Nuri Kulcur
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
nuri@nkmalimusavirlik.com.tr

2025 Yılı 2. Geçici Vergi Dönemi – Nelere Dikkat Edilmeli?

1. Giriş

Geçici vergi dönemleri, işletmelerin mali yıl içindeki performansını değerlendirdikleri hem vergi yükümlülüklerini hem de finansal yapılarını şekillendirdikleri kritik zamanlardır.
2025 yılı 2. geçici vergi dönemi, 1 Nisan – 30 Haziran tarihleri arasını kapsar ve beyan süresi 1–17 Ağustos 2025 tarihleri arasındadır. Ödeme için son gün ise 17 Ağustos 2025'tir.

Bu dönem sadece vergi hesaplamaları açısından değil; aynı zamanda bankalarla kredi görüşmeleri, yatırım planlamaları ve nakit akışlarının yönetimi açısından da iş dünyası için özel önem taşır.

2. 2025 Geçici Vergi Dönemleri Nelerdir?

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için geçici vergi dönemleri aşağıdaki gibidir:

Dönem	Kapsadığı Aylar	Beyanname Verilme Süresi	Ödeme Son Günü
1. Dönem	Ocak – Şubat – Mart	1–20 Mayıs 2025	20 Mayıs 2025
2. Dönem	Nisan – Mayıs – Haziran	1–17 Ağustos 2025	18 Ağustos 2025
3. Dönem	Temmuz – Ağustos – Eylül	1–18 Kasım 2025	17 Kasım 2025

• Geçici vergi beyannamesi, yalnızca Gelir İdaresi Başkanlığı sistemleri üzerinden elektronik olarak gönderilir.
• Sürenin kaçırılması durumunda usulsüzlük cezası ve gecikme faizi ile karşılaşılır.

3. Kimler Geçici Vergi Beyanı Verir?

Geçici vergi ödemek zorunda olan mükellefler:

• Gelir Vergisi mükellefleri (şahıs işletmeleri, serbest meslek erbapları)
• Kurumlar Vergisi mükellefleri (Limited, Anonim Şirketler)
• Serbest bölgede faaliyet gösteren bazı firmalar (istisna kapsamında olmayanlar)

Geçici vergi ödemezler:

• Basit usule tabi mükellefler
• Sadece ücret, kira veya menkul sermaye geliri elde eden kişiler
• Yurt dışı istisnası olan diplomatik görev sahipleri

Geçici vergi, esasen yıl sonu gelir/kâr beyanının dönemsel avansıdır. Yıl sonunda hesaplanan yıllık vergi ile mahsup edilir.

4. 2025 Geçici Vergi Oranları Nelerdir?

2025 yılında geçerli olan geçici vergi oranları:

Vergi Türü	Oran (%)
Gelir Vergisi	%15
Kurumlar Vergisi	%25 (2022’te %23 idi, 2017’te %20 idi)

• Kurumlar vergisindeki artış, özellikle kâr eden şirketlerde temmuz-ağustos ayındaki nakit çıkışını ciddi oranda artırmıştır.
• Faaliyetlerinde mevsimsellik bulunan sektörlerde (örneğin turizm, inşaat, tarım) bu oran, vergi yükünü yılın ortasında yoğunlaştırabilir.

Not: 2. geçici vergi dönemi; yılın ilk yarısını kapsadığı için, birçok işletme için yılın en kârlı dönemi olabilir. Bu da beyan edilen kârın yüksek, dolayısıyla verginin de daha ağır olmasına neden olabilir.

