Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

KDV ve Muhtasar Beyannamesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Değerli okurlarım, KDV ve Muhtasar beyannamede bilinmesi gerekenlerin neler olduklarına kısaca değinmek istiyorum.

1) KDV Yönünden Gayrimenkul Satış Kazancı İstisnasından Yararlanmanıza Rağmen Yine de KDV Ödemek Zorunda Kalabilirsiniz

Bilindiği üzere KDV Kanununun 17/4-r bendinde 2 yılı aşkın süredir aktifte yer alan gayrimenkul satışlarının KDV den istisna edildiği ifade edilmiştir. Oysa, bu maddenin devamındaki bir cümle sıklıkla göz ardı edilmektir. Maddenin devamındaki cümle aşağıdaki gibidir;

İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.

Görüldüğü üzere şirketin gayrimenkulü aldığı ve aynı gayrimenkulü sattığı tarihe kadar devamlı surette devreden KDV si varsa daha önce gayrimenkulü alırken indirim konusu yaptığı KDV yi satışın yapıldığı ayda ilave KDV olarak beyan edip ödemesi gerekecektir.

Yine 16.09.2014 tarihli 29147 sayılı Resmi Gazete’de Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:1) de de aynı konuya değinilmiş ve aşağıdaki hususlara yer verilmiştir.

- İşlemin yapıldığı tarihe kadar indirim yoluyla telafi edilen kısım için herhangi bir düzeltme yapılması gerekmez.

- Satış tarihine kadar indirilemeyen kısım ise  “İlave Edilecek KDV” olarak beyan edilir ve teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider veya maliyet olarak dikkate alınır.

Örnek: Güngör Ltd. Şti. tarafından 01.01.2014 tarihinde 1.000.000 TL ye alınan ve 180.000 TL KDV si indirim konusu yapılan bina 28.10.2016 tarihinde 2.000.000 TL ye satılmıştır. Şirket satın aldığı tarihten sattığı tarihe kadar olan dönem içinde 100.000 TL devreden KDV si gelmektedir.

Böyle bir durumda satın alınan gayrimenkule ait sadece 80.000 TL KDV nin indirim olarak kullanıldığı kabul edilecek olup gayrimenkule ait devreden KDV tutarı olan 100.000 TL ise satışın yapıldığı ay ilave KDV olarak beyan edilecektir.

Güngör Ltd. Şti.’nin kaydı

----------------------------------------------/------------------------------------------------

120 ALICILAR        2.000.000

770 GEN.YÖN.GİD.  100.000

252 BİNALAR                             1.000.000

679 DİĞ.OL.DIŞ.GEL.VE KAR.   1.000.000

391 HES.İLAVE KDV                      100.000

….Nolu Bina Satışı

-------------------------------------------------------------------------------------------------

2) Devreden KDV Varsa Ara Dönemler İçin Düzeltme KDV Beyannamesi Vermeye Gerek Yok

60 Nolu KDV Sirkülerine göre

"Düzeltme beyannamesinin verildiği dönemden en son vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesine kadar, bu düzeltme neticesinde aradaki vergilendirme dönemlerinde ödenecek bir vergi çıkmaması kaydıyla, her bir dönem için ayrı ayrı düzeltme beyannamesi verilmesine gerek bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu tür durumlarda düzeltmenin yapıldığı vergilendirme dönemi ile en son vergilendirme dönemine ilişkin, düzeltme beyannamesi verilmesi yeterli olacaktır."

Böylece bir şirketin devreden KDV’si varsa aradaki dönemler için her aya ilişkin düzeltme KDV beyannamesi vermeye gerek yok.

Örneğin Mayıs 2014 de beyannamenin hatalı olduğunu Mayıs 2016’da farkettiysek sadece Mayıs 2014 ve Mayıs 2016 KDV beyannamelerini düzeltmemiz yeterli olacak aradaki beyannameler için düzeltme KDV beyannamesi vermeye gerek yoktur.

