Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

Eksik Gün Bildiriminde İdari Para Cezaları İllere Ve Miat Tarihlere Göre Değişiyor!

Aylık Prim Hizmet Belgeleri ,Muh-SGK pilot bölge uygulamaları ve sonrası tüm Türkiye genelinde sisteme entegre edilen tarihlere göre idari para cezaları ayrı değerlendirilecektir.

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi

- Kırşehir ilindeki işverenler için 01.06.2017,

- Amasya, Bartın ve Çankırı illerindeki işverenler için 01.01.2018,

- Bursa, Eskişehir ve Konya illerindeki işverenler için 01.01.2020

tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır.

Türkiye genelinde Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasına 01.07.2020 tarihinden itibaren geçilmiş olup, bu döneme ilişkin bildirimlerin 26.08.2020 tarihine kadar yapılması gerekmektedir. 

EKSİK GÜNLER

Kayıt dışının  önlenmesi için 4447 sayılı Kanunla 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren uygulanmak üzere  işverenlere çalışanların ay içindeki eksik gün ve kazanç bildirimlerinin nedenlerinin  belgelendirilmesi zorunluluğu getirilmiş , mevzuat çerçevesinde günümüze kadar  geçerliliğini korumuştur. 

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 86 ncı maddesinde “Ay içinde  bazı iş günlerinde çalıştırılmayan ve ücret ödenmeyen sigortalıların eksik gün nedeni ve eksik  gün sayısı, işverence ilgili aya ait aylık prim ve hizmet belgesinde veya muhtasar ve prim hizmet  beyannamesiyle beyan edilir. Sigortalıların otuz günden az çalıştıklarını gösteren eksik gün  nedenleri ile bu nedenleri ispatlayan belgelerin şekli, içeriği, ekleri, ilgili olduğu dönemi,  saklanması ve diğer hususlar Kurumca çıkarılan yönetmelikle belirlenir'' denilmiştir.

18 Ağustos 2021 tarihinde yapılan yönetmelik değişikliğine göre yukarıda belirtilen eksik gün  bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde  belirtilmesi (kodlanması) yeterli olup, eksik çalışmaya ilişkin belgelerin ilgili ayda düzenlenecek  olmakla birlikte her ay SGK’ya gönderilmeyecektir. Bu belgeler Kurum tarafından istendiğinde  ibraz edilebilir şekilde işyerinde saklanacaktır. 

10 YIL SAKLANIR

Sosyal güvenlik mevzuatına göre, işverenler, işyeri defter, kayıt ve belgelerini  ilgili olduğu yılı takip eden yılbaşından başlamak üzere on yıl sürece saklanması istenir.2015 yılına ait belgeler ,01.01.2016-31.12.2025 kadar saklanması gerekir.

MİAT TARİHLERDEN ÖNCE VE 01.07.2020 ÖNCESİ İÇİN UYGULAMA İDARİ PARA CEZASI ANLAMINDA!

Eksik günlere ilişkin bilgi ve belgelerin kuruma verilmemesi veya söz konusu belgelerin kurumca geçerli sayılmaması üzerine düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri 5510 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin 4 ve 5 inci fıkralarında;

Ay içinde bazı iş günlerinde çalıştırılmayan ve ücret ödenmeyen sigortalıların eksik gün nedeni ve eksik gün sayısı, işverence ilgili aya ait aylık prim ve hizmet belgesinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesiyle beyan edilir.

Sigortalıların otuz günden az çalıştıklarını gösteren eksik gün nedenleri ile bu nedenleri ispatlayan belgelerin şekli, içeriği, ekleri, ilgili olduğu dönemi, saklanması ve diğer hususlar Kurumca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.

Sigortalıların otuz günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin Kurumca istenilmesine rağmen ibraz edilmemesi veya ibraz edilen bilgi ve belgelerin geçerli sayılmaması halinde otuz günden az bildirilen sürelere ait aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde Kurumca re’sen düzenlenir ve muhteviyatı primler, bu Kanun hükümlerine göre tahsil olunur." 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendinde ise “Ek belgenin 86 ncı maddenin beşinci fıkrasına istinaden Kurumca re’sen düzenlenmesi durumunda, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.” Hükümleri yer almıştır.

Bu hükümlere istinaden eksik günlere ilişkin Kurumca istenilen belgenin tebellüğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde verilmesi halinde belgeye ek nitelikteki belgenin verilmemesi nedeniyle aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında, idari para cezası uygulanacaktır.

