Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

Geçici Vergi İle İlgili Sık Sorulan Sorular ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Değerli okurlar bilindiği üzere geçici vergi, gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme döneminin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanarak ödenen bir peşin vergi uygulamasıdır.

Geçici vergide de en önemli konu vergi matrahının doğru tespit edilmesi hususudur. Böylelikle sağlıklı bir geçici vergi hesabının yapılması da mümkün olacaktır. Sağlıklı bir geçici vergi hesabının yapılabilmesi için sık sorulan soruları ve dikkat edilmesi gereken noktaları kısaca özetlemeye çalıştık.

Kimler Geçici Vergi Kapsamının Dışında Tutulmuştur?

• Zirai kazanç sahipleri,
• Ücret, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı, diğer kazanç ve irat elde eden gelir vergisi mükellefleri,
• Sadece yıllara yaygın inşaat ve onarım işi yapanlar,
• Noter bulunmayan yerlerde geçici olarak noter yardımcısı olarak görevlendirilenler,
• Basit usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri
• Tasfiye halindeki kurumlar  vergisi mükelleflerinin tasfiye dönemleri için

Geçici vergi ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Ödenmeyen Geçici Vergiler Bir Sonraki Geçici Vergi Döneminde Mahsup Edilebilir Mi?

Yıl içinde bir önceki dönemde ödenmemiş olan geçici verginin ödenme şartına bağlı olmaksızın bir sonraki dönem beyannamesinden mahsubu mümkündür. Ödenmiş olma şartı yıllık gelir vergisi beyannamesinden mahsup yaparken aranmaktadır.

Geçici Vergi Beyannamesinde Geçmiş Yıl Zararları İndirim Konusu Yapılabilir Mi?

Geçici vergi matrahının hesaplanmasında, gelir vergisi matrahlarının tespitinde indirimi mümkün olan geçmiş yıl zararları dikkate alınacaktır.

Yeni İşe Başlayan ve İşi Bırakan Mükellefler Geçici vergi Beyannamesi Hangi Dönemler İçin Verecektir?

Yeni işe başlayan mükellefler,  faaliyete başladıkları tarihin içinde bulunduğu geçici vergi döneminden  itibaren geçici vergi ödemeye başlayacaklardır. İşin bırakılması halinde ise  işin bırakıldığı tarihi içeren dönemden sonraki dönemler için geçici vergi  beyannamesi verilmeyecektir.

Geçmiş Dönemlere İlişkin Geçici Vergi Matrahının Tespitinde Eksik Beyan Tespit Edilmesi Halinde

Geçmiş dönemlere ilişkin geçici  verginin %10’u aşan tutarda eksik beyan edilmesi durumunda eksik beyan edilen  kısım için yapılacak re’sen veya ikmalen tarhiyata vergi ziyaı cezası ile  gecikme faizi uygulanır.

Geçici Vergi Beyanında Hangi Dönemler Dikkate Alınır

Geçici vergi döneminde hesaplanan kazanç, sadece geçici verginin ait olduğu dönemi kapsamamaktadır. Kümülatif şekilde hesaplanan kazanç, mali yıl başlangıcından geçici vergi döneminin sonuna kadar olan tüm kazançları kapsamaktadır.

Geçici Vergi Dönemlerinde Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı Ayrılabilir Mi?

Şüpheli ticari alacak karşılığı ayırma şartlarının gerçekleşmesi halinde karşılık ayırmak mümkündür.

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• İnşaat firmaları için mutlak suretle aynı yıl içerisinde başlayıp bitmesi öngörülen projelerin bir sonraki yıla sarkıp sarkmadığı takip edilmelidir, zira bir sonraki yılda devam edeceği kesinleşen projeler (Yıllara Sari Projeler)  geçici vergi hesaplamasına dahil edilmez.

Yıllara sari başlayıp dönem içinde tamamlanan projeler ise ilgili yıl kurumlar/gelir vergisi beyannamesinde beyan edilmesi gerekmektedir.

• İnşaat ve üretim işletmelerimiz için fiili maliyet kayıtları ile güncel mali kayıtların kontrolünün yapılması varsa avans hesaplarının kontrolü ile cari hesap mutabakatlarının yapılması unutulması muhtemel faturaların takibinde yarar sağlayacaktır.
• Grup şirketlerimiz var ise, bu şirketler arası vergi planlamasının Kurumlar Vergisi kanunun da yer alan Transfer Fiyatlandırması yolu ile Örtülü Kazanç Dağıtımı ilkelerine de dikkat ederek yapılması
• Cari yılda satın alınan sabit kıymetler ile ilgili VUK tebliğlerine göre faydalı ömürlerinin belirlenip amortisman hesaplamalarının yapılması vergi planlamasının önemli bir adımıdır. İlk defa aktife aldığımız kıymetler için geçici vergi açısından seçtiğimiz amortisman usul ve oranını yıllık olarak da uygulamak zorunludur.
• İşletme stok ve sabit kıymet sayımlarının yapılarak, muhasebe kayıtları ile karşılaştırılması
• Ortaklar cari hesaplarının gözden geçirilmesi, örtülü sermaye ve adat müesseselerine dikkat edilerek yılsonu için sermaye artırımı veya kar dağıtımı seçeneklerinin değerlendirilmesi
• Tahsili mümkün gözükmeyen alacaklarımız ile ilgili dava konusu yapılması ve karşılık ayrılıp ayrılmaması konularının değerlendirilmesi.
• Vergi ve sigorta prim borçlarımız var ve bu borçlar iade, teşvik vb. sebepler ile mahsup yoluyla ödeniyor ise, ilgili kurumlar ile mutabakatının yapılması. Ayrıca ödenmeyen SGK primlerinin kurum kazancı yönünden değerlendirilmesinin yapılması
• Döviz cinsinden tutarların değerlemelerinin yapılması
• Geçici vergi dönemlerinin kısa olması nedeniyle, yapılan işlemler içerisinde hangilerinin kanunen kabul edilmeyen gider olduğunun tespiti hususu oldukça zordur. Bu sebeple özellikle kanunen kabul edilmeyen gider hesaplarımızın kontrol edilmesi
• Yapılan bağış ve yardımların, Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesinde belirtilen bağış, yardım ve sigorta primi indiriminden, kurumlar ise Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 14/6. maddesinde belirtilen bağış ve yardım indiriminden yararlanılması
• Yıl içerisinde satılan sabit kıymetlerden oluşan karların yenileme fonu özelliği taşıyıp taşımadığının kontrol edilmesi,
• 180 ve 280 hesaplarda yer alan giderlerimizin, 12 aydan kısa veya 12 aydan uzun olarak değerlendirilmesinin yapılıp, kayıtlarımızın düzenlenmesi
• Faiz gelir ve giderlerini etkileyen tahakkukların yapılması
• İndirimli kurumlar vergisi müessesesinden faydalanabilecekler için indirim tutarının dikkate alınması

04.11.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.