetime tabi olması durumunda KGK düzenlemelerine göre uyguladığı Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını veya Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardını, bunlar dışındaki firmalar için ise Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardını ifade etmektedir.

DENETİMLERDE TESPİT EDİLEN ÖNEMSİZ DÜZEYDEKİ HATALAR İÇİN CEZAİ MÜEYYİDE UYGULANACAKMIDIR?

Yönetmelik’in 7/3 maddesi uyarınca denetçi, “Bağımsız Denetimin Yürütülmesi Sırasında Belirlenen Yanlışlıkların Değerlendirilmesi” başlıklı BDS 450 uyarınca bariz biçimde önemsiz sayılanlar dışında yanlışlık tespit etmesi durumunda firmanın gerekli düzeltmeleri yapmasını talep edecektir. Önemsiz kabul edilebilecek hatalar cezai müeyyide için sebep teşkil etmeyecektir. Bildirimlerin tam ve eksiksiz yapılmaması durumunda 1211 sayılı Kanunun 68. maddesi Mahkemeler tarafından adli para cezasına hükmedilebileceğini düzenlemiştir

VERİ FORMU ÇERÇEVESİNDE SİSTEME YÜKLENECEK OLAN DENETİM RAPORU OLARAK ŞİRKETİN FİNANSAL TABLOLARINA İLİŞKİN DENETİM RAPORU KULLANILABİLECEKMİ DİR?

Yönetmelik’in 7 nci maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca yıllık hesap dönemine ilişkin bildirilen verilerin denetiminin, bu verilerin ara dönemlerde bildirilen veriler ile tutarlılığının denetimi de dâhil, denetçi tarafından KGK düzenlemelerine uygun olarak izleyen yılın 31 Mayıs tarihine kadar tamamlanması gerekir.

Bu çerçevede veri formuna yönelik olarak Yönetmelik ve BDS’lere uygun ayrı bir bağımsız denetim yürütülecek ve veri formunda yer alan bilgilere ilişkin denetçi görüşünü içeren bir denetim raporu düzenlenecek ve her yıl 31 Mayıs tarihine kadar sisteme yüklenecektir. Ayrıca Yönetmelik’in 7 nci maddesinin 7 nci fıkrası uyarınca söz konusu raporlar KGK düzenlemelerinde belirlenen süreler içerisinde KGK’ya bildirilecektir (ilgili KGK düzenlemesi için Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin, 34/1-b maddesine bakınız).

YAPMANIZ GEREKENLER

Sistematik veri takip sistemine girmeden önce mutlaka TCMB Kullanım klavuzunu okuyunuz.

Firmanız bağımsız denetime tabi olması durumunda KGK düzenlemelerine göre uyguladığı Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını veya Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardını, bunlar dışındaki firmalar için ise Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardını kullanacaklardır.

Yönetim kurulunda Bağımsız Denetçi firması veya Bağımsız Denetçiyi belirleyip karar alın.

KGK nun sitesinde tescil edilmiş bulunan Bağımsız Denetçi firması veya Bağımsız Denetçiyle sözleşme imzalayın.

EĞER FİRMANIZ BAĞIMSIZ DENETİME İLK DEFA GİRECEKSE Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardını kullanacağından mutlaka ve mutlaka; Sözleşme imzaladığınız Bağımsız denetçiyle devamlı irtibat halinde olun, hatta 31/03/2018 geçici vergi çalışmalarınızı sisteme yükleme yapmadan bağımsız denetçinize göndererek onun kontrolünü sağlayınız.

Kaynak: TCMB

15.05.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.