5. Geçici Vergi Hesaplamasında En Sık Yapılan Hatalar

Geçici vergi beyannamesinin doğru hazırlanması, sadece verginin doğru ödenmesi açısından değil, yıl sonu bilanço düzenlemelerinin de sağlıklı ilerlemesi için hayati öneme sahiptir. Aşağıda, özellikle 2. geçici vergi döneminde sık karşılaşılan muhasebe ve beyan hatalarını bulabilirsiniz:

5.1. Gerçekleşmemiş Tahakkukların Dikkate Alınması

Bazı işletmeler, gelirlerini veya giderlerini henüz fiilen oluşmamışken kayıtlara alır. Oysa geçici vergi beyanında gerçekleşmiş ve tahakkuk etmiş işlemler dikkate alınmalıdır.
Örnek: Henüz kesilmemiş bir fatura üzerinden gelir beyan etmek veya ödenmemiş giderleri dönem gideri yazmak, geçici verginin hatalı çıkmasına neden olabilir.

5.2. Amortismanların Atlanması veya Yanlış Hesaplanması

Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar için ayrılması gereken amortismanlar genellikle yıl sonuna bırakılır. Ancak geçici vergi hesaplamasında da 6 aylık kıst amortisman dikkate alınmalıdır.
Eksik veya hiç amortisman ayrılmaması, olduğundan daha fazla kâr görünmesine ve dolayısıyla yüksek vergi çıkmasına neden olur.

5.3. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin (KKEG) Yanlış İşlenmesi

KKEG niteliğindeki giderlerin dikkate alınmadan gider yazılması, vergi ziyaına yol açabilir.

Özellikle özel harcamalar, belgesiz ödemeler, cezalar veya lüks tüketim giderleri bu kapsamda değerlendirilmelidir.

KKEG beyannameye ayrı bir satırda eklenmeli ve kurumlar vergisi matrahına doğru yansıtılmalıdır.

5.4. Stok ve Envanter Hataları

Dönem sonunda yapılan stok sayımları ve maliyet hesaplamaları eksik veya hatalıysa, mali tablolar doğru bilgi vermez.

Satılan malın maliyetinin yanlış hesaplanması, brüt kâr oranlarını bozar ve beyanname hatalı olur.

Özellikle inşaat, üretim, perakende gibi sektörlerde stok kontrolü, geçici vergi öncesi mutlaka gözden geçirilmelidir.

5.5. SGK, Vergi ve KDV Gibi Kamu Borçlarının Giderleştirilmesi

Henüz ödenmemiş kamu borçları (SGK primleri, stopajlar, KDV) ilgili dönemin gideri gibi gösterilemez.

Bu tür yükümlülükler ancak ödenmişse gider olarak kabul edilir. Aksi durumda KKEG sayılır ve geçici vergi matrahı artar.

Bu hatalar, sadece beyannameyi değil, aynı zamanda yıl sonu kurumlar vergisi, denetim süreçleri ve kredi başvurularını da etkileyebilir.

6. Kâr Dağıtımı Planlayanlar İçin Uyarılar

2.geçici vergi dönemi tamamlandığında birçok şirket, yılın ilk yarısındaki faaliyetlerinden doğan kârı ortaklara dağıtmak isteyebilir. Ancak geçici vergi sonrası kâr dağıtımı, sadece muhasebesel değil aynı zamanda vergisel ve hukuki sonuçları olan bir adımdır.

6.1. Geçici Kâr Dağıtımı Yapılamaz

Unutulmaması gereken ilk kural:
Geçici vergi beyannamesine göre tespit edilen kâr, resmî kâr değildir.

• Yani, yıl sonunda genel kurul tarafından onaylanmamış bir bilanço üzerinden resmî kâr dağıtımı yapılamaz.
• Buna rağmen dağıtım yapılırsa, bu durum örtülü kazanç sayılabilir ve stopaj doğabilir.

6.2. Avans Kâr Payı Dağıtımı Yapılacaksa Ne Olmalı?

Eğer ortaklara avans kâr payı dağıtımı planlanıyorsa:

• Şirketin ana sözleşmesinde bu yetkinin verilmiş olması gerekir.
• Yönetim kurulu veya ortaklar kurulu kararı alınmalıdır.
• Dağıtılan tutar, yıl sonu bilançosunda mahsup edilmelidir.
• Avans kâr paylarında %10 stopaj hesaplanmalı ve beyan edilmelidir.

