YAZARLARIMIZ
İbrahim Çelik
Vergi Müfettişi
celik.ibrhm@hotmail.com



Tebliğ Kapsamında Konaklama Vergisinin Uygulanması

GİRİŞ

Konaklama Vergisine ilişkin uygulama usul ve esaslarına geçmeden önce Kanun gerekçesine bakmakta fayda vardır. Şüphesiz ihdas edilen her vergide ana amaç vergi gelirlerini artırmaktır. Kanun koyucunun yeni bir vergi ihdas etmekteki saikinin ne olduğunun bilinmesi, böyle bir vergiye neden ihtiyaç olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Nitekim 213 Sayılı VUK’un 3. “Maddesinde lafzın açık olmadığı hallerde  vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanunun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı göz önünde tutularak uygulanır.” Düzenlenmesiyle birlikte kanun koyucunun o andaki maksadının, saikinin ne olduğunun bilinmesi de istenilmiştir.

Biraz daha geriye giderek 6802 Sayılı Gider Vergileri Kanun gerekçesinde[1] ilgilimi çeken ve sizlerle de paylaşmak istediğim ve o zamanın ruhunu anlatan gerekçe ve tespitlere de yer vermek istedim. Buyurun beraber 1956 senesine gidelim ve kanun gerekçesinde şöyle bir gezinelim. Tabi gerekçe oldukça uzun ve detaylı… 107 sayfalık gerekçede, gider vergisi tiplerinden, diğer ülke gider vergilerinin ne şekilde işlediğine, Türk Vergi Sistemi işleyişinden, modern vergi sistemine ulaşmadaki amaçlarının neler olduğuna dair birçok bilgi bulunmaktadır.

“Hakikaten, asrımızın malî-iktisadi sahadaki en büyük bir fenomeni, vergiler toplamının millî gelire olan nispetindeki bariz yükselmelidir. Bu yükselmeyi, ferde daha çok yaklaşan, onun günlük hayatına kadar inen devletin, müşterek mesainin hâsılası üzerindeki payının hudutlarını daha ileri götürmek istemesi ile izah etmek kabildir. Hususiyle, İkinci Dünya Harbi sonunda, tamamen dağılıp parçalanan milletlerin hayatının yeniden kurulması, harbden zarar gören çeşitli millî ve ferdî tesislerin onarılması ve yenilerinin inşa edilmesi, ilim ve fen sahasında daimî araştırmalara devam olunması ve nihayet sulhu korumak için harbe hazır kuvvetler bulundurulması, ancak âmme maliyesinin çeşitli gelir kaynaklarından elde ettiği masif varidat ile mümkün olabilmektedir.”

“Bir memlekette yaşıyan vergilerin tekil ettiği manzume o memleketin vergi sistemini vücuda getirir. Muasır telâkkilere göre bir memleket vergi sistemi iki büyük vergi grubuna dayanan bir temel üzerinde oturur. Bunlar bir taraftan, kazanç ve iratlar üzerine mevzu vergileri toplayan gelir vergileri zümresi ile diğer taraftan muhtelif masraf, satı ve muameleler üzerine mevzu vergileri toplayan gider vergileri grubudur. Vergilerin bu şekilde gruplandırılması, bunların iktisadi bünyesine daha uygun bulunmakta, vasıtalı ve vasıtasız tarzındaki bölümleme ekli yerini bu tasnife terk etmektedir. Gider vergilerinin modern vergi sistemleri içinde önemli bir yeri bulunmasına rağmen bu vergilerin halen kâfi derecede ilenmiş olduğu ve prensiplerinin yerlemiş bulunduğu iddia edilemez.“

13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 34. Maddesi ile yeniden düzenlenen konaklama vergisine ilişkin 128 Sıra No’lu (Yasama Dönemi:27 Yasama Yılı:3) Plan ve Bütçe Komisyonu Raporuna göre “Konaklama Vergisi” madde gerekçesi özet olarak şu şekildedir:

