Yakup Kayıhan
Yeminli Mali Müşavir
ymm@yakupkayihan.com

Yeni Özelge Sistemi, Gelir İdaresinin Görüş (Özelge, Mukteza, İzahat) Vermesi

Mükellefler ve vergi sorumluları vergi durumları ve vergi uygulamaları bakımından tereddüde düştüklerinde, bu tereddütlerini gidermek için gelir idaresinden açıklama isteyebiliyorlar.

Gelir İdaresi de özelge ya da mukteza olarak adlandırılan görüşlerle mükelleflerin ne yapmaları gerektiğini açıklıyor. Bu görüş sadece talep eden mükellef için geçerli oluyor. Eğer mükellefin tereddüt ettiği husus sadece kendisini değil de birçok mükellefi kapsıyorsa, Gelir İdaresi özelge yerine sirküler denilen başka bir görüş yayımlıyor. Sirkülerler bütün mükellefler için bağlayıcı oluyor.

Genel hatları ile bu şekilde özetlenebilecek özelge ve sirküler uygulamasına yönelik olarak 28/08/2010 tarihinde Yönetmelik yayınlandı. Özelge; Hangi konularda ve durumlarda talep edilmez? Kimler talep edebilir? Nasıl ve nereden talep edilir?  Nasıl cevaplanır? Gelir İdaresi Başkanlığı, tüm bu soruların cevaplarını yayınladığı yönetmelikte veriyor.
 

Aşağıdaki konularda ve durumlarda özelge talep edilmez.

1- Başkalarının vergi durumları hakkında bilgi ve açıklama talepleri,

2- Yargıya intikâl etmiş olaylara ilişkin açıklama talepleri,

3- Hakkında vergi incelemesi yapılmakta olan mükelleflerce veya vergi sorumlularınca incelemeye konu olan işlemlerle ilgili açıklama talepleri,

4- Somut bir olaya dayanmayan, teorik hususlara ilişkin bilgi ve açıklama talepleri,

5- Mücbir sebep hâli ilanı, vergi borçlarının terkini, belge düzenine ilişkin yetkilerin kullanılması gibi kanunlarla uygulamanın tespitine dair Maliye Bakanlığına yetki verilen konulara ilişkin talepler,

6- Mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi uygulamaları ile ilgili işlemlerinin gerçekleşmesinden sonra yaptıkları başvuruları,vergi hataları ile ilgili yapılan düzeltme talepleri ve  Maliye Bakanlığınca incelenecek olan şikâyet yoluyla müracaatlar,

7- Sözlü veya yazılı olarak veya internet aracılığıyla, 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun veya 4982 sayılı Bilgi Edinme Kanunu uyarınca yapılan talepler.

Özelge Talep Edebilecekler

1-Özelge talepleri, mükellefler ile vergi sorumluları, bunların mirasçıları, yetki belgesine sahip kanuni temsilcileri veya vekillerince yapılır.

2-Odalar ve birlikler gibi mesleki kuruluşlar, kendi mükellefiyetleri ile ilgili olanlar hariç olmak üzere, üyelerine ilan etmek amacıyla özelge talebinde bulunamazlar. Ancak, bu kuruluşlar Başkanlıktan, vergilendirme ile ilgili konularda özelge niteliğinde olmayan görüş talep edebilirler.
 

Özelge nasıl talep edilecek

Özelge Talep Formu ile. Bu forma, GİB'in internet sitesinden ulaşılabilecek. Bu form kullanılmaksızın yapılacak özelge talepleri kabul edilmeyecek.

Özelge Talep Edilecek Merci  

1- Özelge, mükelleflerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından sürekli mükellefiyetlerinin bulunduğu vergi dairesi başkanlıkları ile vergi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde defterdarlıklardan talep edilir.

2- Diğer mükellef veya vergi sorumluları özelge talepleri için, ikametgâh veya kanuni merkezlerinin bulunduğu vergi dairesi başkanlıkları ile vergi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde defterdarlıklara; ikametgâhı veya kanuni merkezi bulunmayanlar ise Ankara, İstanbul ve İzmir Vergi Dairesi Başkanlıklarından herhangi birine başvurur.
 

Özelge Taleplerin Değerlendirilmesi   

1- Vergi dairesi başkanlıkları ile vergi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde defterdarlıklar özelge taleplerini, ilgili mevzuat çerçevesinde değerlendirir.

2- Birinci fıkrada belirtilen makamlarca; konu, kapsam ve ilgili olduğu mevzuat bakımından ilk defa özelge talep edilen hususlara ilişkin olarak özelge taslağı hazırlanarak Başkanlığa gönderilir ve Komisyonun onayından sonra özelge tayin edilir.

3- Komisyonca onaylanmış özelgeler emsâl teşkil etmek üzere Özelge Otomasyon Sisteminde bu amaçla hazırlanan emsâl özelge havuzuna konur.

4- Vergi dairesi başkanlıkları ile vergi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde defterdarlıklar, Komisyonda oluşturulmuş sirküler veya özelgeler ile konu, kapsam ve ilgili olduğu mevzuat bakımından tamamen aynı mahiyeti taşıyan bir hususta özelge talebinde bulunulması hâlinde, Komisyon tarafından oluşturulan sirküler veya emsâl özelge havuzunda yer alan özelgelere uygun olmak şartıyla özelge verebilir.

5- Başkanlık, mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından tereddüde düştükleri hususlar hakkında tüm mükelleflere yönelik olarak uygulamaya yön vermek ve açıklık getirmek üzere sirküler de yayımlayabilir. 

6- Komisyonca hazırlanarak Bakan veya Başkan tarafından imzalanan sirkülerler Başkanlığın internet sitesinde yayımlanır.
 

Değerlendirme

Kurulacak  Özelge Otomasyon Sistemi ile  özelge havuzu oluşacak. Bu havuzun internet ortamında tüm mükelleflere açık olması durumunda daha önceden verilmiş muktezalara mükellefler buradan ulaşabilecek ve değişik hususlarla ilgili olarak idarenin görüşünün ne olduğu hakkında bilgi sahibi olabilecek.

Mukteza alıp buna göre işlemini yapan mükellef, idare ileride görüşünü değiştirse bile ceza ve gecikme faizine muhatap olmayacak. Muktezalar, inceleme elemanını da bağlayacak.

Yönetmelik taslağında mukteza taleplerinin cevaplanmasında bir süre yok. Bu önemli bir eksiklik.İdareden görüş soran kişi,en geç ne zaman cevap alabileceğini bilmeli.

Millet olarak çok iyi bildiğimiz bir fıkra ile bitirelim yazıyı.

Alacaklı kişi,Nasreddin hocaya borcunu ne zaman ödeyeceksin diye sormuş.

Nasrettin hoca başlamış anlatmaya.Evlat demiş,evin etrafını dikenli tellerle çevirdim.Koyun,kuzu,keçi buradan gelip geçtikçe dikenli tellere sürtünecek ve sonuçta bu dikenli tellerde yünler birikecek.Ben bu yünleri toplayıp satacağım.Parasını da alınca,sana olan borcumu ödeyeceğim.

Adam sinirden çıldırmış bir halde ama aşırı sinirden olsa gerek,patlatmış kahkahayı.

Hoca, karşısındakinin haline bakıp demiş ki; nasılda gülersin peşin parayı duyunca. 

02.09.2010

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.