6.3. Vergi Stopajı ve Kâr Payı Netleştirmesi

Kâr dağıtımı yapılırken:

• Kurumlar vergisi sonrası kalan tutar dağıtılır.
• Dağıtılan tutar üzerinden %10 gelir vergisi stopajı hesaplanır (GVK Md.94).
• Stopaj, izleyen ayın 26’sına kadar beyan edilip ödenmelidir.
• Stopaj yapılmazsa veya geç yapılırsa vergi ziyaı cezası uygulanır.

6.4. Şirketin Nakit Durumu Gerçekten Uygun mu?

Muhasebede kâr görünse de bu her zaman kasada para olduğu anlamına gelmez.

• Kârın tahsil edilmemiş alacaklardan kaynaklı olması
• Nakit çıkışının kredi yükümlülüğünü zorlaştırması
• Banka teminatı altındaki mevduatların göz ardı edilmesi
  gibi nedenlerle dağıtımdan önce mutlaka nakit akışı analizi yapılmalıdır.

6.5. Ortağa Yapılan Ödemeler Neye Göre Tanımlanmalı?

Ortağa yapılan her ödeme, "kâr payı" olarak değil:

• Ücret (beyanname ile birlikte SGK’ya bildirilmeli)
• Avans (geri ödeme şartlı)
• Borç (borç sözleşmesi düzenlenmeli)
  olarak sınıflandırılmalıdır. Aksi takdirde, bu ödemeler örtülü kazanç dağıtımı kapsamına girerek hem şirketi hem ortakları cezai risk altına sokar.

7. Mali Müşavirlerin ve İşletmelerin Dikkatine: Beyan Öncesi Kontrol Listesi

Geçici vergi beyanı vermeden önce yapılacak detaylı bir iç kontrol süreci hem olası cezaların önüne geçer hem de yıl sonu kapanışlarında oluşacak farkların önünü alır. İşte beyan öncesi mutlaka kontrol edilmesi gereken kritik noktalar:

7.1. Mizan–Gelir Tablosu Uyum Kontrolü

• Hesap planındaki gelir ve gider kalemlerinin mizanla uyumu gözden geçirilmeli.
• Olağandışı gelir veya gider artışları varsa nedenleri analiz edilmeli
• Tali hesaplarda yığılma olup olmadığı kontrol edilmeli (özellikle 770 ve 760 hesaplar)

7.2. KDV Mahsup ve İade Durumları

• Devreden KDV rakamları doğru mu?
• Satış faturalarında KDV oranları doğru uygulanmış mı?
• Ödenmemiş KDV iade talepleri varsa kayıtlarda nasıl gösterilmiş?

7.3. Amortisman, KKEG ve Dönemsellik Kontrolü

• Kıst dönem amortismanlar ayrılmış mı?
• KKEG niteliğindeki giderler ayrıştırılmış mı?
• Gelir ve giderler doğru döneme mi ait?

7.4. Kur Farkı ve Dövizli İşlemler

• Dövizli alacak/borçlar değerlemeye tabi tutulmuş mu?
• Kur farkı gelir/giderleri hesaplanmış mı?
• Kur zararı oluşmuşsa nedenleri analiz edilmiş mi?

7.5. Personel Giderleri ve SGK Uyum

• Personele yapılan tüm ödemeler bordroya yansımış mı?
• SGK primleri ödenmiş mi, ne zaman ödenecek?
• Ücret dışı ödemeler (ikramiye, sosyal yardım) giderleştirme kriterlerine uygun mu?

7.6. Şirket Ortaklarıyla Olan Para Hareketleri

• Ortaklara yapılan ödemelerin açıklaması belli mi? (Maaş, avans, kâr payı)
• Şirketten çekilen paralar “ortaklar cari” hesabında mı?
• Geri ödeme planı ve belge düzeni mevcut mu?

