7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun 09.06.2021 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi, söz konusu kanun ile işletmelere defter kayıtları ile fiili durumlar arasındaki uyumsuzlukları giderme açısından bazı haklar getirilmiştir. 1 no’lu tebliğ uyarınca kasa, emtia ve ortaklar cari hesabına yönelik düzeltmeler açısından uygulamayı göstermek için iş bu çalışma yapılmıştır.
İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ |
|
A-İŞLETMEDE FİİLİ OLARAK MEVCUT OLUP, KAYITLARDA YER ALMAYAN VARLIKLAR |
|
1-EMTİA |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK AÇIKLAMA |
|
*Mükelleflerce veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenecek rayiç bedel üzerinden beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilecek, emtianın rayiç bedeli üzerinden ise tabi oldukları oranın yarısı *Beyanname, en geç 31 Ağustos 2021tarihine (bu tarih dahil) kadar verilecek ve tahakkuk edecek vergi de aynı süre içinde ödenecektir.Teslimleri KDV’den müstesna olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak bu uygulamadan yararlanılması mümkün değildir. *Beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV, 1 No.lu KDV beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir. *Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için pasifte karşılık hesabı açacaktır. *İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir. *Söz konusu bildirim işlemi, Ba formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Satıcılar (7326 sayılı Kanun Madde 6/1)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılacaktır. |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK MUHASEBE KAYDI |
|
Örnek: (A) Limited Şirketi, stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan (C) emtiasına ilişkin envanter listesini hazırlamış ve 10/8/2021 tarihi itibarıyla beyan etmiştir. %18 katma değer vergisine tabi olan bu emtianın, mükellef tarafından belirlenen rayiç bedeli 50.000 TL’dir. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır. ________________________10/8/2021_____________ |
|
2-MAKİNA TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLAR |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK AÇIKLAMA |
|
*Mükelleflerce veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenecek rayiç bedel üzerinden beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilecektir, *Bildirime dahil edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler için amortisman ayrılmayacaktır, rayiç bedeli üzerinden ise tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanarak, KDV stok beyanına ilişkin beyanname ve ekinde verecekleri envanter listesi ile ile elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. *Beyanname, en geç 31 Ağustos 2021tarihine (bu tarih dahil) kadar verilecek ve tahakkuk edecek vergi de aynı süre içinde ödenecektir, kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların rayiç bedeli üzerinden hesaplanarak ödenen KDV’nin indirimi mümkün olmayıp, bu tutar, verginin ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilecektir. *Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için pasifte karşılık hesabı açacaktır. Makine, teçhizat ve demirbaşlar ayrıca envantere kaydedilecek ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecektir. *Bildirime dahil edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler için amortisman ayrılmayacaktır. *Söz konusu bildirim işlemi, Ba formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Satıcılar (7326 sayılı Kanun Madde 6/1)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılacaktır. |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK MUHASEBE KAYDI |
|
Örnek: (B) A.Ş., kayıtlarında yer almayan makine ve cihazlarını kayda almak istemektedir. %18 oranında katma değer vergisine tabi olan bu kıymetlerin mükellefçe belirlenen rayiç bedeli 100.000,00 TL olup, envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır. ________________________10/8/2021__________________________ 253 TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR 100.000 TL 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 9.000 TL _____________________________ / _______________________________ Mükellef, söz konusu makine ve cihazlarını 31/12/2021 tarihine kadar satarsa, bu satıştan önce; satmadığı takdirde ise 31/12/2021 tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydını yapacaktır. ____________________________ / ________________________________ *** Söz konusu kıymete karşı ayrılan karşılık birikmiş amortisman sayılacaktır. |
|
B-KAYITLARDA YER ALDIĞI HÂLDE İŞLETMEDE MEVCUT OLMAYAN VARLIKLAR |
|
1-EMTİA |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK AÇIKLAMA |
|
*Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, 31 Ağustos 2021 tarihine (bu tarih dahil) kadar fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı verilmiştir. *Madde kapsamında düzenlenecek faturalarda alıcıya ilişkin bilgiler yerine, “Muhtelif Alıcılar (7326 sayılı Kanunun 6/2 maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir)” ibaresi yazılacaktır. Faturada yer alacak bedel, söz konusu emtia ile aynı neviden olan emtiaların gayri safi kar oranı dikkate alınarak tespit edilecektir. *Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin faturada emtianın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve bu KDV ilgili dönem 1 No.lu KDV beyannamesinin “Matrah” kulakçığının, “7326Sayılı Kanunun (6/2-a) Maddesi Kapsamındaki Bildirim” tablosuna kayıt yapılarak beyan edilecektir. *Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen fatura bedeli “600 Yurtiçi Satışlar”, faturada hesaplanan katma değer vergisi de “391 Hesaplanan KDV” hesabına alacak yazılmak suretiyle kayıtlara intikal ettirilecektir. Bu hesapların karşılığını teşkil edecek borçlu hesap uygulamayı yapan mükellefçe gerçeğe uygun olarak tespit edilecektir. Gerçek durum ile kayıtlar arasındaki farklılık, faturasız satışlardan kaynaklanmakta olup faturasız satılan malların karşılığında işletme kalemlerinden birinde artış olması gerekmektedir. Bu artış nakit para, banka, alacak senedi, çek ve benzeri değerler şeklinde olabilir. *Dolayısıyla, mal çıkışı karşılığında aktif değer olarak işletmede ne varsa veya işletmede beyan tarihinde bu artış ne olarak görülüyorsa, buna ilişkin hesaplara kayıt yapılması gerekmektedir. *Aktif hesaplarda meydana gelen artışın herhangi bir şekilde tespit edilememesi hâlinde “689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar” (Gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin düzenlenmesi sırasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.) hesabına borç kaydı yapılacaktır. *Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen faturalar, Bs formu vermek zorunda olan mükelleflerce, Bs formu ile bildirilmek zorundadır. |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK MUHASEBE KAYDI |
|
Örnek: (Y) Limited Şirketi, kayıtlarında yer aldığı hâlde stoklarında mevcut olmayan emtialarını faturalandırarak kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. Şirketin, ticaretini yaptığı genel oranda KDV’ye tabi olan (A) malının kayıtlarda bulunan ancak stoklarda yer almayan miktarı 20 ton olup kendi kayıtlarına göre bu malın birim maliyeti 10 TL/Kg ve gayrisafi karlılık oranı ise %10’dur. ________________________________ / ____________________________ ** senet alınmış ise borçlu hesap 121 alacak senetleri hesabı olacaktır. |
|
2- KASA (100 KASA HESABININ ŞİŞKİN OLMASI) |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK AÇIKLAMA |
|
Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2020 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan; *Düzeltilecek tutarların tespitinde bu kapsamdaki beyannamenin verildiği tarihte kayıtlarda yer alan son duruma göre düzeltme yapılacaktır. *Ayrıca mükelleflerin kanuni süresinden sonra verdikleri düzeltme beyannamelerinin ekinde yer alan bilançoları dikkate alınmayacak olup, süresinde verilen beyanname eki bilançolar dikkate alınmalıdır. *Bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklar tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini düzeltmek için beyanda bulunan mükellefler, beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplayacak ve hesaplanan vergiyi beyanname verme süresi içinde (31.08.2021'e kadar)ödeyeceklerdir. Bu kapsamında ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmeyecektir. |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK MUHASEBE KAYDI |
|
Örnek: (A) A.Ş.’nin 31/12/2020 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda kasa hesabında 500.000 TL görülmekle birlikte fiilen kasada bulunmayan tutar 490.000 TL’dir. Şirketin dönem içindeki faaliyetleri sonucunda, beyan tarihi olan 25/07/2021 tarihi itibarıyla kasa hesabının mevcudu 600.000 TL olarak görülmektedir. __________________________ 27/7/2021 __________________________ - Vergi hesaplanmasına ilişkin kayıt: Örnek (A) A.Ş.’nin, 31/12/2020 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda kasa hesabında 500.000 TL görülmekte olup dönem içindeki faaliyetleri sonucunda, beyan tarihi olan 25/07/2021 tarihi itibarıyla kasa hesabının kaydi mevcudu 400.000 TL’dir. ___________________________27/7/2021_________________________ - Verginin hesaplanması: |
|
3- ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESABI(131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESABININ ŞİŞKİN OLMASI) |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK AÇIKLAMA |
|
Gerekli açıklamalar “2- KASA” başlığı altında yapılmıştır. |
|
UYGULAMAYA YÖNELİK MUHASEBE KAYDI |
|
Örnek (A) A.Ş.’nin, 31/12/2020 tarihli bilançosunda ortaklardan alacak ve ortaklara borç tutarları, bilanço hesapları itibarıyla aşağıdaki gibi olup, beyan tarihi olan 20/07/2020 tarihi itibarıyla bu tutarların değişmediği varsayılmıştır. Ayrıca, mükellef kurumun ortaklardan alacaklar hesabında izlenmesi gerekirken “126. Diğer Çeşitli Alacaklar” hesabında izlediği 100.000 TL bulunmaktadır. _________________________20/07/2021__________________________ - Verginin hesaplanması: |
15.06.2021
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.