Fuat Tekgül
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fuat.tekgul@capitaldenetim.com.tr

Depremden Etkilenen İllerde İlan Edilen Mücbir Sebep Döneminde KDV İade Uygulaması

6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa ve Elazığ illeri ile Sivas ili Gürün ilçesinde Hazine Maliye Bakanlığı tarafından 45 seri no’lu KDV tebliği ile mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur.

Bu kapsamda, söz konusu yerlerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 6/2/2023 ila 31/7/2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.

Mücbir sebep hali süresince verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerin verilme süreleri uzatılmıştır.

 Mücbir sebep döneminde KDV iade taleplerinin yerine getirilmesinde (ATU ve Ön Kontrol iade talepleri hariç) KDV uygulama tebliğinde yer alan usul ve esaslar korunmak şartı ile beyanname vermeme halinde uygulanacak esaslar belirlenmiştir.

Mahsuben iade taleplerinde;

• Olumsuzluk bulunmaması halinde genel esaslara göre mahsup talebi yerine getirilecektir.
• Olumsuzluk bulunması halinde (KDV beyannamesi vermeme -BA-BS formu vermeme);

- Olumsuzluğa isabet eden tutarın;

• HİS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %12,5’i oranında,
• İTUS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın % 25’i oranında,
• HİS ve İTUS sertifikası sahibi olmayan mükelleflerin YMM raporu, vergi inceleme raporu veya teminat aranmayan iade taleplerinde % 50’si oranında,
• HİS ve İTUS sertifikası sahibi olmayan mükelleflerin YMM raporu, vergi inceleme raporu veya teminat aranan iade taleplerinde ise bu tutarın % 120’si oranında

Teminat mektubu verilmesi halinde genel esaslara göre yerine getirilir.

Nakden iade taleplerinde;

• Olumsuzluk bulunmaması halinde genel esaslara göre mahsup talebi yerine getirilecektir.
• Olumsuzluk bulunması halinde (KDV beyannamesi vermeme -BA-BS formu vermeme);

- Olumsuzluğa isabet eden tutarın;

• HİS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın % 30’u oranında,
• İTUS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın % 60’ı oranında,
• HİS ve İTUS sertifikası sahibi olmayan mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %120’si oranında,

Teminat mektubu verilmesi halinde genel esaslara göre yerine getirilir.

Mezkûr tarihten itibaren mücbir sebep sebebi ile verilmeyen KDV beyannameleri ve BA-BS formlarına ait KDVİRA Kontrol raporları oluşmaya ve Vergi Dairesi Müdürlüklerince teminat mektubunun ibrazı gerektiği yönündeki eksiklik yazıları tebliğ edilmeye başlandı.

Yazımızın konusunu beyanname vermeme fiilinin mücbir sebepten kaynaklanmadığı ve kaynaklandığı durumlar ile nakden ve mahsuben iade talep edilmesi halinde nasıl hareket edileceği oluşturmaktadır.

KDVİRA Kontrol raporunda Gek-06 ve Gek-06/2 segmentleri KDV beyannamesinin verilmemesi veya verilse bile satıcı mükellef tarafından düzenlenen fatura v.b.  belgelerin toplamının KDV beyannamesi matrahı ile uyumsuz olmasından kaynaklanmaktadır.

KDVİRA Kontrol raporunda ‘’Vermedi’’ şeklinde yapılan tespit KDV beyanname verilmemesi ile ilgili olup söz konusu tespit mücbir sebep kapsamında olup beyanname vermeyen ve kapsamda olmayıp beyanname vermeyen mükellefler hakkında yapılan tespitlerden kaynaklanmaktadır.

Öncelikli olarak ‘’Vermedi’’ olarak tespit edilen segmentte yer alan ve alım yapılan mükellefin mücbir sebepte olup olmadığının tespiti gerekmektedir. Mücbir sebep uygulamasının 31.07.2023 tarihinde sona ermesi planlanması sebebi ile gerek olup olmadığı hususu akıllara gelebilir ancak kanaatimiz mücbir sebep uygulamasının devam edebileceği yönündedir.

Söz konusu tespitten sonra mücbir sebep kapsamında olmayan alımlar ile ilgili KDV uygulama tebliği gereğince ödeme belgesi ibrazı v.b. esaslara göre , mücbir sebep kapsamında olan alımlara ait ise teminat mektubu tutarı hesaplaması yapılması gerekmektedir.

İade talep eden mükellef tarafından söz konusu ayrımı yapacağı bir sorgulama ekranı açık olmadığından Vergi idaresinin yeni oluşturacağı bir segment ile mücbir sebep kapsamında olup beyanname vermeyen mükellefleri tespit ederek Gek-06,Gek-06/2 segmentinde yer alan hangi mükellefler için teminat mektubu ibraz edileceği hususunu netleştirmelidir.

Nakden ve mahsuben talebin aynı anda yapılması durumunda ne yapılmalı?

Tebliğde Nakden ve mahsuben iade taleplerinde teminat mektubu ibrazı halinde nasıl hareket edileceği belirtilmiş ise de aynı dönemde hem nakden hem mahsuben iade talep edilmesi halinde yapılacak işlem konusu ele alınmamıştır.

İade talep edilen toplam tutar mahsuben ve nakden talep edilen tutarlara oranlanmak sureti ile ibraz edilmesi gereken teminat mektup tutarları hesaplanmalıdır.

Görüşümüz hem nakden hem mahsuben iade talep edilmesi halinde aşağıdaki şekilde hareket edilmesi yönünde olacaktır.(Örneğimizde iade talep eden mükellefin İTUS belgesi sahibi olduğu varsayımı altında hesaplama yapılmıştır.)

Yukarıdaki tablonun tetkikinden anlaşılacağı üzere örnek tutarlara göre segmentte yer alan alımlara isabet eden olumsuz tutar 1.300.000,00 TL olup 579.800,00 TL teminat mektubu ibraz edilmesi halinde nakden/mahsuben iade talebi genel esaslara göre yerine getirilebilecektir.

SONUÇ OLARAK Görüşümüz;

Mücbir sebep kapsamında olup beyanname vermeyen mükelleflerin Gek-06 ,Gek-06/2 segment hatalarının ayrı bir segment olarak tespit edilmesi,

Aynı iade döneminde nakden/mahsuben iade talep edilmesi yönünde toplam iade talebinin nakden /mahsuben talep tutarlarına oranlanması sureti ile teminat mektubu tutarının tespit edilmesi yönünde olacaktır.    

KAYNAK:

- 3065 sayılı KDV Kanunu

- KDV Uygulama Genel tebliği

-45 Seri no’ lu KDV Tebliği

06.04.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.