“Bilindiği üzere, başta turizm merkezi ülkeler olmak üzere çok sayıda ülkede, ilgili ülkede veya şehirde konaklama veya turistik amaçlı verilen hizmetlerden faydalanan kişilerden, bu hizmetlerin sunulması amacıyla merkezi yönetim veya yerel yönetimlerin katlandığı kamusal maliyetlerin bir kısmının finanse edilebilmesi amacıyla, merkezi yönetim veya yerel yönetimler tarafından konaklama tesislerinin verdiği hizmetler üzerinden turizm vergisi, turist konaklama vergisi, ziyaretçi vergisi, şehir vergisi, konaklama vergisi gibi adlar altında, konaklanan gece sayısı üzerinden maktu veya verilen hizmet bedeli üzerinden oransal olarak vergi alınmaktadır. Bazı ülkelerde/şehirlerde bu vergi sadece yabancı turistlerden, bazı ülkelerde ise hem yabancı turistlerden hem de ülke içinde seyahat eden yurtiçi yerleşiklerden alınmaktadır. Aynı amaca matuf olmak üzere, ülkemizde de bu alanı vergilendirmeye yönelik olarak, farklı ülke uygulamaları da dikkate alınmak suretiyle, vergilendirme tekniği bakımından uygulanabilir bir model geliştirilmiştir. Bu kapsamda, maddeyle; genel bütçe geliri olarak tahsil edilmek üzere konaklama vergisi ihdas edilmekte olup otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart, misafirhane ve kamping gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetten yararlananlara sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, plaj, termal ve benzeri alanların kullanımı hizmetleri gibi diğer tüm hizmetlerin, verilen hizmetin bedeli üzerinden, vergiye tabi tutulması öngörülmektedir.”

13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 34. Maddesi yeniden düzenlenmiş ve bu madde ile birlikte konaklama vergisi ihdas edilmiştir. 7194 sayılı Kanunun 52 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne göre de 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

1) Konaklama Vergisi Kanun Maddesi

5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Kanun[2] ile vergi sistemimize yeni vergiler ihdas edilmiştir. Bunlar:

  1. Dijital Hizmet Vergisi
  2. Değerli Konut Vergisi
  3. Konaklama Vergisi

6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 34. Maddesinde[3] Konaklama Vergisine ilişkin düzenleme şu şekildedir:

“Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabidir. Geceleme hizmetinin; sağlıklı yaşam tesisleri, eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulması, vergilendirmeye etki etmez.

 Konaklama vergisinin mükellefi birinci fıkrada belirtilen hizmetleri sunanlardır.

Vergiyi doğuran olay, birinci fıkrada belirtilen hizmetlerin sunulması ile meydana gelir. Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, katma değer vergisi hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır.

Konaklama vergisinin oranı % 2’dir. Cumhurbaşkanı, bu oranı bir katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, bu sınırlar içinde farklı oranlar tespit etmeye yetkilidir.

Konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilir. Bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılamaz. Bu vergi, katma değer vergisi matrahına dahil edilmez.

Aşağıda sayılan hizmetler konaklama vergisinden müstesnadır:

a) Öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen hizmetler.

b) Karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler.

Konaklama vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyet gösterilen takvim yılının birer aylık dönemleridir. Her bir vergilendirme dönemine ait konaklama vergisi, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar katma değer vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine (katma değer vergisi mükellefiyeti bulunmayanlarca tesisin bulunduğu yer vergi dairesine) beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, konaklama vergisi beyannamesinin şekil, içerik ve ekleri ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”

Yukarıda kanun maddesinin son fıkrasında konaklama vergisinin uygulanmasına dair usul ve esaslara ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir. Türk vergi kanunlarında kanun maddeleri genelde çerçeve olarak düzenlenir. Sonrasında uygulamaya ilişkin detayların neler olacağı, ne şekilde uygulanması gerektiğine dair Bakanlığa yetki verilir. Son dönemde yapılan düzenlemeler de özellikle bu şekildedir.

