Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Limited Şirket Pay Devrinde Vergilendirmenin Matematiksel Hesabı

Değerli okurlar, bu hafta limitet şirketlerde gerçekleşen pay devri işlemlerinin vergilendirilmesinde yaşanan bir soruna değineceğiz.

Bilindiği üzere limitet şirket pay devir işlemi herhangi bir istisnaya tabi tutulmaksızın vergilendirilmektedir. Şirket ortağının farklı tarihlerde yapılan sermaye artırımı işlemlerinde pay adedinin sürekli artması halinde endekslemenin nasıl yapılacağına dair hazırlamış olduğumuz örnek uygulama aşağıdaki gibidir.

Örnek: Başarır Ltd.Şti’nin ortağı Ali bey, şirkete 2001 yılından beri ortaktır. Şirket ortağı Mart 2022 tarihinde sahip olduğu 18.000 adet payın 4.000 payına isabet eden kısmını Bay C’ye devretmiştir. Ali beyin ortaklık payına ilişkin geçmiş yıllardaki işlemler aşağıdaki gibidir.

Ağustos 2001 yılında şirkette 10 pay adedi karşılığında 250 TL pay tutarı ile ortaktır. Daha sonra Mayıs 2005 tarihinde sermaye artırımına gidilmiş ve toplam pay adedi 10 paydan 200 paya çıkmıştır. 200 pay karşılığında şirketteki pay tutarı 4.750 TL’dir.

Şirket Nisan 2012 tarihinde tekrar sermaye artırımına gitmiş ve şirketteki payı 200 paydan 380 paya çıkmış ve artan bu payın karşılığı da 4.500 TL’dir.

Şirket 2022 yılında sermayesini 10.000 TL’den 500.000 TL’ye çıkarmış ve Ali beye isabet eden 380 pay adedi de yine kendisine isabet eden sermaye olan 450.000 TL’nin her bir payın beher birim değeri olan 25 TL’ye bölünmesi sonucu 18.000 olarak güncellenmiştir. Ali bey bu sermaye artırımında herhangi bir pay iktisap etmemiştir.

Yukarıda açıklanan bilgiler ışığında hesaplamaya yönelik diğer bilgiler ve hesaplanan vergi tutarı aşağıda açıklanmıştır.

A	31.03.2022 tarihi itibariyle şirket özsermayesi	35.310.251,52
B	Ali Beyin Özsermaye İçindeki payı	90%
C	Ali beye isabet eden pay tutarı (AxB)	31.779.226,37
D	Şirketin Sermayesi	500.000,00
E	Ali beye İsabet Eden Sermaye Tutarı (BxD)	450.000,00
F	Ali beyin toplam Pay Adedi	18.000,00
G	Herbir paya isabet eden tutar (TL) (E/F)	25,00
H	Devredilen pay adedi	4.000,00
I	Devredilen pay tutarı (TL)(GxH)	100.000,00
	OLMASI GEREKEN VERGİLEME
İ	Ali beye isabet eden GERÇEK pay tutarı	31.779.226,37
J	Ali beye isabet eden pay adedi	18.000,00
K	Ali beye isabet eden pay adedinin EMSAL değeri (TL) (İ/J)	1.765,51
L	Ali beyin devrettiği payın KAYITLI değeri (TL) (GxH)	100.000,00
M	Ali beyin devrettiği payın EMSAL  değeri (TL) (KxH)	7.062.050,30
N	Ali beyin devrettiği payın endekslenmiş YENİ değeri (100.000+5.348,41+43.479,05+22.251,62)	171.079,08
O	İstisna Tutarı	25.000,00
Ö	Hesaplanan değer artış kazancı matrahı (M-N-O)	6.865.971,22
	Hesaplanan Vergi	2.682.288,00

 2001 YILI ENDEKSLEME

Hisse senedi edinim tarihi	Ağu.01
Endeksin baz alınacağı tarih	Tem.01
2001 Ağustos ayındaki pay adedi	10
2001 Ağustos ayındaki pay  adedi tutarı	25
2001 Ağustos ayındaki pay  tutarı	250
Temmuz 2001 Endeks değeri	54,06
Şubat 2022 Endeks değeri	1210,6
Artış Oranı	21,3936367
YENİ DEĞER	5.348,41

2005 YILI ENDEKSLEME

Hisse senedi edinim tarihi	May.05
Endeksin baz alınacağı tarih	Nis.05
2005 Mayıs ayındaki artan pay adedi	190
2001 Mayıs ayındaki pay adedi tutarı	25
2001 Mayıs ayındaki pay tutarı	4750
Mayıs 2005 Endeks değeri	119,23
Şubat 2022 Endeks değeri	1210,6
Artış Oranı	9,153484861
YENİ DEĞER	43.479,05

2012 YILI ENDEKSLEME

Hisse senedi edinim tarihi	Nis.12
Endeksin baz alınacağı tarih	Mar.12
2012 Nisan ayındaki artan pay adedi	180
2012 Nisan ayındaki pay adedi tutarı	25
2012 Nisan ayındaki pay tutarı	4500
Mart 2012 Endeks değeri	203,64
Şubat 2022 Endeks değeri	1210,6
Artış Oranı	4,944804557
YENİ DEĞER	22.251,62

Görüldüğü üzere Ali beyin farklı tarihlerde sahip olduğu pay adetlerine isabet eden tutarların endekslemesi sonucu oluşan yeni değerler tablodan da anlaşılacağı üzere maliyet olarak dikkate alınmıştır. Ve yine yukarıdaki endeksleme hesaplamalarından da anlaşılacağı üzere Ali bey’in devrettiği pay tutarına yapılan endeksleme kümülatif değil, sadece artan pay adetlerine endeksleme yapılmıştır.

08.04.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.