7.7. E-Ticaret, Dijital Gelir, Platform Bazlı Kazançlar

• Yurt içi/yurt dışı platformlardan elde edilen kazançlar (Amazon, Etsy, Upwork vb.) beyan edilmiş mi?
• Dövizli tahsilatlar ve PayPal/Stripe hesaplarındaki hareketler muhasebeye alınmış mı?
• Ticari kazanç mı yoksa arızi gelir mi? Ayrımı yapılmış mı?

Bu kontrol listesi sadece geçici vergi dönemi için değil, işletmenin genel finansal sağlığı açısından da kritik önemdedir.
Mali müşavir ile mükellef arasındaki iletişim ve belge paylaşımı ne kadar şeffaf olursa, risk o kadar azalır.

8.Dijital Gelir, Kripto ve Platform Bazlı İş Modellerinde Geçici Vergi Durumu

2025 yılı itibarıyla Türkiye’de birçok mükellef, kazançlarını dijital platformlardan ve kripto para işlemlerinden elde etmeye başladı. Ancak bu kazançların geçici vergiye tabi olup olmadığı, faaliyetin türüne ve sürekliliğine göre farklılık gösterebiliyor.

8.1. Yurt Dışından Elde Edilen Dijital Gelirler (Freelance, Yazılım, Tasarım)

Amazon, Etsy, Upwork, Fiverr, Freelancer gibi platformlar üzerinden hizmet veren kişiler:

• Eğer bu faaliyet süreklilik gösteriyorsa, ticari kazanç olarak beyan edilmelidir.
• Hizmet ihracatı KDV’den istisna olsa da gelir vergisi ve geçici vergi açısından matraha dâhil edilir.
• Stopaj belgesi yoksa veya banka hesabına döviz olarak geldiyse, dekont esas alınmalıdır.

Hatırlatma: Dijital hizmetler, yazılım, grafik tasarım ve danışmanlık faaliyetleri “ticari faaliyet” kapsamında sayıldığında, geçici vergi beyanı zorunludur.

8.2. Kripto Para Kazançları

Türkiye'de hâlen kripto paralarla ilgili net bir vergisel düzenleme bulunmasa da;

• Sürekli alım-satım yapanlar için bu kazançlar ticari kazanç olarak değerlendirilebilir.
• Arızi nitelikteyse (örneğin yılda 1-2 işlem), beyana tabi olmayabilir.
• Ancak kripto kazançtan TL’ye dönüş yapıldığında ve bu gelir banka hesaplarına geçtiğinde, Maliye bu hareketi izlemektedir.

Geçici vergi açısından:
Eğer kripto işlemler bir faaliyet halini aldıysa (günlük, haftalık trade, yüksek hacimli hareket), geçici vergi beyannamesinde gelir olarak dikkate alınmalıdır.

8.3. Dijital Ürün Satışı ve E-Ticaret (Shopify, WooCommerce, Dijital Eğitim)

• Online eğitim, e-kitap, dijital varlık satışı (PDF, şablon, yazılım lisansı vb.)
• Türkiye’de mukim kişi tarafından yapılıyorsa ve faaliyet düzenliyse, geçici vergiye tabi ticari kazançtır.
• Dövizle tahsilat yapılıyorsa, dönem sonu kuru ile Türk Lirasına çevrilip beyannamede yer almalıdır.

8.4. Sosyal Medya Gelirleri ve Influencer Ödemeleri

• YouTube, Instagram, TikTok gibi mecralardan elde edilen gelirler, artık doğrudan izleniyor.
• Bu kazançlar da süreklilik arz ettiği takdirde geçici vergi kapsamında beyan edilmelidir.
• Özellikle markalardan alınan reklam bedelleri, influencer sözleşmeleriyle destekleniyorsa, kazanç tespiti daha net olur.

Geçici vergi beyannamesinde dijital gelirlerin yer alması zorunlu hale gelmiştir diyemesek de eğer bu gelirler ticari faaliyet boyutuna ulaştıysa ve vergi mükellefiyeti açılmışsa, beyan edilmelidir.

