Serdar Karakuş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
serdar@vertax.com.tr
www.vertax.com.tr

4.Dönem Geçici Verginin Tekrar Getirilmesinin Yol Açacağı Sorunlar & Alternatif Çözüm Önerilerim

Şuan TBMM gündeminde yer alan torba kanun ile 2025 takvim yılın itibaren (2026/Şubat dönemi) uygulanmak üzere daha önceden uzun girişimler sonucu kaldırılan 4. Geçici Vergi Beyannamesi tekrardan geri getirilmektedir. Bu yazımda söz konusu 4. Geçici vergi uygulamasının geri getirilmesine yönelik sorunlar ve alternatif çözüm önerilerim yer almaktadır.

Bilindiği üzere uzun yıllar,  sadece 13 gün için 4.geçici vergi beyanı verilmemesi talebiyle gündemde kalan ve en son 7338 sayılı torba kanun ile  2022 vergilendirme döneminden itibaren geçici vergi dönemlerini 4’ten 3’edüşürmüş, böylece 4. Geçici Vergi Beyannamesi tamamen yürürlükten kaldırılmıştı.

İlk uygulanmayan dönem 2022 yılı vergilendirmesine yönelik, Şubat/2023 dönemine denk gelmiş ve o dönem ülkemizde 11 ili kapsayan Kahramanmaraş merkezli depremlerle asrın felaketi yaşanmıştı. Tabi o dönem hem depremin tüm Türkiye’mizi derinden etkilemesi, diğer taraftan da uygulanmayan ilk 4.geçici vergi sonrası Mart/Nisan aylarına gelindiğinde Mükellefler ve Mali Müşavirler nezdinde bir boşluk hissi oluştuğu aşikardır.

Ancak sonraki yıllarda 4. Dönem geçici verginin kaldırılmasının faydaları görüldü ve aslında gerekli olmayan sadece 13 gün sonra verilecek asıl beyanın daha sağlıklı verilmesine vesile oldu. Şimdi ise tekrar 4.dönem geçici vergi beyanının getirilme düşüncesi, vergi sisteminin sadeleşmesi adına atılmış olumlu bir adımın geri alınması anlamına gelmektedir. Bu nedenle 4. Geçici vergi geri getirilmemelidir.

Dördüncü Geçici Verginin Yeniden Getirilmesi Neden Sorunludur

Gelir vergisi mükellefleri açısından 1–31 Aralık döneminde elde edilen kazanç, yalnızca 13 günü kapsayan bir geçici vergi matrahına konu edilmektedir. Kurumlar vergisi mükelleflerinde ise 4. dönem, yaklaşık 45 günlük bir faaliyet sonucunu ifade etmektedir.

Bu kadar kısa dönemin ayrıca vergilendirilmesinin; vergi tekniği açısından karşılığı olmadığı gibi mükellef davranışlarına da bir etkisi yoktur. Vergi gelir tahsilatına ise sadece 13-45 günlük faiz tutarı kadar karşılığı vardır.

Dolayısıyla bu uygulamanın yeniden getirilmesi hem gider–fayda dengesi açısından zayıftır hem de vergi sisteminin sadeleştirilmesi anlayışına aykırıdır.

Vergiye Uyumlu Mükellef %5 İndirimin Sisteminin  Bozulması

Geçici verginin 4 döneme çıkarılması, %5 vergi uyum indiriminin işlevsizleşmesine yol açacaktır. 4. Geçici vergi yokken %5 Vergiye uyumlu mükellef indirimi doğrudan Kurumlar vergisinde düşmekte ve uyumlu mükellefler tarafından  vergi indirimini gerçekten doğrudan hissedilmektedir. Kurumlar vergisi oranın %25 gibi yüksek olduğu düşünüldüğünde bu vergi indirimi mükellefler açısından ciddi önem taşımaktadır.

Ancak 4. Geçici vergi geri getirildiğinde bu imkân ortadan çoğunlukla kalmaktadır. Zira 4. Geçici vergi beyan matrahı ile Kurumlar vergisi matrahı çoğunlukla aynı olduğundan birçok mükellef GVK 121 Mad. Kapsamında %5 vergi indiriminden kaynaklı olarak vergi iadesine dönmektedir. Vergi iadesine dönüldüğünde ise vergi daireleri %5 vergi indiriminden kaynaklı işlemleri aylar hatta yıllar sonra işleme almakta ve çoğu mükellef mağduriyet yaşamaktadır.

Dolayısıyla sadece bu gerekçe bile 4.geçici vergi beyanının getirilmesinin hem mükellefler hem de vergi  idaresi açısından ciddi iş yükü, maddi manevi külfet getireceği şimdiden görülmektedir. Ve bu durum üç sene öncesine kadar defalarca tecrübe edilmiş ve sonuçları görülmüştür.

Vergi Sisteminde Hukuki Güvenilirliğin Zedelenmesi

Bir düzenlemenin kaldırılmasının üzerinden yalnızca üç yıl geçmişken aynı uygulamanın tekrar getirilmesi; hukuki güvenlik ilkesine, vergi politikası öngörülebilirliğine ve mükellef davranışlarındaki beklentilere zarar vermektedir.

Sürekli vergiye gönüllü uyumdan bahsedilip sonrasında ise, sürekli değişen ve geriye dönen hükümlerle vergilendirme sisteminin karmaşık hale getirilmesi doğru bir uygulama değildir.

4. Dönem Geçici Vergi Getirilmemesine Yönelik Alternatif Önerilerim

Damga Vergisi Yönünden

Şayet 4.Dönem geçici verginin geri getirilmesindeki amaç damga vergisi geliri oluşturmak ise (ki sırf damga vergisi içinse bu durum üzücü olduğu kadar düşündürücüdür),  Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannamelerine ait damga vergisi oranları makul ölçüde artırılarak bütçe etkisi telafi edilebilir. 

İdarenin Vergi Gelirindeki  Vade Farkı Kaybı Yönünden

Vergi tahsilatının öne çekilmesi hedefleniyorsa, dünya örneklerine uygun bir uygulama getirilebilir: Gönüllü erken beyan sistemiyle Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyan dönemi 1 Şubat’ta başlatılabilir;

Erken beyan veren mükelleflere küçük bir indirim veya ek %0,5 gibi sembolik bir uyum teşviki uygulanabilir.

Bu yöntemle, hazine likiditesini artırır, mükellef davranışını olumlu teşvik eder, vergi idaresi açısından öngörülebilirliği sağlar ve sürdürülebilir ve ödüllendirici bir örnek sunar.

Bu yöntemin avantajları: mükellef ve mali müşavirlerin iş yükünü artırmaz, vergilendirme takvimini bozmaz, tahsilat zamanlamasında bir değişiklik yaratmadan kamu gelirini artırır,

Sonuç olarak Geçici vergi sistemine müdahale edilmeden hedeflenen mali etki sağlanır.

17.11.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.