3) Gider Pusulasıyla Yapılan Devamlı Ödemelere Dikkat

Şirketler tarafından en çok yapılan ve cezaya konu edilen uygulamalardan biri de, devamlı olarak, aynı kişilere gider pusulasıyla ödeme yapılmasıdır. Zira, bir şirket tarafından bir kişi veya kişilere sürekli olarak gider pusulasıyla ödeme yapılıyor ise bu kişilerin ya mükellefiyet tesis etmesi yada şirket bordrosuna dahil edilmesi gerekmektedir. Örneğin, bir şirkete haftada 3 gün gelen ve çeşitli işleri gören kişilere gider pusulasıyla ödeme yapıldığı takdirde bu kişilerin şirketin emir ve talimatları altında çalıştığı kabul edilecek ve bordroya dahil edilmesi istenecektir.

Bu şekilde bordroya dahil edilmeden sadece gider pusulasıyla ödeme yapılan kişilerin tespit edilmesi durumunda şirkete hem SGK ayrı ceza kesmekte hem de maliye müfettişleri ayrı ceza kesmektedir. Dolayısıyla bu kişilerin muhtasar beyannameye dahil edilmesi gerekeceğinden hem stopaj gelir vergisi tarhiyatı yapılmakta hem de çok yüksek sigorta cezaları kesilmektedir.

Bir şirketin dışarıdan bir kişiyi 1 (bir) günlüğüne de olsa kendi bünyesinde çalıştırması halinde bu kişiyi 1 günlük de olsa bordroya dahil etmesi gerektiğini son dönemlerde bir çok şirkete kesilen cezalardan anlayabiliyoruz.

4) Personelden Kiralanan Araçlarda KDV Unutuluyor!

 Bazı şirketler bordrolu çalıştırdıkları personelin aracını personelle yaptıkları bir sözleşme neticesinde kiralamaktadırlar. Bu kiralama işleminde KDV konusunda sıklıkla hata yapılmaktadır.  Oysa KDV Kanununun KDV’nin konusu teşkil eden işlemleri düzenleyen 1. Maddesinin 3-f bendi aşağıdaki gibidir;

Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri,

 

Peki gelir vergisi kanununun 70. Maddesindeki bu mal ve haklar nelerdir. Bunlar ilgili madde oldukça uzun olmakla beraber 70. Maddenin 8. Bendi aşağıdaki gibidir;

8. Motorlu nakli ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.

Dolayısıyla arabasını şirkete kiraya veren personelin bu işlemi KDV nin konusuna girmekte olup personele yapılan kira ödemesi esnasında KDV hesaplanacak olup 1 nolu KDV beyannamesi ile indirim konusu yapılıp 2 nolu beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilmelidir.

Muhtasarda Yapılan Hata!

Şirket personelinden yapılan taşıt kiralamalarında kiralamalarında stopajın ekseriyetle hesaplanmadığı görülmüştür. Bunun için GVK 94. Maddesine bakmamız gerekiyor. İlgili maddenin 5. Bendi aynen aşağıdaki gibidir;

5. 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden, 

 

70. maddeye motorlu taşıt araçlarının girdiğini yukarıda göstermiştir. Demekki motorlu araçlarını şirkete kiralayan personel adına yapılan ödemelerden de %20 kira stopajı yapılmalıdır. Maalesef muhtasarda bu stopajı beyan etmeyen şirketler hiçde az değildir.

Ayrıca bir yıl boyunca elde edilen kira gelirinin 2016 yılı için brüt 30 bin TL’yi aşması durumunda personel tarafından yıllık Gelir Vergisi beyannamesi verileceği de unutulmamalıdır.

