Muhammed Orhan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhammedorhan61@gmail.com

Vergi İncelemesi ve Mükellef Davranışları Arasındaki İlişki

Vergi incelemesi, ödenmesi gereken vergilerin, doğru beyan edilip edilmediğinin, beyan edilen verginin tespitinin doğru yapılıp yapılmadığının, defter, kayıt ve belgelere dayanılarak ve tanık ifadesi, istihbarat ve fiili envantere yapılarak tespit edilmesidir. Vergi Usul Kanunu 134.maddesine göre vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır.

Küreselleşen dünya ile ticari hayatımıza da birçok yenilik girmiştir. E-beyanname sistemi ile başlayan süreç  e-fatura, e-arşiv fatura, e-defter ve e-beyan sistemi ile beraber yapılan bütün işlemler online olarak Maliye’ye aktarılmaktadır. Böylece Maliye’nin işletmeler üzerinde denetimini daha da kolaylaştırmakta ve yapılan işlemlerin kontrolünü hızlı bir biçimde yapmasına olanak sağlamıştır.

Mükelleflerin ve muhasebe meslek mensuplarının “Vergi İncelemesi” sözünü duydukları zaman, tedirgin olabildikleri gibi, rahat ve hazır olabilmektedirler. Bu da defter, belge ve kayıtların usulüne uygun olup olmadıkları, muhasebe tek düzenine ve kanunlara uygun işlem yapıp yapmadıklarına göre değişik ruhi halette bulunmalarına sebep olabilmektedir. Kimi zaman mükellefler, vergiden kaçınmaya konusuna odaklandıkları için vergi incelemesi konusunu geri plana atabilmektedirler.

O halde, yapılacak ticari işlemlerden tutun da kayıtların oluşturulmasına kadar, beyanname ve bildirimlerin yapılmasında titizlik göstermek gerekir. Türk Ticaret Kanunu 20.maddesinde “Her tacirin ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir” tanımı yapılmıştır. Bu tanıma göre yapılacak her muamelenin basiretli yapılması gerektiği açıkça tarif edilmiştir. Burada yalnızca tacir olarak işletme sahipleri değil, muhasebe meslek mensupları da anlaşılmalıdır.

Vergi inceleme yazısı ve bilgisi mükellefe ulaşmadan mükelleflerin faaliyetlerini evvela muhasebe meslek mensuplarına usul ve doğruluk yönünden incelettirmesi ve denetlendirmesi yoluna gitmeleri gerekir. Bu konuda yapılması gerekenlere kısaca değinmek gerekirsek;

• Düzenlenen satış faturalarının ve alış faturaların içerik ve usül yönünden kontrol edilmesi
• Muhasebe kayıtlarının tek düzen hesap planına ve kanunlara uygun olup olmadığı
• Geçici vergi zamanlarında ve yıl sonunda fiili envanter sayımının yapılması ve buna bağlı olarak muhasebe kayıtlarının karşılaştırılması
• Amortisman listesinin, karşılık kayıtlarının, özel fonlara ayrılan tutarların hesaplara doğru aktarılıp aktarılmadığı
• Dövizli hesapların kur değerlemesinin yapılıp yapılmadığı
• İşletme imalat yapıyorsa, üretilen mamüllerin ürün reçetelerinin ve sarfiyat tabloların hazırlanması, buna göre satılan mamül maliyetinin buna göre hazırlanması ve varsa kapasite raporuyla karşılaştırılması
• Gelir Tablosu, Bilanço ve Mizanın kontrollerinin yapılması
• Beyanname ve bildirimlerin usulüne uygun yapılıp yapılmadığı

Sonuç olarak, yapılacak bu işlemler hem Vergi İncelemesi öncesi hazırlık olacak hem de işletmeler için yapılan bütün işlemlerin doğru ve 3. kişiler için anlaşılabilir ve güven verici olacaktır.

Faydalı olması dileğiyle

Saygılarımla

07.02.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.