Muzaffer Emekci
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Başmüfettişi
Sorumlu Denetçi
muzafferemekci@gmail.com

Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Cumhurbaşkanı Kararına İlişkin Usul ve Esaslarda Yapılan 10/06/2025 Tarihli KGK Kararı

Bilindiği üzere, bir şirketin bağımsız denetime tabi olup olmadığının değerlendirilmesinde şirketin büyüklüğünün veya faaliyet hacminin istikrarlı bir şekilde belirli bir seviyenin üzerinde olduğunu teyit etmek üzere;

1. Aktif Toplamı: 300 milyon TL veya üzeri
2. Yıllık Net Satış Hasılatı: 600 milyon TL veya üzeri
3. Çalışan Sayısı: 150 veya üzeri

kriterlerinden en az ikisine ait eşik değerleri art arda iki hesap döneminde sağlaması gerekmektedir.

Konuyla ilgili olarak, KGK tarafından 10/06/2025 tarihli ve 75935942-050.01.04-[03/32601] sayılı Kurul Kararı[1] ile yapılan;

30/11/2022 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 6434 sayılı "Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Cumhurbaşkanı Kararı"nda, 01/05/2025 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 9774 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı değişiklikleri aşağıda izah edilmiştir.

A. "Referans Yıl" Kavramının ve Denetim Yükümlülüğünün Başlangıcı

Şirketin eşik değerlere göre performansının değerlendirildiği hesap dönemleri, belirleme açısından "referans yıl" olarak kabul edilir. Denetim yükümlülüğü, kriterlerin karşılandığı art arda iki referans yılı takip eden hesap döneminden itibaren başlar.

Kurul Kararı’nda aşağıdaki tablo, eşik değerleri sağlayan ve denetime tabi olma durumuna örnek olarak gösterilmiştir:

Tablo 1: Bağımsız Denetim Kapsamına Giriş Örneği

Hesap dönemleri	Aktif toplamı 300 milyon TL veya üzeri midir?	Yıllık net satış hasılatı 600 milyon TL veya üzeri midir?	Çalışan sayısı 150 veya üzeri midir?	Kriterlerden en az ikisini sağlıyor mu?	Denetime tabi midir?
1/1-31/12 2023	Evet	Hayır	Hayır	Sağlamıyor	Referans yıl
1/1-31/12 2024	Evet	Evet	Hayır	Sağlıyor	Referans yıl
1/1-31/12 2025	Evet	Hayır	Evet	Sağlıyor	Tabi değildir.
1/1-31/12 2026	Evet	Evet	Hayır	Sağlıyor	Tabidir.

Tabloya göre, "referans yıl" kavramının ve denetim yükümlülüğünün başlama zamanlamasının anlaşılması kritik öneme sahiptir.

Örnekte 2024 ve 2025 yılları, koşulların sağlandığı iki ardışık "referans" veya yeterlilik yılıdır. 2025 yılı için "Tabi değildir" durumu, kriterler karşılansa bile, 2025'in ikinci yeterlilik yılı olduğunu ve fiili denetim zorunluluğunun bir sonraki dönem olan 2026 için geçerli olduğunu gösterir. 2023 yılı için "Referans yıl" etiketi, kriterlerin karşılanmadığı bu yılın zaman çizelgesinde dikkate alındığını ancak kendisinin bir yeterlilik yılı olmadığını belirtir.

B. Bağımsız Denetim Kapsamından Çıkış

Şirket ölçeğinde kalıcı bir küçülmenin göstergesi sayılmak suretiyle denetim yükünün hafifletilmesini teminen, mevcut  durumda denetime tabi olan bir şirket, art arda iki hesap dönemi boyunca, üç temel kriterden en az ikisine ait eşik değerlerin altında kalması durumunda denetim kapsamından çıkabilir. Buradaki önemli husus, şirketin eşik değerlerin altında kaldığı iki spesifik kriterin, her iki ardışık yılda aynı olması gerekmemesi, örneğin, bir yıl çalışan sayısında eşik değerin altına düşebilirken, bir sonraki yıl net satış hasılatında eşik değerin altına düşebileceğidir. Eğer her iki yılda da genel olarak en az iki kriteri karşılayamazsa, kapsamdan çıkabilecektir.