Bakanlığa verilen bu yetkiye istinaden 14/12/2022 Tarih ve 32043 Sayı ile Resmi Gazetede “Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliği[4]” (ilerleyen bölümlerde Tebliğ olarak ifade edilecektir.) yayımlanmıştır.

2) Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliği Sistematiği

 

I- Verginin Konusu

  1. Konaklama Tesislerinde Verilen Geceleme Hizmeti
  2. Geceleme Hizmetiyle Birlikte Sunulan Diğer Hizmetler

II - Vergiyi Doğuran Olay

 

III - Verginin Mükellefi

 

IV- İstisnalar

  1. Öğrenci Yurtları, Pansiyonları ve Kamplarında Öğrencilere Verilen Hizmetler
  2.  Diplomatik İstisna

V- Matrah, Oran Ve Yetki, Verginin Belgelerde Gösterilmesi

  1. Matrah
  2. Oran ve Yetki

VI- Vergilendirme İşlemleri

  1. Vergilendirme Dönemi
  2. Verginin Beyanı
  3. Tarh İşlemleri
  1. Tarh Yeri
  2. Tarhiyatın Muhatabı

       Ç. Verginin Ödenmesi

       D. Düzeltme

3)Vergi Hangi Hizmetlerden Alınacaktır? Verginin Konusu Nedir?

Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen

Konaklama vergisinin konusunu oluşturur.

* Diğer tüm hizmetler geceleme hizmeti ile birlikte satılır ise konaklama vergisine tabidir. Örneğin; Afyon ilinde otelde konaklayan bir müşteri konaklamanın yanında termal alanı da kullanıyor ise termal alanı kullanmak suretiyle verilen hizmet konaklama vergisine tabidir. Ancak konaklama amacıyla değil de sadece günü birlik birkaç saat termal alandan faydalanmak istenilmesi durumunda bu hizmet konaklama vergisinin konusuna girmemektedir.

Burada “gibi” edatı kullanılarak sadece yukarıda sayılan yerlerde konaklamaya yönelik bir sınırlandırma bulunmamaktadır. Buna göre;

  • Tesisin; türü, sınıfı, niteliği
  • İlgili mevzuatta yer alan tarif ve tanımlamaları
  • İlgili mevzuata göre turizm işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/işletme belgesi olup olmadığına

Bakılmaksızın konaklama hizmeti sunan bütün tesislerde verilen yukarıda sayılan hizmetler vergiye tabidir.

Buna göre;

Konaklama tesisleri kapsamında

Sağlık tesisleri kapsamında

Kırsal turizm tesisleri kapsamında

Muhtelif başlıklarda düzenlenen tesisler kapsamında

Oteller,

Sağlıklı Yaşam Tesisleri

Çiftlik Evi

Turizm Kompleksleri

Tatil Köyleri

Bünyesinde Konaklama Tesisi Bulunan Termal Tesisler

Köy Evi

Tatil Merkezleri

Butik Oteller

 

Yayla Evi

Eğlence Merkezleri

Özel Konaklama Tesisleri

 

Dağ Evi

Personel Eğitim Tesisleri,

Moteller

 

Kampingler

Özel Tesisler Gibi

Pansiyonlar

 

Konaklama Amaçlı Mesire Yerleri

 

Apart Oteller

 

 

 

 

 

2)Uygulama otellerinde,

3)Kamu ya da özel sektörün tasarrufunda olan yerlerde personelin konaklaması için ayrılan (lojman olarak tahsis edilenler hariç) misafirhane, konukevi, dinlenme tesisi, kamp gibi tesislerde

4)Yukarıda sayılanlar dışında kalan, turizm işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/işletme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın geceleme hizmeti sunan diğer tüm tesislerde

 

verilen geceleme hizmetleri ve bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler vergiye tabidir.

