Ahmet Ağar
Sosyal Güvenlik Müşaviri
agarahmet@turmob.org.tr

01.01.2018 Tarihinden İtibaren 50 den Fazla İşçinin Çalışacağı İşyerleri Zorunlu BES’en Dahil Olacak

I- GİRİŞ:

Bilindiği gibi, Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) 01.01.2017 tarihinden itibaren uygulanmak üzere işyerinde çalışan sayısına göre kademeli olarak yürürlüğe girmişti.

01.01.2018 tarihinden itibaren 50 den fazla ve 100 den az işçinin çalışacağı  ve 45 yaşını doldurmamış tüm çalışanların, zorunlu olarak Bireysel Emeklilik Sistemine dahil edilmeleri gerektiği, bu makalenin konusunu oluşturacaktır.

 6740 sayılı Kanunla, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda yapılan düzenlemeyle, çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dâhil edilmesi zorunluluğu getirilmiş ve buna ilişkin çıkarılan yönetmeliğe göre, Bakanlar Kurulu kararı ile 01.01.2017   tarihinden itibaren  yürürlüğe konulmuştur. Söz konusu kanun ve buna ilişkin çıkarılan yönetmelik hükümlerine göre, özel ve kamu sektöründe çalışanlardan, Türk vatandaşı olan ve 45 yaşını doldurmamış tüm çalışanların, işverenleri aracılığıyla Bireysel Emeklilik Sistemine işçi sayısına göre kademeli olarak dahil edilmeleri ZORUNLU bulunmaktadır.

Buna göre;

A- 2017 Yılında Bireysel Emeklilik Sistemi Kapsamına Girmiş Olan İşyerleri :

a) Çalışan sayısı 1000  ve üzerinde olan işyerlerinde;  01.01.2017 tarihinden itibaren,

b) Çalışan sayısı 250 ve üzerinde  olan  işyerlerinde;   01.04.2017 tarihinden itibaren,

c) Çalışan sayısı 100 ve üzerinde olan işyerlerinde;   01.07.2017 tarihinden itibaren,

Bireysel Emeklilik Sistemi zorunlu olarak  halen uygulanmaktadır.

B- 2018 Yılında Bireysel Emeklilik Sistemi Kapsamına Girecek Olan İşyerleri :

a) Çalışan sayısı 50 ve üzerinde ancak 100’den az olan işyerlerinde;

01.01.2018 tarihinden itibaren,

b) Çalışan sayısı 10 ve üzerinde ancak 50’den az olan işyerlerinde;

01.07.2018 tarihinden itibaren,

Bireysel Emeklilik Sistemi zorunlu olarak uygulanacaktır.

C- 2019 Yılında Bireysel Emeklilik Sistemi Kapsamına Girecek Olan İşyerleri :

a) Çalışan sayısı 5 ve üzerinde ancak 10’dan az olan işyerlerinde;

01.01.2019 tarihinden itibaren,

Bireysel Emeklilik Sistemi zorunlu olarak uygulanacaktır.

II- Birden Fazla İşyeri Olan İşverenin Çalışan Sayısının Belirlenmesi:

Birden fazla işyeri olan İşverenin çalışan sayısının belirlenmesinde, bütün işyerlerinde çalışanların toplamı göz önünde bulundurulacaktır. İşyerlerinin başka illerde olması bu durumu değiştirmeyecektir.

III- Bireysel Emeklilik Sistemi Kapsamına Zorunlu Olarak Dahil Olanlar:

Türk vatandaşı olup, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre (SSK ve Emekli Sandığına tabi)  çalışanlardan;

a- İşverenin Yönetmelik kapsamına alınma tarihi itibariyle çalışmakta olan 45 yaşını doldurmamış kişileri,

b- İşverenin kapsama alınmasından sonra bu işverene  bağlı olarak  işe başlayan ve işe başlama tarihinde 45 yaşını doldurmamış kişileri ve bu çalışanları istihdam eden işverenleri kapsar.

Ancak, 5510 sayılı Kanununun 5. maddesinin (g) bendi kapsamında yer alan ve ülkemiz ile sosyal güvenlik Sözleşmesi olmayan ülkelere götürülen Türk işçileri, otomatik katılım sistemi kapsamında bulunmamaktadır.

IV- Çalışanın Katkı Payının Hesaplanması ve Emeklilik Şirketine Aktarılması:

Yönetmelik kapsamında çalışanların ücretinden işveren tarafından prime esas kazancın %3’ü oranında çalışan katkı payı hesaplanır. Hesaplanan tutarın virgülden sonraki kısmı hesaplamada dikkate alınmayacaktır.

Çalışanların almakta oldukları aylık ücretinden (SGK’ya yapılan bildirim üzerinden)  % 3 oranında her ay Zorunlu olarak kesilecek olan çalışan  katkı payı tutarı, işverenin bir veya birden fazla emeklilik şirketi ile imzalayacağı sözleşme kapsamında ilgili bireysel emeklilik şirketine aktarılacaktır

V-  Çalışan İşçinin Bu sistemden (BES) Cayma Hakkı Bulunmaktadır:

Yapılan bu düzenleme çerçevesinde, kapsama giren işverenler, bir emeklilik şirketiyle anlaşıp 45 yaşın altındaki tüm çalışanlarını bir emeklilik planına dâhil etmekle yükümlüdür. Ancak işçiler, işverenleri tarafından emeklilik planına dâhil olduğunun kendilerine bildirildiği tarihi takip eden  iki ay içinde emeklilik sistemine dâhil olmamayı isteyerek cayama hakkını kullanabilirler. İşçinin “CAYMA” hakkını kullanması durumunda, o tarihe kadar fona ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte, on iş günü içinde işçiye iade edilecektir. Ayrıca, cayma hakkını kullanmayan işçi, bazı durumlarda katkı payı ödemesine ara verilmesini talep edebilecektir.

