Yaşar Çatalkaya
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Sürdürülebilirlik Denetçisi
Uyum Görevlisi
yasarcatalkaya@gmail.com

Yıl Sonu Sermaye Artırımı: Enflasyon Düzeltmesi Riski Kalktı, “Nakdi Sermaye İndirimi” Riski Devam Ediyor

Aralık ayının son haftalarında en sık aldığım sorulardan biri şu: “Yeni yıla girmeden sermaye artırımı yapıp 31.12.2025 bilançosunu güçlendirelim mi?”

Bu soruyu, Temmuz 2025’te MuhasebeTR’de yayımlanan “Sermaye Artışında Enflasyon Düzeltmesi Avantajını Kaybetmeyin: 2025’e Dikkat” başlıklı yazımda (https://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/yasarcatalkaya/004/) iç kaynaklardan sermaye artışı özelinde ele almış; 2025 içinde yapılacak işlemlerde tescil tarihinin enflasyon düzeltmesi katsayısı bakımından doğurabileceği teknik/hukuki belirsizliğe ve “avantaj kaybı” riskine dikkat çekmiş, hatta somut strateji olarak işlemin 2026 Ocak’a bırakılmasının çoğu senaryoda daha güvenli olacağını vurgulamıştım.

Yeni durum: 7571 sayılı Kanun ile “o risk” büyük ölçüde ortadan kalktı

25.12.2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7571 sayılı Kanun ile VUK’a eklenen Geçici 37. madde uyarınca; şartlar oluşsa dahi 2025 hesap dönemi (bu döneme ilişkin geçici vergi dönemleri dâhil) ile 2026 ve 2027 hesap dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı hükme bağlandı.

Bu düzenleme, benim Temmuz yazımın odağındaki “2025 içinde iç kaynaklardan sermaye artışı yapılırsa enflasyon düzeltmesinde tescil tarihi üzerinden avantaj kaybı olur mu?” tartışmasının pratik etkisini ortadan kaldırdı.

Ancak bu kez, yıl sonu hızlanan bir başka uygulama öne çıktı: nakit sermaye artırımı ve onunla birlikte gündeme gelen KVK 10/1-ı “nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimi” (uygulamadaki adıyla “nakdi sermaye indirimi”).

İşte asıl kritik nokta şu: Nakit sermaye artırımında, muhasebe kaydı ve zamanlama hatası yapılırsa “nakdi sermaye indirimi” tamamen yanabilir.

1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği nakdi sermaye indirimini dört ana başlıkta ele alır:

1. İndirimin Temel Kapsamı ve Şartı

İndirim, sadece 1/7/2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan nakdi sermaye artışları üzerinden hesaplanır.

• Esas olan: Şirket dışından, nakit olarak getirilen "taze" sermayedir.
• Süre Hesabı: Paranın bankaya yatırıldığı (tescil sonraysa tescil ayının) aydan yıl sonuna kadar geçen süre baz alınır (Ay/12).

2. İndirim Dışı Kalan Haller (Kırmızı Alan)

Aşağıdaki kalemler üzerinden indirim hesaplanamaz:

• Ayni sermaye (nakit dışı varlık devirleri),
• Birleşme, devir ve bölünme kaynaklı artışlar,
• İç kaynaklar: Bilançodaki öz sermaye kalemlerinin (geçmiş yıl kârları, yedekler vb.) sermayeye eklenmesi,
• Borçlanma: Ortakların veya ilişkili kişilerin kredi kullanarak/borç alarak yaptığı artışlar,
• Hisse senedi, tahvil gibi kıymetlerin konulması,
• Mahsuplaşma: Bilanço içi kalemlerin mahsubu yoluyla yapılan artışlar.

3. Tescil ve Ödeme Zamanlaması

İndirimden yararlanma hakkı tescil ile başlar. Paranın yatırılma zamanına göre iki senaryo vardır:

• Para tescilden önce yatmışsa: Tescilin gerçekleştiği ay esas alınır.
• Para tescilden sonra yatmışsa: Paranın banka hesabına fiilen girdiği tarih (ay) esas alınır.
• Sadece fiilen ödenen tutar üzerinden indirim hesaplanır; taahhüt edilip henüz ödenmeyen kısım dikkate alınmaz.

4. Sermaye Avansları (En Kritik Bölüm)

Karar ve tescilden önce "Sermaye Avansı" olarak gönderilen paraların indirime konu olabilmesi için iki şartın aynı anda sağlanması mecburidir:

1. Muhasebe Kaydı: Paranın yattığı andan itibaren bilançoda "529-Diğer Sermaye Yedekleri" hesabında izlenmesi.
2. Yıl Şartı: Paranın yattığı hesap dönemi sonuna kadar sermaye artışının tescil ettirilmesi.

Bu hükümlere göre “Nakdi sermaye indirimi”nin üç kırmızı çizgisi

Kurumlar Vergisi Genel Tebliği, güncel özelgeler ve Danıştay kararları ışığında, nakdi sermaye indirimi hakkını tamamen ortadan kaldırabilecek üç temel hata öne çıkmaktadır. Bu "kırmızı çizgilerin" bilinmemesi, iyi niyetli bilanço güçlendirme girişimlerini dahi vergi ziyaı ile sonuçlandırabilir.

1. Kırmızı Çizgi: Tescil Olmadan İndirim Başlamaz

Sermaye artırımı için taahhüt edilen paranın şirketin banka hesabına yıl bitmeden yatırılması, tek başına indirim hakkını başlatmak için yeterli değildir. Tebliğ, bu konuda yoruma yer bırakmamaktadır: Tescil, indirim hakkının miladıdır. Sermaye artırım kararının ticaret siciline tescil edilmesi mutlak ve öncelikli bir zorunluluktur.