Konaklama vergisinde hizmetten yararlanan kim olduğu, hangi ülkede ikamet ettiği, hangi ülkenin vatandaşı olduğu önemli değildir. Bu kapsamda yukarıda sayılan yerlerde konaklayan kişinin yabancı turist veya yerli turist olması, yabancı memleketlerde veya Türkiye’de ikamet etmesi vergileme açısından önemli değildir. Önemli olan bu hizmetin alınmış olmasıdır.

4) Geceleme Hizmeti ve Kapsamı

Yukarıda belirtildiği üzere 2 şey verginin konusuna girer. Birincisi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti, ikincisi de bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler. Peki konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmetinden ne anlaşılması gerekir.

Tebliğe göre geceleme hizmeti konaklama tesislerinde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma, barınma ve kalma hizmetini ifade eder. Gecelemeye yönelik yerin kişinin tasarrufuna bırakılması ile birlikte hizmet sunumuna başlanmış olur.

Burada

 

Günlük gecelemelerde 

Kişi gecelemeyi tamamlamadan ayrılsa dahi konaklama vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Birden fazla günü kapsayan gecelemelerde

Burada hizmetin fiilen sunulduğu günler dikkate alınır. Yani kişi 5 gün konaklama amacıyla otele giriş yaptı ancak 2 gün konaklayarak ayrılmak durumunda kaldı. Bu durumda 2 gün için vergi hesaplanır.

Geceleme Hizmetiyle Birlikte Sunulan Diğer Hizmetler

Diğer tüm hizmetler kapsamına geceleme hizmetiyle birlikte konsept olarak pazarlanmak ve/veya satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi tüm hizmetler girmektedir. Bu çerçevede, oda+kahvaltı, yarım pansiyon, tam pansiyon, her şey dahil, ultra her şey dahil ve benzeri adlar altında pazarlanan ve/veya satılan ve tesis bünyesinde geceleme hizmetinin yanı sıra konsept kapsamında verilen tüm hizmetler verginin konusuna girmektedir. Geceleme hizmetiyle birlikte sunulan diğer hizmetlerin, tesisin kendi imkânlarıyla veya tesis tarafından kısmen ya da tamamen tesis bünyesi dışından temin edilerek sunulmasının vergi uygulamasına etkisi yoktur.

Konaklama tesisinde konaklamayanlara (geceleme hizmeti almayanlara) verilen hizmetler vergiye tabi değildir.

 Tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak şekilde yapılan (örneğin; ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müzelere giriş ve benzeri hizmetleri içeren) konsept satışlarda, her bir hizmetin mahiyeti ve tutarının açıkça gösterilmesi suretiyle konaklayana tesis bünyesi dışında sunulan hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi veya bu hizmetlere ilişkin bedellerin konaklama hizmeti nedeniyle düzenlenecek faturada ayrıca gösterilmesi halinde bu hizmetler üzerinden konaklama vergisi hesaplanmaz. Bu durumda, vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır.

Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden bağımsız olarak sunulan sünnet, düğün, kokteyl, toplantı, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyon hizmetleri verginin kapsamında değildir.

Organizasyon hizmetlerinin konaklamayı içerecek şekilde sunulması halinde,

  • Düzenlenen faturada organizasyon hizmetinin mahiyeti ve tutarının açıkça gösterilmesi veya
  • Bu hizmet için ayrıca fatura düzenlenmesi halinde

bu hizmetler üzerinden konaklama vergisi hesaplanmaz. Bu durumda vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır.

Konuya ilişkin örnekler Tebliğde şu şekilde verilmiştir.

 

Örnek 1: 

Pansiyon işleten (A), oda+kahvaltı konaklama seçeneğinde yer alan kahvaltı hizmetini, düzenlediği konaklama faturasında ayrıca gösterse ya da bu hizmet için ayrıca fatura düzenlese dahi, geceleme hizmetiyle birlikte pazarlanmak veya satılmak suretiyle tesis bünyesinde sunulan söz konusu hizmet KONAKLAMA VERGİSİNE TABİDİR.