Aksi halde denetim durumunda vergi ziyaı, cezalı tarhiyat ve faiz riskleri doğabilir.

9. Geçici Vergi ile İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)

• Geçici vergi döneminde zarar oluşursa beyanname verilir mi?

Evet. Zarar oluşsa bile geçici vergi beyannamesi verilir. Zarar beyanı yapılır ve bu zarar yıl sonu hesaplamalarında dikkate alınır. Beyanname vermemek usulsüzlük cezasına neden olur.

• Geçici vergi ödenmezse ne olur?

Süresi içinde ödenmeyen geçici vergi için:

• Gecikme faizi işler,
• Usulsüzlük cezası uygulanır,
• Yıllık vergi hesabında mahsup edilemez.

Ödeme yapılmazsa vergi dairesi tahakkuk fişi ile icra takibi başlatabilir.

• Önceki dönem fazla ödeme yapılmışsa ne olur?

Eğer 1. geçici vergi döneminde fazla ödeme yapıldıysa ve 2. dönemde daha düşük vergi çıktıysa, fazla ödeme mahsup edilebilir. Bunun için vergi dairesine dilekçeyle başvuru yapılmalıdır.

• Şirket henüz fatura kesmemiş, sadece gideri var. Geçici vergi öder mi?

Hayır. Fatura kesilmemiş ve gelir oluşmamışsa, zarar beyan edilir. Ancak yine de beyanname verilmesi zorunludur. Aksi durumda usulsüzlük cezası kesilir.

• Yeni kurulan şirketler geçici vergi verir mi?

Evet. Şirket kuruluş tarihi geçici vergi dönemine denk gelmişse, faaliyete başlamış olması koşuluyla geçici vergi mükellefiyetine girer. Henüz faaliyet yoksa "beyanı sıfır" şeklinde yapılmalıdır.

• Geçici vergi ödemesi taksitlendirilebilir mi?

Hayır. Geçici vergi için taksit imkânı yoktur. Ancak borç ödenemezse, vergi dairesiyle yapılandırma ya da vergi affı dönemlerinde taksitlendirme gündeme gelebilir.

Bu sorular, birçok işletme sahibinin ve serbest çalışan kişinin yaşadığı kafa karışıklıklarını giderme amacı taşır. Yazının sonunda hem teknik bilgi hem rehberlik hem de mali farkındalık içeriği tamamlanmış olacak.

​​​​​​​10. SONUÇ, Uyarılar ve Öneriler

2025 yılı 2. geçici vergi dönemi hem muhasebe süreci hem de işletmelerin finansal planlaması açısından kritik bir eşiktir. Özellikle yılın ilk yarısını kapsadığı için;

• Yatırım kararlarında,
• Kredi başvurularında,
• Kâr dağıtımı ve ortaklar arası hesaplaşmalarda
  bu döneme ait veriler doğrudan etkili olur.

Muhasebe kayıtlarında yapılan küçük bir hata;

• Yüksek vergi ödemelerine,
• Denetim risklerine,
• Ya da kredi notunuzun olumsuz etkilenmesine yol açabilir.

Geçici vergi, sadece "vergi" değildir.
Bu beyanname; şirketinizin yıl içindeki performansını, nakit döngüsünü ve sürdürülebilirliğini temsil eder. Bankalar da yatırımcılar da iş ortaklarınız da bu veriye bakar.

Tavsiyem:

• Beyan öncesinde mutlaka mali müşavirinizle birlikte tüm finansal tabloları gözden geçirin.
• Kâr dağıtımı planlıyorsanız, bunun vergisel sonuçlarını önceden analiz edin.
• Dijital gelirleriniz, platform kazançlarınız veya kripto yatırımlarınız varsa mutlaka bunları açık şekilde beyan edin.

Unutmayın, şeffaf ve doğru muhasebe sadece vergi riskini değil, finansal itibarınızı da yönetir.

29.07.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.