İsmail Hakkı Dura
Vergi Başmüfettişi
E. Gelirler Başkontrolörü
durahakki@hotmail.com

Coğrafi Bölge Farklılıklarının Gelişime Etkisi ve Vergi Politikası

Ülke, bir coğrafi bütünü temsil eder. Coğrafi olarak ülkeyi oluşturan birimler bölge olarak betimlenmiştir.

Türkiye yedi coğrafi bölgeden oluşur. Her coğrafi bölgenin iklim, arazi koşulları birbirinden farklıdır. Bu farklılıklar bölgelerde yetişen tarımsal ürünlerin farklılığından arazi koşullarının, yerleşim alanlarının farklılıklarına bağlı olarak fabrika ve benzeri sınai, ticari birimlerinin kurulması koşullarına kadar etki eder.

Coğrafi koşulların bölgelerde oluşan katma değere etkileri kaçınılmazdır. Bir coğrafi bölgede yetişen tarımsal ürünün piyasa koşullarına göre belirlenen değeri(fiyatı) bir başka bölgede yetişen tarımsal ürünün değerinden(fiyatından) yüksek veya düşük olabilir. Coğrafi koşullara göre bir bölgede kurulabilen fabrikanın bir başka coğrafi bölgede kurulması mümkün olmayabilir.

Coğrafi alanda seyreden iklim koşulları ilgili bölgede kurulan bir fabrikanın üretim takvimini bir başka coğrafi bölgede kurulan aynı nitelikteki fabrikaya nazaran daha avantajlı ya da daha avantajsız kılabilir.

Coğrafi bölgenin pazarlara ürün ulaştırma olanakları, taşımacılık maliyetlerine, buna koşut olarak rekabet koşullarına kadar etki yaratır.

Coğrafi koşullara bağlı olarak ilgili bölgelerde oluşan katma değerin de birbirinden farklı olması kaçınılmazdır. Bu durum ilgili bölgelerin ülke geneline ilişkin vergi kapasitesi  içindeki payını da doğrudan etkiler.

Vergi mevzuatı bölgesel gelişmişlik farklılıklarını gözeten çeşitli teşvik uygulamalarını barındırmak durumundadır. Ancak teşvik uygulamalarının ana teması, katma değer oluşturacak sınai ve ticari birimlerin oluşturulması, tesisi aşamasında sağlanan kolaylıklar, yatırımları cazip kılan avantajlar üzerine kuruludur.

Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının, coğrafi zorunlu ve doğaya tabi olunan, değiştirilmesi olanaklı olmayan ölçütlerden de etkilendiği dikkate alındığında bölgesel vergi politikalarının geliştirilmesi gerektiği tartışılmalıdır. Konunun sadece teşvikler olarak değerlendirilmemesi, zorlayıcı coğrafi koşullara bağlı yetersizlikler de dikkate alınarak, bölgesel refah farklılıklarının en aza indirilmesine yönelik olarak ilişkili tüm vergiler yönünden, anayasal vergi ilkerine zarar vermeyecek şekilde matrh uygulamalarından oran uygulamarına kadar geniş bir alanda vergi politikaları oluşturulması değerlendirilmesi gereken bir konudur.

NOT: Makalemiz www.vergisorunlari.com.tr adresinde yayınlanmıştır.

10.02.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.