 

Örnek 2: 

Özel konaklama tesisi işleten (B) tarafından, Kapadokya’da bulunan tesisinde üç gece her şey dahil konaklama ile birlikte tesis bünyesi dışında sunulacak balon turu satışında, balon turu için konaklayana ayrıca fatura düzenlenmesi veya balon turuna ilişkin bedelin konaklama faturasında ayrıca gösterilmesi halinde, konaklama hizmetinden bağımsız olarak faydalanılan ve tesis bünyesi dışında sunulan söz konusu hizmetten dolayı konaklama vergisi HESAPLANMAZ.

 

Örnek 3: 

Motel işleten (C) tarafından, tesiste konaklayanlara tesisin bünyesinde bulunan kuru temizleme ünitesinde verilen ve parça başına ayrıca fiyatlandırılıp konaklayana bedeli mukabili sunulan kuru temizleme hizmetleri, geceleme hizmeti ile birlikte satılmaması durumunda vergiye tabi değildir. Ancak, konaklayana konaklama hizmet bedeline dâhil edilmek suretiyle birlikte sunulan kuru temizleme, yıkama, kurutma, ütüleme gibi hizmetler için KONAKLAMA VERGİSİ HESAPLANIR.

 

Örnek 4: 

Tatil köyü işleten (D) tarafından, tesisin bünyesinde bulunan eğlence salonunda verilen ve ayrıca fiyatlandırılıp konaklayana bedeli mukabili sunulan eğlence hizmetleri, geceleme hizmeti ile birlikte satılmaması durumunda konaklama vergisine tabi değildir. Diğer taraftan, konaklayana konaklama bedeline dahil edilerek konsept dahilinde sunulan bu türden eğlence hizmetleri VERGİYE TABİDİR.

 

Örnek 5: 

 Butik otel işleten (E) tarafından, otelin bünyesinde bulunan restoranda otelde konaklamayanlara bedeli mukabili yemek hizmeti verilmesi halinde, bu hizmet KONAKLAMA VERGİSİNE TABİ DEĞİLDİR.

 

Örnek 6: 

Termal otel işleten (F) tarafından, otelin bünyesinde bulunan SPA ve yüzme havuzu alanlarında, otelde konaklamayanlara günübirlik hizmet verilmesi halinde bu hizmet KONAKLAMA VERGİSİNE TABİ DEĞİLDİR.

 

5) Vergiyi Doğuran Olay

Bilindiği üzere Türk Vergi Sistemine vergiler gelir/kazanç üzerinden alınan vergiler, servet üzerinden alınan vergiler, harcamalar üzerinden alınan vergiler şeklinde genel geçer bir sınıflandırmaya tabi tutulmaktadır. Harcamalar üzerinden alınan vergiler ise katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, gümrük vergisi, özel iletişim vergisi vb. vergileri kapsamaktadır.

Harcama vergilerinden olan KDV’de malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi halinde vergiyi doğuran olay meydana gelirken, diğer bir harcama vergisi olan konaklama vergisinde tam aksine, hizmetin sunulmasından önce fatura veya benzeri belgeler düzenlenmesi hallerinde vergiyi doğuran olay gerçekleşmez.  

Burada önemli olan verginin konusuna giren hizmetlerin sunulmasıdır. Dolayısıyla,

  • Seyahat acentalarına yapılan satışlarda, acentaya satış aşamasında vergi doğmaz.
  • Acentanın satışı aşamasında da konaklama tesisi işleticisi bakımından vergiyi doğuran olay gerçekleşmez. 

Birden fazla vergilendirme dönemine sirayet eden hizmetlerde, ilgili vergilendirme dönemlerinde verilen hizmetler bakımından,

  • Konaklama hizmetinin bitiş (tesisten çıkış) tarihinin hizmet sunumundan önce belli olması durumunda hizmetin son gününün (çıkış günü) rastladığı vergilendirme dönemi,
  • Böyle bir belirleme olmaması halinde ise hizmetin sunumunun yapıldığı günlere ilişkin her vergilendirme döneminin son günü itibarıyla vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılır.