Personele stopaj ödenmediği  durumda 2016 yılı için beyan sınırı 1.580 TL olup bu sınır aşıldıktan sonra personel beyanname vermelidir…

5) Personel Sayısının Muhtasar Beyannamedeki Önemi

Örneğin personel sayısı 10 olan ve 3 aydan 3 aya muhtasar beyanname veren bazı işletmelerin ortaklarına huzur hakkı ödemeleri halinde söz konusu ortakların muhtasar beyannamenin aylık mı yoksa 3 er aylık mı verilmesi ile ilgili personel sayısı hesabında dikkate alınıp alınmayacağıydı. Zira, huzur hakkı alan ortaklar bordrolu personel sayılacaklarsa 3 aylık muhtasar değil aylık muhtasar beyanname vermek zorunda kalacaklardır. Çünkü çalışan sayısının 10’u geçmesi halinde GVK 98 .maddeye göre, aylık muhtasar beyanname vermek zorundadırlar.

Ortaklarına huzur hakkı ödeyen bazı işletmelerin bu ortakları bordrolu personel sayısına dahil etmeksizin 3 aydan 3 aya muhtasar beyanname verdiklerini biliyoruz. 

Ankara vergi dairesi başkanlığının 29.04.2014 tarih ve 38418978-120[98-13/5]-456 sayılı özelgesinin ilgili bölümü aynen aşağıdaki gibidir;

“Bu itibarla, şirketinizin yönetim kurulu üyelerine yapılan huzur hakkı ödemelerinin ücret olarak vergilendirilmesi dolayısıyla, bu kişilerin muhtasar beyanname verilmesi açısından hizmet erbabı hesabında dikkate alınması gerekmektedir.

Bu çerçevede muhtasar beyannamenin aylık veya üçer aylık verilmesinde dikkate alınması gereken aynı anda çalışan 10 hizmet erbabının anlaşılması gerektiğinden, şirketinizce huzur hakkı ödemesi yapıldığında bu kişiler ile birlikte çalışan hizmet erbabı sayısı 10 kişinin üstüne çıkması halinde bu döneme ait muhtasar beyannamenin ertesi ayın 23 üncü günü akşamına kadar verilmesi gerekmektedir.”

Denilmek suretiyle huzur hakkı alan şirket ortaklarının da aylık veya 3 aylık muhtasar beyanname verilmesi ile ilgili personel sayısının hesaplanmasında bu kişilerin de personelmiş gibi dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.

Bu nedenle personel sayısı 10 olan ve ortağına huzur hakkı ödeyen işletmelerin 3 aylık değil aylık olarak muhtasar beyanname vermelerini önemle hatırlatırız.

6) Peşin Ödenen Kiralarda Muhtasar Hatası

İşletmelerin faaliyet gösterdikleri bina için peşin olarak ödedikleri kira ödemelerinde stopajın da peşin olarak beyan edilip ödenmesi gerektiği sıkça hataya neden olan bir durumdur.

Unutulmaması gerekir ki gelir vergisi kanununda vergiyi doğuran olay tahakkuk değil elde etme esasına dayandırılmıştır. Dolayısıyla kiranın peşin ödenmesi durumunda vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş olduğundan peşin ödenen tutarın tamamı üzerinden stopaj yapılması gerekmektedir. Oysa işletmelerin bazıları kirayı peşin olarak çek vermek suretiyle ödemektedirler. Söz konusu bu çekler ise şirketin müşavirine ulaştırılmadığı takdirde muhtasarda aylık stopaj yapılmaya devam edilmektedir. Yapılan bu hata, tarafıma ulaşan maillerden anlaşıldığı kadarıyla, sanıldığından çok daha fazla işletme tarafından yapılmaktadır.

Gelir idaresi başkanlığınca konuyla ilgili verilmiş özelge aşağıdaki gibidir;

“Peşin ödenen kira bedelinin tamamı üzerinden tevkifat yapılarak muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.” (Gelir İdaresi Başkanlığının 02.01.2012 tarih ve 33 sayılı özelgesi)

26.04.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.