VI- Bireysel Emeklilik Sisteminde Emeklilik Şartları ve Devlet Katkısı:

İşverenleri tarafından bu kapsamda otomatik olarak bireysel emeklilik sistemine dâhil edilen çalışanların emekli olmaya hak kazanmaları için sisteme giriş tarihinden itibaren en az on yıl sistemde bulunmak koşuluyla 56 yaşını tamamlamaları gerekiyor.

Çalışanlar tarafından ödenen katkı paylarına, mevcut bireysel emeklilik sistemi ile aynı koşullara tabi olarak % 25 oranında Devlet katkısı teşviki verilecektir. Cayma süresi sonrasında sistemde devam etmeye karar veren çalışanlara, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununa göre 1.000,00 TL tutarında Devlet katkısı sağlanacaktır. Ayrıca, emeklilik halinde hesabındaki birikimi en az 10 yıl süreli yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında kalmayı tercih eden çalışana birikiminin % 5’i oranında ek Devlet Katkısı teşviki verilecektir.

VII- BES ile ilgili İşverenlerin  Yükümlülüğü ve Sorumlulukları:

1- İşverenler öncelikle, otomatik katılım için emeklilik planı düzenleme konusunda Hazine Müsteşarlığı tarafından yetkilendirilmiş, aşağıda yazılı bulunan en az bir emeklilik şirketi ile emeklilik sözleşmesi imzalamak zorundadır. Bu göre, işverenlerin merkez ve/veya taşra birimleri adına emeklilik sözleşmesi imzalanmasına ilişkin olarak yetkili yöneticilerini belirlemesi de gerekmektedir.

2- Çalışan tarafından sisteme ödenecek katkı paylarının çalışanın ücretinden kesilerek emeklilik şirketine aktarılması. İşveren katkı payını zamanında emeklilik şirketine aktarmaz veya geç aktarırsa, çalışanın birikiminde oluşabilecek parasal kaybı telafi etmek zorundadır.

3- Söz konusu bu  yükümlülüklerin yerine getirilmesi işverenin sorumluluğunda olup, yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverenlere, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından her bir ihlal için 100,00 TL. idari para cezası uygulanacaktır..

XI- Sonuç ve Değerlendirme:

1- Yapılan bu düzenlemeyle, özel ve kamu sektöründe çalışanlardan, 45 yaşını doldurmamış tüm çalışanların, ekonomik gücüne ve isteğine bakılmaksızın iradeleri dışında  ZORUNLU olarak  Bireysel Emeklilik Sistemine dahil edilmeleri,  evrensel hukuk ilkelerine aykırıdır.

2- Ayrıca amaç, çalışanların emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik dönemlerinde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi  ise, neden sadece tüm çalışanlar ve isteyenler değil de sadece 45 yaşın altındaki çalışanları kapsamaktadır?  Bundan dolayı da, Bireysel Emeklilik Sistemi, İş Kanunundaki, işverenin işçiye eşit davranma ilkesine ve  Anayasamızdaki Eşitlik İlkesine tamamen aykırıdır.

3- Geleceğe yatırım ve tasarruf yapmak amacıyla, bireysel emeklilik sistemine dahil olmak, kişinin iradesine ve gönüllülük esasına tabi olmalıdır. Çalışanların iradesi ve isteği dışında, ücretlerinden zorunlu olarak katkı payı adı altında kesinti yapılmaması yönünde yeni bir düzenlemenin mutlaka yapılmasının doğru ve yararlı olacağı görüşündeyim.

Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından yetkilendirilmiş  Emeklilik Şirketlerin Unvanları aşağıya çıkarılmıştır.

1. Aegon Emeklillik ve Hayat A.Ş.
2. Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş.
3. Allianz Yaşam ve Emeklilik A.Ş.
4. Anadolu Hayat ve Emeklilik A.Ş.
5. Asya Emeklilik ve Hayat Ş.
6. Avivasa Emeklilik ve Hayat Ş.
7. Axa Hayat ve Emeklilik A.Ş.
8. BNP Paribas Cardif Emeklilik A.Ş.
9. Cigna Finans Emeklilik ve Hayat Ş.
10. Fiba Emeklilik ve Hayat A.Ş.
11. Garanti Emeklilik ve Hayat Ş.
12. Groupama Emeklilik A.Ş.
13. Halk Hayat ve Emeklilik A.Ş.
14. NN Hayat ve Emeklilik A.Ş.
15. Katılım Emeklilik ve Hayat A.Ş
16. Metlife Emeklilik ve Hayat A.Ş
17. Vakıf Emeklilik  Ş.
18. Ziraat Hayat ve Emeklilik A.Ş.

12.12.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.