Tesisi işletenlerin ve yakınlarının veya işletme personelinin konaklama hizmetlerinden karşılıksız olarak yararlandırılması ya da diğer şahıslara promosyon, eşantiyon, hediye, tanıtım ve benzeri adlar altında bedelsiz olarak konaklama hizmetleri sunulması hallerinde de vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılır. Ancak, konaklama tesisi bünyesinde, tesis personelinin yalnızca kendi kullanımı için tahsis edilmiş yerlerde gecelemesi bu kapsamda değerlendirilmez.

6) Verginin Mükellefi

Konaklama vergisinin mükellefi verginin konusuna giren hizmetlerin sunulduğu tesisi fiilen işletenlerdir. Tesisin mülkiyetinin işletene ait olup olmamasının, tesisin kamu veya özel sektör, gerçek veya tüzel kişiler ya da tüzel kişiliği bulunmayan teşekküller tarafından işletilmesinin mükellefiyete tesiri yoktur.

Konaklama vergisi mükellefiyeti ne zaman tesis edilir?  Hangi vergi dairesince tesis edilir? Konaklama tesisinin tamamen veya kısmen işletmeye hazır hale getirilmesiyle birlikte faaliyete başlanılmasından önce tesis ettirilir. Mükellefiyet, konaklama tesisi işletenin katma değer vergisi (KDV) yönünden bağlı olduğu vergi dairesince, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesince tesis edilir.

7) Konaklama Vergisinde Matrah ve Oran

Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, KDV hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır. Sunulan konaklama hizmetlerine ilişkin vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler de matraha dâhildir. Bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihte geçerli olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir. Merkez Bankasınca Resmî Gazete’de ilan edilmeyen dövizlerin Türk parasına çevrilmesinde vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki cari kur esas alınır.

Konaklama hizmetinin müşteriye acenta tarafından konaklama vergisi dahil satılması ve bu durumun konaklama tesisine ispat ve tevsik edilmesi şartıyla, konaklama vergisi konaklama tesisi tarafından konaklama hizmetine ilişkin acentaya düzenlenecek faturada gösterilir.

Örnek 1: Tatil köyü işleten (A), bünyesinde bulunan tek kişilik odanın 10/7/2023-15/7/2023 tarihlerini kapsayan beş gecesini (B) kişisine 14/3/2023 tarihinde KDV hariç 200 avroya satmıştır. Buna göre, (A)’nın (B) kişisine hizmeti sunmasıyla birlikte düzenleyeceği faturada matrah olarak, 200 avronun 15/7/2023 tarihinde geçerli olan döviz alış kuru üzerinden Türk lirası karşılığını gösterecektir.

Örnek 2: Otel işleten (C), bünyesinde bulunan üç adet odanın 30/7/2023-4/8/2023 tarihlerini kapsayan beş gecesini (D) acentasına 9/1/2023 tarihinde KDV hariç 20.000 Türk lirasına satmıştır. (D) acentası 15/5/2023 tarihinde, odaların tamamını aynı dönem için KDV hariç 22.000 Türk lirasına (E) turist grubuna satmış ve müşteriye yapılan satış bedeline konaklama vergisinin dahil olduğunu konaklama tesisine konaklama hizmeti sunulmadan önce ispat ve tevsik etmiştir. Buna göre, (E) turist grubuna hizmetin sunulmasıyla birlikte mükellef (C) tarafından 4/8/2023 tarihinde konaklayanların tamamının bilgilerini içerecek şekilde (D) acentasına düzenlenecek faturada 20.000 Türk lirası matrah üzerinden konaklama vergisi hesaplanacaktır. Acenta (D)’nin müşteriye satış bedeline konaklama vergisi tutarını dahil etmemesi durumunda ise vergi, konaklayana otel tarafından hizmetin sunulmasını takiben düzenlenecek ve sadece konaklama vergisini ihtiva edecek olan faturada gösterilir.