 Ancak belgenin tebellüğ edildiği tarihten itibaren bir aylık süre geçtikten sonra verilmesi halinde ise aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

Örnek 1- (A) Limited Şirketince, 2019/Eylül ayına ilişkin asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı 3 sigortalıya ilişkin eksik gün nedenleri Kurumca geçerli sayılmamış ve yapılan tebligat ile ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinin bir aylık süre içinde düzenlenerek verilmesi istenilmiştir. Söz konusu ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinin tebellüğ tarihinden itibaren;,

- Bir aylık süre içinde verilmesi halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında,

- Tebellüğ edildiği tarihten itibaren bir aylık süre dışında verilmesi halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

Diğer yandan belgenin tebligatta belirtilen süre dışında ancak ünite tarafından resen düzenlenmeden önce verilmesi halinde ise aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.(İdari para cezası fiilin işendiği tarih dikkate alınır.)

01.07.2020 ÖNCESİ EKSİK GÜN YAPTIRIMI
İPC NEDEN	SGK YAPTIRIMI	İDARİ PARA CEZASI	İŞVEREN TEBELLÜĞ TARİHİNDEN İTİBAREN 1 AY İÇİNDE VERMESİ/BELGELERİN KABUL EDİLMEMESİ DURUMUNDA
Sigortalıların 30 günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin SGK'unca istenilmesine rağmen ibraz edilmemesi	RE'SEN	SİGORTALI SAYISI AÜ/2=MAKSİMUM 2 AÜ	Ek nitelikteki belgenin verilmemesi nedeniyle aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında, idari para cezası uygulanacaktır.AÜ/8=MAKSİMUM 2AÜ
ibraz edilen bilgi ve belgelerin geçerli sayılmaması	RE'SEN	SİGORTALI SAYISI AÜ/2=MAKSİMUM 2 AÜ
yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi	RE'SEN	SİGORTALI SAYISI AÜ/2=MAKSİMUM 2 AÜ
noksan verilmesi	RE'SEN	SİGORTALI SAYISI AÜ/2=MAKSİMUM 2 AÜ

01/07/2020 SONRASI İÇİN İDARİ PARA CEZASI DEĞİŞTİ!

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (m) bendinin (3) numaralı alt bendinde ise “Ek belgenin 86 ncı maddenin beşinci fıkrasına istinaden Kurumca re’sen düzenlenmesi durumunda, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.” Hükümleri yer almıştır.

Bu hükümlere istinaden eksik günlere ilişkin Kurumca istenilen beyannamenin tebellüğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde verilmesi halinde ek nitelikteki beyannamenin verilmemesi nedeniyle aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında, idari para cezası uygulanacaktır. Ancak beyannamenin tebellüğ edildiği tarihten itibaren bir aylık süre geçtikten sonra verilmesi halinde ise aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.(İdari para cezası fiilin işendiği tarih dikkate alınır.)

01.07.2020 SONRASI EKSİK GÜN YAPTIRIMI
İPC NEDEN	SGK YAPTIRIMI	İDARİ PARA CEZASI	İŞVEREN TEBELLÜĞ TARİHİNDEN İTİBAREN 1 AY İÇİNDE VERMESİ/BELGELERİN KABUL EDİLMEMESİ DURUMUNDA
Sigortalıların 30 günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin SGK'unca istenilmesine rağmen ibraz edilmemesi	RE'SEN	SİGORTALI SAYISI AÜ/2=MAKSİMUM 2 AÜ	Ek nitelikteki belgenin verilmemesi nedeniyle aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında, idari para cezası uygulanacaktır.AÜ/8=MAKSİMUM 2AÜ
ibraz edilen bilgi ve belgelerin geçerli sayılmaması	RE'SEN	SİGORTALI SAYISI AÜ/2=MAKSİMUM 2 AÜ
yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi	RE'SEN	SİGORTALI SAYISI AÜ/2=MAKSİMUM 2 AÜ
noksan verilmesi	RE'SEN	SİGORTALI SAYISI AÜ/2=MAKSİMUM 2 AÜ

Örnek 1- (A) Limited Şirketince, 2019/Eylül ayına ilişkin asıl nitelikteki beyannamede kayıtlı 3 sigortalıya ilişkin eksik gün nedenleri Kurumca geçerli sayılmamış ve yapılan tebligat ile ek nitelikteki beyannamenin bir aylık süre içinde düzenlenerek verilmesi istenilmiştir.

Söz konusu ek nitelikteki beyannamenin tebellüğ tarihinden itibaren bir aylık süre dışında verilmesi nedeniyle; 2.558,40 / 2 x 3=3.837,60= 3.837,00 TL idari para cezası uygulanacaktır. Diğer taraftan, ek beyannameye işyeri bazında ilgili dönem için idari para cezası uygulanması durumunda, aynı işyerinin aynı dönemine verilecek diğer ek beyannameye idari para cezası uygulanmasının gerekmesi halinde;

 - Ek beyannamenin verilmemesi nedeniyle ilgili dönem için daha önce verilen idari para cezası asgari ücretin iki katını geçmişse idari para cezası uygulanmaması,

- Ek beyannamenin verilmemesi nedeniyle ilgili dönem için daha önce verilen idari para cezası asgari ücretin iki katını geçmemişse, daha sonra verilen ek beyannameler için asgari ücretin iki katına ulaşıncaya kadar idari para cezası uygulanması,

- Ek beyannameye ilişkin verilebilecek ceza en fazla toplam 4 sigortalı hakkında uygulanacağından bu sayıyı aşan sigortalılar için idari para cezası uygulanmaması, gerekmektedir.

AYNI DÖNEM İÇİN YENİ BULGULARDA UYGULAMA DEĞİŞİKLİĞİ!

- Ek beyannamenin verilmemesi nedeniyle ilgili dönem için daha önce verilen idari para cezası asgari ücretin iki katını geçmişse idari para cezası uygulanmaması,

- Ek beyannamenin verilmemesi nedeniyle ilgili dönem için daha önce verilen idari para cezası asgari ücretin iki katını geçmemişse, daha sonra verilen ek beyannameler için asgari ücretin iki katına ulaşıncaya kadar idari para cezası uygulanması,

- Ek beyannameye ilişkin verilebilecek ceza en fazla toplam 4 sigortalı hakkında uygulanacağından bu sayıyı aşan sigortalılar için idari para cezası uygulanmaması, gerekmektedir.

Örnek 2- 1 nolu örnekte 2019/Eylül ayına ait beyannamede kayıtlı 3 sigortalıya ilişkin eksik gün nedenlerini içeren belgelerin Kuruma verilmemesi nedeniyle idari para cezasının uygulandığı tarihten sonra, aynı döneme ilişkin olarak bu defa işyerinden bildirimi yapılan 3 sigortalı dışındaki beş sigortalının eksik gün nedenlerinin Kurumca geçerli sayılmaması nedeniyle muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin bir aylık süre dışında verildiği varsayıldığında; işyeri bazında ilgili döneme 3 sigortalı için 2.558,40 / 2 x 3=3.837,60= 3.837,00 TL idari para cezası uygulanmış ve ceza üst sınırına ulaşılmamış olduğundan, sonradan 5 sigortalı için asgari ücretin 2 katını aşmayacak tutar kadar idari para cezası uygulanması gerekmektedir. İlk uygulanan idari para cezası: 2.558,40 / 2 x 3=3.837,60= 3.837,00 TL Uygulanabilecek toplam idari para cezası: 2.558,40 x2 = 5.116,80=5.116,00TL. 5 sigortalı için uygulanması gereken idari para cezası: 5.116,00-3.837,00 = 1.279,00 TL olacaktır.

Diğer yandan beyannamenin tebligatta belirtilen süre dışında ancak ünite tarafından resen düzenlenmeden önce verilmesi halinde ise aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

İŞVERENLER İÇİN YAPTIRIM NEDİR?

Re'sen yada kendiliğinden verilmesi halinde primler gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil  edilir. 

İdari para cezaları re'sen yada tebliğ tarihine göre 1 ay içinde geçersiz belgeler için kendiliğinden verilmesi halinde 2x AÜ geçmeyecek şekilde uygulanacaktır.

Kendiliğinden verilmesi yasal sürede AÜ/8'biri en az ,en çok 2AÜ kadar olur.

6661 Asgari Ücret Destekleri varsa  bunlar iptal edilip, gecikme cezası ve gecikme zammı ile geri alınır. 

15.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.