Kurul Kararı’nda aşağıdaki tablo, eşik değerleri sağlamadığı için denetim kapsamından çıkan örnek bir şirketin durumunu göstermektedir[2]:

Tablo 2: Bağımsız Denetim Kapsamından Çıkış Örneği

Hesap dönemleri	Aktif toplamı 300 milyon TL veya üzeri midir?	Yıllık net satış hasılatı 600 milyon TL veya üzeri midir?	Çalışan sayısı 150 veya üzeri midir?	Kriterlerden en az ikisini sağlıyor mu?	Denetime tabi midir?
1/1-31/12 2023	Evet	Hayır	Evet	Sağlıyor	Referans yıl
1/1-31/12 2024	Evet	Evet	Hayır	Sağlıyor	Referans yıl
1/1-31/12 2025	Evet	Hayır	Hayır	Sağlamıyor	Tabidir.
1/1-31/12 2026	Hayır	Hayır	Evet	Sağlamıyor	Tabidir.
1/1-31/12 2027	Evet	Hayır	Evet	Sağlıyor	Tabi değildir.

Tabloya göre 2023 ve 2024 yılında şirketin, art arda iki yıl kriterleri karşıladığı yıldır ki bu yıllar, denetim yükümlülüğünü tesis eden referans yıllardır.

Bir şirket, kapsamdan çıkış uygunluğunun değerlendirildiği iki yıllık dönem boyunca denetime tabi kalmaya devam eder. Eğer 2025 için denetime tabi idiyse ve 2025 ile 2026'da kriterleri karşılayamazsa, hem 2025 hem de 2026 mali tabloları için denetimden geçecektir. Denetimden muafiyet, yalnızca müteakip dönem olan 2027'den itibaren geçerli olacaktır.

C. 2024 ve 2025 Yılları İçin Geçiş Hükmü

2024 hesap dönemi için, bir şirketin denetime tabi olup olmadığı veya denetim kapsamından çıkıp çıkmayacağının belirlenmesi, 2024 dönemi için geçerli olan eşik değerler ve kurallara göre yapılacaktır.

Bir şirketin 2025 yılında denetime tabi olup olmadığının belirlenmesinde 2023 hesap dönemi genel kurul tarafından onaylanmış 2023 finansal tablolarındaki "aktif toplamı" ve "yıllık net satış hasılatı" tutarları esas alınacaktır.

D. Değerlendirme ve Sonuç

Bu usul ve esaslar, 1 Ocak 2025 ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere, 13 Haziran 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Düzenleme 13 Haziran 2025'ten itibaren yasal olarak bağlayıcı olsa da denetim yükümlülüklerinin belirlenmesi üzerindeki esas etkisi 2025 hesap döneminden itibaren geçerli olacağından, şirketlerin, 2024 ve 2025 değerlendirmesi için 2023 ve 2024 yılı verilerine dikkat etmeleri, aktif toplamlarını, yıllık net satış hasılatlarını ve çalışan sayılarını, belirtilen eşik değerlere göre ardışık hesap dönemleri boyunca titizlikle takip etmeleri gerekmektedir.

Eşik değerlere yakın olan işletmeler, bu kuralları finansal ve operasyonel planlamalarında dikkate almalıdır. Bu çizgileri iki ardışık yıl boyunca aşmak, maliyet ve idari etkileri olan zorunlu bağımsız denetimi kapsamına girmelerine neden olacak, ölçekte sürekli bir azalma ise bu yükümlülükten çıkışa yol açacaktır.

Getirilen 2024 ve 2025 hesap dönemlerine mahsus hükümler, özellikle 2025 yılı denetim durumunun belirlenmesinde 2023 yılına ait genel kurul onaylı mali tabloların esas alınması kuralı, geçiş sürecinde şirketlerin dikkatle yönetmesi gereken bir konu olmaktadır. Düzenlemelerin 13 Haziran 2025'te yürürlüğe girmesi ve 1 Ocak 2025'ten itibaren başlayan hesap dönemlerine uygulanacak olması, mevcut ve gelecek dönemlerdeki finansal ve operasyonel şirket verilerinin bu yeni çerçeveye göre değerlendirmelerini zorunlu kılmaktadır.

Bağımsız denetim müessesesinin  şeffaflık ve öngörülebilirliğini artırmayı amaçlama yanında sözkonusu değişiklikler, şirketlerin uyum süreçlerini teminen, finansal eşik değerlerini yakından takip etmelerini ve özellikle geçiş dönemi hükümlerine azami özeni göstermelerini gerektirmektedir.

---

[1] https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/06/20250613-4.pdf

[2] 31/12/2025 tarihinde sona eren hesap döneminde ölçütlerden en az ikisinin eşik değerlerinin yüzde yirmi veya daha fazla oranda altında kalınmadığı varsayılmıştır.

17.06.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.