Dr. Yasin Reyhan
Yozgat Bozok Üniversitesi
Stratejik Yönetim ve Kalite Koordinatörlüğü
Bilirkişi
yasin.reyhan@yobu.edu.tr

2025’te Bağımsız Denetim Zorunluluğu: Kimler Kapsamda, Neye Dikkat Edilmeli?

Bağımsız denetim, şirketlerin finansal tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen objektif bir değerlendirme sürecidir. Bu süreç, yatırımcıların, kredi verenlerin ve diğer paydaşların şirket hakkında sağlıklı kararlar almasına yardımcı olurken, şirketlerin şeffaflık ve hesap verebilirlik düzeyini artırır.

Türkiye'de bağımsız denetime tabi olma yükümlülüğü, belirli finansal ve yapısal eşiklerin sağlanmasına bağlıdır ve bu eşikler, ilgili mevzuatla belirlenmektedir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 397. maddesi uyarınca, bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin belirlenmesine ilişkin esaslar, Cumhurbaşkanı Kararları ile düzenlenmektedir. Bu kapsamda, 1 Mayıs 2025 tarihli ve 32887 sayılı Resmî Gazete' de yayımlanan 9774 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bağımsız denetime tabi olma kriterlerinde değişiklik yapılmıştır. Bu karar, 1 Ocak 2025 ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir:

9774 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Getirilen Değişiklikler

Söz konusu kararla, bağımsız denetime tabi olma eşik değerleri aşağıdaki şekilde güncellenmiştir:

Ekli (II) Sayılı Listede Belirtilen Şirketler İçin Eşik Değerler

• Aktif Toplamı: 120 milyon Türk Lirası
• Yıllık Net Satış Hasılatı: 150 milyon Türk Lirası
• Çalışan Sayısı: 100 kişi

Diğer Şirketler İçin Eşik Değerler

• Aktif Toplamı: 300 milyon Türk Lirası
• Yıllık Net Satış Hasılatı: 600 milyon Türk Lirası
• Çalışan Sayısı: 150 kişi

Bu kriterlerden en az ikisini art arda iki hesap döneminde sağlayan şirketler, takip eden hesap döneminde bağımsız denetime tabi olacaktır.

Tablo: Güncel Eşik Değerler

Şirket Türü	Aktif Toplamı (TL)	Net Satış Hasılatı (TL)	Çalışan Sayısı
Ekli (II) Sayılı Listedeki Şirketler	120 milyon	150 milyon	100 kişi
Diğer Şirketler	300 milyon	600 milyon	150 kişi

Değerlendirme ve Öneriler

2025 yılı itibarıyla yürürlüğe giren yeni eşik değerler, şirketlerin bağımsız denetim kapsamına girip girmediğine yönelik değerlendirmelerin daha dikkatli ve kapsamlı biçimde yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Özellikle büyüme ivmesi yakalayan şirketlerde, mevcut sınır değerlerin aşılması artık çok daha olasıdır.

Bu bağlamda aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi önerilir:

1- Finansal Tabloların Kapsamlı Analizi:

2023 ve 2024 yıllarına ait bilanço ve gelir tabloları, güncellenmiş eşik değerlerle karşılaştırılmalı; aktif toplamı ve net satış hasılatı kalemleri detaylı biçimde incelenmelidir. Mali tabloların TFRS’ ye uygunluğu da ayrıca kontrol edilmelidir.

2- Çalışan Sayısının Uygun Hesaplanması:

“Yıllık ortalama çalışan sayısı” hesabı yapılırken SGK bildirgeleri, bordro kayıtları ve fiili hizmet süresi esas alınmalı; eksik bildirime dayalı hatalı sonuçlardan kaçınılmalıdır. Özellikle grup şirketlerinde personel kaydırmalarına dikkat edilmelidir.

3- Sınıra Yaklaşan Şirketlerde Proaktif Uyum Stratejisi:

Eşik değerlere yakın olan işletmeler, bir yıl önceden denetime hazırlık yapmalı ve süreç yönetimini planlamalıdır. Zorunluluk doğmadan önce denetimle tanışmak, kurum içi kontrol sistemlerinin gelişimine de katkı sağlar.

4- Denetçi Seçimi ve Atama Süreci:

Denetime tabi olunması halinde, Kanunen tanınan süreler içinde KGK tarafından yetkilendirilmiş bir bağımsız denetim kuruluşu ile sözleşme yapılmalı ve atama kararı Ticaret Sicili'nde tescil ettirilmelidir. Aksi halde, ilgili döneme ait mali tabloların hukuken geçersiz sayılması gibi ciddi sonuçlar doğabilir.

5- Grup Şirketleri ve Özel Durumlar

Birden fazla şirketten oluşan grup yapılarında konsolidasyon etkisi, birleşme/bölünme sonrası oluşan yeni yapılar ve KİT/halka açık olmayan iştiraklerin durumları ayrıca değerlendirilmelidir. Bazı durumlar özel denetim yükümlülükleri doğurabilir.

Sonuç olarak, bağımsız denetim yalnızca bir yükümlülük değil; kurumsal kapasitenin, finansal şeffaflığın ve paydaş güveninin göstergesidir. Güncel eşik değerler dikkate alındığında, daha fazla sayıda şirketin bu kapsama girmesi beklenmektedir. Bu nedenle mevzuata zamanında uyum sağlanması, sadece ceza riskini önlemekle kalmayacak; aynı zamanda işletmelere içsel denetim alışkanlığı kazandırarak, uzun vadeli kurumsallaşmaya katkı sunacaktır.

Kaynakça

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 14.02.2011, Sayı: 27846.

9774 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı – “Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar”, Resmî Gazete Tarihi: 01.05.2025, Sayı: 32887.

6434 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, Resmî Gazete Tarihi: 30.11.2022, Sayı: 32029.

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) – Resmî Duyurular ve Bilgilendirme Notları, https://www.kgk.gov.tr

06.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.