Serbülent Bayrak KURGAN: Mali Dijital Devrim mi, Kaygan Zemin mi? (09.10.2025)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

Serbülent Bayrak
Yeminli Mali Müşavir
Mülkiye
ymm.bayrak@gmail.com

KURGAN: Mali Dijital Devrim mi, Kaygan Zemin mi?

Devrimlerin bir kuralı vardır:
Doğru zamanda, altyapısı hazırken yapılır.

Geçtiğimiz haftanın mali açıdan en önemli gündem maddesi,
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından şirketlere yağmur gibi gönderilen KURGAN yazıları nedeniyle ortaya çıkan “algoritmik tartışma”ydı.

Belli ki İdarede bilişim tarafı güçlü;
bunu mevzuatla ustalıkla birleştirebilen kalifiye bir kadro var.
Aslında olumlu anlamda kıskanmamak da elde değil;
zira KURGAN sistemi artık mükemmeliyetçiliğin bir metaforu haline geldi.

Düşünün…
Öylesine bir sistem kurulmuş ki:

“E-Fatura → E-Defter → Stok Kayıtları → Beyanname → Banka Hareketleri”
silsilesinde milyarlarca veriyi analiz ediyor, aralarındaki ilişki zincirini çıkarıyor.
Stok devir hızı ile KDV ilişkisini ölçüyor.

Proje olarak bir rüya. Neresinden bakarsanız bakın, mali alanda bu bir dijital devrim.
Yapanların, emeği geçenlerin ellerine, kalemlerine sağlık.

Ama işte ortada koca bir “ama” var.
Ve o “ama”, tüm tabloyu değiştiriyor.

Ondan önce. Son günlerde sıkça sorulan bir soru şöyle:

“KURGAN’dan korunmak için ne yapmalıyım?”

Bu konuda iyi niyetle öneriler sıralayan meslektaşlarımız var;
ellerine sağlık.
Ama dürüst olalım:
Eğer bilinçli bir yanlış yapmıyorsanız, KURGAN’dan korunmak için “ekstradan” bir şey yapmanız gerekmiyor.

Neden mi?
Cevap “ama”larda…

Dijital Devrim, Ama Duygusuz Bir Devrim

Dijital sistem nicel verilerle çalışır — sayılarla, istatistiklerle. Algoritmaları niceliksel verilere dayanır.
Ama duygularla değil.
Algoritmaların kalbi yoktur; duyguları (doğruluğu) sorgulamazlar. Yalnızca verilerle konuşurlar.

Oysa ilişkide duygu yoksa, o ilişki zaten sakat başlar, öyle devam eder, nihayetinde biter.
KURGAN da tam burada insana ait sezgiyi, yorumu, niyeti göremiyor.
Evet, analiz ediyor; ama anlamıyor.

Kırmızı Montlu Adam

Tıpkı partnerini sürekli takip eden sevgili gibi…
KURGAN sistemi olayı otele kadar getiriyor — ama “günahını” alıyor.
Sonra yargı devreye giriyor ve diyor ki:

“Olayda perdeler çekilmemiş.”

Bir anlamda sistem, olguyu değil olasılığı yargılıyor.
Yani niyetle sonuç birbirine karışıyor.
İş dünyası da “şüpheli sevgili” pozisyonuna düşüyor.
Belki o kırmızı montlu adam, sadece kırmızı mont giymiştir.
Ama sistem buna bir anlam yüklüyor.

Evin Çatısı Akarken, Eve Lüks Mobilya Almak

Bir diğer mesele; Zamanlama. “Timing is everything”.
Makroekonomik göstergeler hâlâ zayıfken, mikro düzeyde böyle hassas bir dijital dönüşüm başlatmak riskli.

Horozun doğru zamanda ötmesi gerekir.
Fiyat istikrarı, kur dengesi, enflasyon beklentileri oturmadan;
üstelik şirketlerin ve özellikle ihracatçıların nakit akışı bu kadar kırılganken,
“KURGAN” gibi yüksek hassasiyetli bir algoritmayı sahaya sürmek,
uçan araba yapmak ama yolu unutmak gibi.

Hava yağmurlu, zemin çamurlu ama anne okuldan gelen çocuğa kızıyor:

“Neden eve çamurlu ayakkabılarla geldin?”

Üstelik mevzuatta gider yazılabilecek kalemler azaldı, buna paralel olarak vergi oranları göreceli çok yüksek hale geldi.
Finansman maliyetleri tırmanıyor.
Bu ortamda firmalar zaten denge tutturmakta zorlanıyor.

Yürütme Yerinde Olsam...

Ben yürütme organının yerinde olsam,
böylesine hassas bir dönemde bu kadar agresif bir dijital kargaşaya izin vermezdim doğrusu.

Tabii eğer ileride bir mali af çıkarılacak ve buna toplumsal zemin hazırlamak gibi bir gaye var ise, o başka…

Ama biz masanın bu tarafından net görüyoruz:
Şirketlerle müşterileri arasında kiracı–ev sahibi gerilimine benzer bir ortam doğuyor.
Kim haklı, kim haksız belli değil;
ama herkes gergin.

Tarihsel Bir Not

İlginç bir bilgiyle bitireyim:

“KURGAN”, eski Türk, İskit ve Moğol kültürlerinde
soylular ya da liderler için yapılan anıt mezarların adıdır.

Elbette bugünkü KURGAN bir yazılım, bir sistemin sembolü.
Dilerim bu sistem, mezar değil yine özgün Türk kültüründe olduğu gibi dönüşüm sembolü olur ve doğru adresindeki yerini alır.
Doğru adres ise, bu sistemin; icrai bir cezalandırma aracı değil, yürütme politikalarına destek sağlayan takviye güç çerçevesinde istatistiksel analiz sunan bir sistem olmasıdır.

09.10.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)