 Konaklama vergisinin oranı % 2’dir. Konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilir. Bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılamaz. Bu vergi, KDV matrahına dâhil edilmez.

Konuya ilişkin örnekler Tebliğde şu şekilde verilmiştir.

 

Örnek 1: 

Otel işleten (A) tarafından KDV hariç 5.000 Türk lirası karşılığında sunulan tam pansiyon konaklama hizmetine ilişkin olarak

7/2/2023 tarihinde müşteriye düzenlenen faturada aşağıdaki bilgilere yer verilir.

Konaklama Bedeli (KDV hariç)                                                       :5.000 TL

Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı (5.000 TL x 0,02=)             :   100 TL

KDV Matrahı                                                                                    :5.000 TL

Hesaplanan KDV Tutarı (5.000 TL x 0,08=)                                    :   400 TL

GENEL TOPLAM                                                                            :5.500 TL

 

 

Örnek 2: 

Tatil köyü işleten (B) tarafından, 6/8/2023-10/8/2023 tarihlerini kapsayan dört gece her şey dahil konaklama hizmeti, 15/3/2023 tarihinde KDV hariç 2.000 Türk lirası karşılığında (C) acentasına; acenta tarafından da 3/4/2023 tarihinde müşteri (D)’ye 2.400 Türk lirası karşılığında satılmıştır.  Acenta (C) tarafından müşteri (D)’ye yapılan satış konaklama vergisi hariç olarak gerçekleşmiştir. Bu durumda mükellef (B) tarafından konaklayan (D)’ye sadece konaklama vergisine ilişkin düzenlenen faturada aşağıdaki bilgilere yer verilir.

Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı (2.000 TL x 0,02=)          : 40 TL

GENEL TOPLAM                                                                         : 40 TL

 

 

Örnek 3: 

Otel işleten (R), bünyesinde bulunan bir odanın beş gecesini (S) acentasına 15/2/2023 tarihinde KDV hariç 10.000 Türk lirasına satmış, söz konusu oda aynı süre için (T) kişisine (S) acentası tarafından da tüm vergiler dahil 12.000 Türk lirasına satılmış ve müşteriye yapılan satışın konaklama vergisi dahil olduğu konaklama tesisine tevsik edilmiştir. Buna göre, hizmetin sunulmasından sonra mükellef (R) tarafından acenta (S)’ye düzenlenen faturada aşağıdaki bilgilere yer verilir.

Konaklama Bedeli (KDV hariç)                                                     :10.000 TL

Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı (10.000 TL x 0,02=)         :     200 TL

(Konaklayan T’nin Adı Soyadı)

KDV Matrahı                                                                                 : 10.000 TL

Hesaplanan KDV Tutarı (10.000 TL x 0,08=)                               :      800 TL

GENEL TOPLAM                                                                          :11.000 TL

 

 

8) Vergilendirme ve Tarh İşlemleri ile Verginin Ödenmesi

Konaklama vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleridir.

Her bir vergilendirme dönemine ait konaklama vergisi, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine, KDV mükellefiyeti bulunmayanlarca ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesine beyan edilir.

Konaklama vergisine ilişkin tüm beyannamelerin elektronik ortamda verilmesi uygun bulunmuştur.

Konaklama vergisi mükellefleri, bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi bu dönemlerle ilgili olarak beyanname vermek zorundadır.

Konaklama vergisi, mükellefin KDV yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesince, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise konaklama tesisinin bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunur.

Konaklama vergisi, beyanname verme süresi içinde ödenir.


[1] https://gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/gerekceler/BSMV/cilt_5_6802_sayili_kanun.pdf

[2] Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

[3] https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.6802.pdf

[4] https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221214-6.ht

15.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM