Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Katma Değer Vergisi ve Kurumlar Vergisi Açısından Fiili İhracat

İhracatta “fiili ihracat tarihi”, ihracat işlemlerinde malın fiilen (gerçekten) Türkiye gümrük sınırlarından çıktığı tarihi ifade eder. Bu tarih hem şirketler hem de kamu kurumları açısından birçok kritik noktada belirleyici bir rol oynar.

İhracatta fiili ihracat tarihi neden önemli?

Fiili ihracat tarihinin önemli olmasının başlıca nedenleri şunlardır:

-İhracat gelirleri, muhasebede fiili ihracatın yapıldığı dönemin gelirlerine dahil edilir.

-Bu da hem vergi matrahını hem de dönemsel mali tabloları etkiler. Örneğin 30 Aralık’ta gümrükten çıkan bir malın geliri aralık ayına, 2 Ocak’ta çıkan bir malın geliri ise ocak ayına yazılır.

-Hasılat için kullanılacak döviz kurunun belirlenmesinde fiili ihracat tarihi baz alınır.

-Dövizin yurda getirilmesi gereken süre (örneğin 180 gün) fiili ihracat tarihinden itibaren hesaplanır.

-KDV iadesi talep edilirken, ihracatın gerçekleştiği tarih yani fiili ihracat tarihi esas alınır.

Katma Değer Vergisi ve Kurumlar Vergisi açısından değerlendirme

1-“… mal ihracatı yapan işletmelerde hangi tarihteki döviz kurunun kayıtlarda esas alınacağı kanunlarla açıkça belirtilmiştir. Örneğin Katma değer vergisi kanunu uygulamalarında ihracat işleminin gerçekleştiği tarih, malın gümrük hattından geçtiği sırada çıkış gümrüğünce belirlenen ve gümrük çıkış beyannamesinin ilgili bölümünde belirtilen “Gümrük hattı çıkış tarihi” olacaktır. ...” şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.

Katma değer vergisi ihracat istisnasında vergiyi doğuran olay, ihracatın fiilen gerçekleştiği, diğer bir anlatımla ihracata konu malların T.C. gümrük hattını geçerek bir dış ülkeye ulaştığı tarihte meydana gelmektedir.

Bu nedenle; yurt dışı teslimlerin kayıtlara intikalinde, gümrük çıkış beyannamesinin kapanma tarihindeki (fiili ihraç tarihi) T.C. Merkez Bankası döviz alış kurunun esas alınması gerekmektedir.” (11395140-019.01-124)

2-Buna göre; yurt dışındaki müşteriye teslim edilerek bedeli tahsil edilen malların Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıktığının, gümrük çıkış beyannamesi ile tevsik edilememesi nedeniyle söz konusu teslimin istisna kapsamında değerlendirilmesi ve bu işlem nedeniyle yüklenilen vergilerin iade edilmesi mümkün bulunmamaktadır.” (35672403-010.01[130-11-12-07-2013]-140)

3-“Buna göre; 18/12/2009 tarih ve ... sayılı gümrük çıkış beyannamesinin VEDOP sisteminde yer alan kapanma tarihi 12/1/2010 olduğundan, ihracat beyanın Ocak/2010 dönemi KDV Beyannamesi ile yapılması gerekmektedir.

…

Şirketiniz tarafından gerçekleştirilen ihracat faaliyetlerine ilişkin elde edilen gelirin fiili ihraç tarihi itibarıyla tahakkuk ettiğinin kabul edilmesi ve bu tarihin içinde bulunduğu takvim yılının kurum kazancı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.” (B.07.1.GİB.4.16.16.01-KV-10-17-175)

4-“Aralık 2013 döneminde yapmış olduğunuz ihracatlarınızın fatura kesim tarihlerinin de Aralık 2013 olduğu ve Gümrük Bakanlığının sisteminde yer alan kapanış (intaç) tarihlerinin Ocak 2014 olarak göründüğü belirtilerek kurumlar vergisi açısından ihracatınızın hangi dönemde beyan edileceği, ihracatınıza ilişkin KDV’nin hangi dönem beyannamesine dahil edileceği ile ihracatınıza ilişkin yüklenilen maliyetlerin hangi dönem kurumlar vergisi ve KDV beyannamelerine dahil edileceği hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

…

Şirketiniz tarafından gerçekleştirilen ihracat faaliyetlerine ilişkin elde edilen gelirin fiili ihraç tarihi itibarıyla tahakkuk ettiğinin kabul edilmesi ve ihracata ilişkin maliyet ve hasılatların bu tarihin içinde bulunduğu hesap dönemi kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

…

Faturaları Aralık/2013 döneminde düzenlenmesine rağmen VEDOP sisteminde beyanname kapanış tarihleri Ocak/2014 dönemi olarak görünen ihracata ilişkin faturalar Ocak/2014 dönemi beyannamesinde beyan edilecektir.” (93767041-130[39-2014/176]-33)

5-“T.C. Merkez Bankası tarafından döviz kurunun belirlenmediği, dolayısıyla Resmi Gazete’de döviz kurlarının yayımlanmadığı (resmi tatiller, hafta sonları ve yarım gün çalışılan) günlerde düzenlenen faturalarda, söz konusu günlerden önceki ilk iş gününde Resmî Gazete’de yayımlanan T.C. Merkez Bankası döviz alış kurunun fatura muhteviyatı döviz cinsinden tutarın Türk Lirası karşılığının belirlenmesinde dikkate alınması” (11395140-105[VUK-1-20626]-256502)

VEDOP’tan beyanname kapanış sorgulaması nasıl yapılır?

uygulama.gtb.gov.tr/BeyannameSorgulama/ aracılığı ile ihracat beyannameleri sorgulanır.

Örneğin 25410300EX… nolu gümrük beyannamesinin (ihracat) kapanışı sorgulanmak istendiğinde beyanname kapanmış ise (fiili ihraç tarihi) aşağıdaki uyarı mesajı alınır. Hasılat bu döneme kaydedilir. (Eylül/2025)

veya,

Dijital vergi dairesi Gümrük Beyannamesi Sorgulama ekranından aynı bilgiye ulaşılabilir.

Özetle;

İhracatta hasılat kaydı gümrük çıkış beyannamesinin kapanma tarihinin içinde bulunduğu döneme kaydedilmelidir. (fiili ihraç tarihi) İşlem tutarı ise beyannamedeki yabancı para biriminin T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru ile işlem görmelidir.

KAYNAKLAR

Gelir İdaresi Başkanlığı Özelgeleri

20.10.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.