Tebliğ, zamanlama senaryolarını şu şekilde ayrıştırır:

• Para Tescilden Önce Yatırıldıysa: Bu durumda, paranın hesaba ne zaman girdiği önemini yitirir ve indirim hesaplamasında tescilin yapıldığı ay esas alınır.
• Para Tescilden Sonra Yatırıldıysa: Bu senaryoda ise indirim, paranın fiilen şirketin banka hesabına girdiği ay itibarıyla başlar.

2. Kırmızı Çizgi: "Sermaye Avansı"nın Tehlikeli İkili Şartı

Yıl sonu telaşıyla "sermaye avansı" adı altında gönderilen paraların indirime konu olabilmesi, uygulamadaki en kritik tuzaklardan birini barındırır. Tebliğ, bu paraların indirim kapsamında sayılabilmesi için iki şartın aynı anda sağlanmasını zorunlu kılar:

1. Doğru Muhasebe Kaydı: Paranın şirketin banka hesabına yatırıldığı andan itibaren bilançoda öz sermaye kalemleri altında yer alan "529 - Diğer Sermaye Yedekleri" hesabında izlenmesi gerekmektedir.
2. Aynı Yıl Tescil Şartı: Paranın yatırıldığı hesap dönemi sonuna kadar (örneğin 31 Aralık'a kadar) bu tutarla ilgili sermaye artışının ticaret siciline tescil ettirilmesi zorunludur.

Bu iki şarttan herhangi birinin, özellikle de yıl sonuna tescilin yetiştirilememesi durumunun ihlali, "avans" olarak yatırılan paranın indirim hakkını tamamen ortadan kaldırma riskini doğurur. Mali İdare, 16.06.2020 tarihli özelgesiyle bu görüşünü net bir şekilde ortaya koymuştur.

3. Kırmızı Çizgi: 331 Hesabı ve Mahsup Tuzağı

Uygulamada sıkça yapılan bir diğer kritik hata, şirkete giren paranın önce "331 - Ortaklara Borçlar" hesabında izlenmesi veya sermaye artışının ortakların şirketten olan alacaklarından (cari hesap) mahsup yoluyla yapılmasıdır. Bu yöntem, indirim hakkı için en riskli senaryodur.

Bu risk, sadece bir yorum değil, hem idari görüşler hem de güncel yargı kararlarıyla teyit edilmiştir:

• İdari Görüş: Mali İdare, 27.01.2020 tarihli özelgesinde, 331 hesabında izlenen borcun önce ortağa ödenip, daha sonra aynı paranın sermaye artırımında kullanılmasının dahi indirim hakkını engelleyeceği yönünde görüş bildirmiştir.
• Yargı Kararı: Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun 23.10.2023 tarihli E:2023/1181 K:2023/937 sayılı kararı, sermaye artışının nakit yerine ortaklar cari hesabından karşılanmasının, bu tutarın indirim konusu yapılmasını kalıcı olarak engellediğini açıkça vurgulamıştır.

Bu kritik riskler anlaşıldıktan sonra, şirketlerin yıl sonu hedeflerine güvenli bir şekilde ulaşabilmeleri için hangi stratejileri izlemesi gerektiğine odaklanabiliriz.

Sonuç ve Stratejik Eylem Planı

Yıl sonunda hem bilançoyu güçlendirme hem de nakdi sermaye indirimi avantajından yararlanma hedefi birbiriyle çelişmek zorunda değildir. Ancak bu iki hedefe aynı anda ulaşmak, "iyi niyete" değil, "hukuki tamamlanma ve doğru kayıt mimarisine" dayalı bir disiplin gerektirir. Şirketler için rasyonel ve güvenli eylem planı şu adımları içermelidir:

• Öncelik Tescil: Sermaye artışının tescilini 31 Aralık'a kadar yetiştiremeyecekseniz, "sermaye avansı" yönteminin risklerini ve Tebliğ'in getirdiği "aynı yıl içinde tescil" şartını aklınızdan çıkarmayın. Bu yöntemin beklentileri karşılamama olasılığı yüksektir.
• Hedefleri Ayrıştırma: Eğer tek amaç bilançonun likidite yönünden güçlendirilmesi ise bu hedefi nakdi sermaye indirimi beklentisinden ayırmak en güvenli yoldur. Unutulmamalıdır ki "331 hesabı" veya "mahsuben sermaye" gibi melez kurguların idari ve yargısal içtihatlar karşısında geçerliliği yoktur.
• Disiplinli Süreç Yönetimi: Nakdi sermaye indirimini net olarak hedefliyorsanız, sürecin para girişinden tescile kadar bir bütün olduğunu unutmayın. Para girişinin ilk muhasebe kaydından itibaren doğru hesapta (örneğin "529 - Diğer Sermaye Yedekleri") izlenmesi ve tescil sürecinin takvime uygun yönetilmesi kritik önem taşır.

Nihai Değerlendirme

Yapılan son yasal düzenlemeler, enflasyon düzeltmesi riskini ortadan kaldırarak yıl sonu kararları için bir rahatlama sağlamıştır. Ancak bu gelişme, asıl dikkatin artık nakdi sermaye indiriminin teknik detaylarına çevrilmesi gerektiğini göstermektedir. 31 Aralık bilançosunu güçlendirmek elbette mümkündür; ancak "bir taşla iki kuş vurmak" amacıyla çıkılan bu yolda, yapılacak cüzi bir muhasebe veya takvim hatasının, kazanılması hedeflenen büyük vergi avantajını geri dönülmez şekilde ortadan kaldıracağı unutulmamalıdır.

YouTube link: https://www.youtube.com/watch?v=p0eUfCxBpRU

30.12.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.