Arif Temir
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
ariftemir1@gmail.com

Çalışma Koşulları/İş Sözleşmesi Nasıl Değiştirilir?

Çalışma hayatının bir düzen içerisinde yürüyebilmesi için işveren ve işçilerin belirli kurallara uymaları gerekiyor. Bu kuralların başında konuyu düzenleyen iş mevzuatı, toplu iş sözleşmesi ve iş sözleşmesi gelmektedir. Çalışma hayatının temel kuralları mevzuat düzenlemeleri belirlenmiş, bunun dışında kalan konular tamamen tarafların özgür iradesine bırakılmıştır. Bu bağlamda çalışma hayatında toplu iş sözleşmeleri ve iş sözleşmeleri ile tarafların bir çok konuda düzenleme yapmalarının önü açılmıştır. İş sözleşmesinde/çalışma koşullarında  işveren tarafından yapılacak değişikliklerin usul ve esaslarını  açıklamaya çalışalım.

İş Sözleşmesi Türünün Değişiklik Üzerinde Etkisi

Çalışma koşullarında işverenin değişiklik talebinde bulunabilmesi iş sözleşmesi türlerinin tümü için geçerlidir. Başka bir anlatımla iş sözleşmesinin belirli veya belirsiz süreli ya da tam süreli veya kısmi süreli olması işverenin işçiye çalışma koşullarında değişiklik yapma önerisini etkilememektedir.

İşçiye Yazılı Bildirim

4857 sayılı İş Kanununun 22. maddesine göre; işveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir.

İşçinin Yazılı Cevabının Beklenilmesi

İşçi tarafından, çalışma koşullarında değişikliği öneren işverenin taleplerinin işçiye bildirilmesinden itibaren altı işgünü içinde işçinin değişiklikler konusunda ki yazılı görüşü beklenmelidir (4857/22. md.). İşçinin yazılı görüşü alınmadan çalışma koşullarında değişiklik yapılması durumunda işlem usul yönünden yasaya aykırılık oluşturacaktır.

İşçinin Çalışma Koşullarındaki Değişiklik Önerisini Kabul Etmesi

 İşçi değişiklik önerisini altı işgünü içinde yazılı olarak kabul ederse, iş ilişkisi bu yeni koşullarla devam edecektir. Tarafların çalışma koşullarında yapmış oldukları değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz(1).

İş Sözleşmesinin Eski Koşullarla Devam Etmesi

İşçi değişiklik önerisini kabul etmez ise, işveren, işçinin iş sözleşmesini eski durumu ile kabul edip sözleşmenin devam etmesini sağlayabilir.

Çalışma Koşullarındaki Değişiklik Önerisini Kabul Etmeyen İşçinin İş Sözleşmesinin Feshedilmesi

İşçi değişiklik önerisini kabul etmez ise, işveren değişiklik isteğinin ne-denini yazılı olarak açıklamak ve bildirim sürelerine uymak kaydıyla iş sözleşmesini feshedebilecektir. Çalışma koşullarındaki değişiklik önerisini kabul etmediği için işveren tarafından iş sözleşmesi feshedilen işçiye, işveren tarafından ihbar ve kıdem tazminatının ödenmesi gerekir.

İşveren işçinin iş sözleşmesini başka nedenler ileri sürerek de feshedebilir. Örneğin işçinin yeterliliğinden ve davranışlardan, işletmenin, işyerinin ya da işin gerekleri gibi sebepleri ileri sürerek. Bu gibi durumlarda işverenin ileri sürdüğü sebepleri yargı organları karşısında ispat etmek zorunluluğu vardır.

4857 sayılı Yasa’nın 22. maddesi gereğince işçinin, sözleşmede belirtilen çalışma koşullarındaki değişiklik önerisini kabul etmemesi nedeniyle iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi durumunda işçinin bir ay içerisinde işe iade davası açma hakkı da bulunmaktadır(2).

Genel olarak iş sözleşmesinde/çalışma koşullarında değişiklik işverence tek taraflı olarak yapılamaz. Bunun için işverenin hangi konuda iş sözleşmesinde değişiklik yapmak istediğini işçiye yazılı olarak bildirmesi ve işçinin yazılı onayını alması gerekmektedir. İşçinin iş sözleşmesi değişikliğini kabul etmemesi nedeniyle  sözleşmesi fesh edilirse, işverenin işçiye tazminat ödeme yükümlülüğü doğar.

-----------------------------------------   

 (1)   Arif Temir,  İş Sözleşmesi, Yaklaşım  Yayınevi,  Ankara 2018, s.67.

 (2)         Arif Temir,  İşçinin Tazminatlı ve Tazminatsız İşten Çıkarılması, Yetkin Yayınevi,  Ankara 2022, s.175.vd.

20.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.