Mehmet Cevat Kerem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
cevat.kerem@gmail.com

Engelli Emeklilikte Değişiklikler

2025 yılı, engellilik nedeniyle emeklilik sisteminde önemli değişikliklerin yaşandığı bir dönüm noktası oldu. 15 Ocak 2025’te yürürlüğe giren 7538 sayılı Kanun, hem geçmiş uygulamaları hem de gelecekteki süreçleri yeniden şekillendirdi. Peki ne değişti, kimleri etkiliyor ve haklar nasıl korunuyor?

Öncelikle, yıllardır uygulanan ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen vergi indirimi esaslı emeklilik sistemi tarihe karıştı. Artık engelli bireylerin emeklilik başvuruları SGK sağlık kurulları tarafından değerlendirilmekte. Bu durum, farklı kurumlar arasında yaşanan uyumsuzlukların önüne geçmeyi amaçlıyor.

Yeni sistemde en dikkat çekici nokta, engellilik oranına göre belirlenen sigortalılık süresi ve prim gün sayısı. Örneğin, %40-49 arası engellilik oranı olan bireyler 18 yıl sigortalılık ve 4100 gün primle, %60 ve üzeri engellilik oranı olanlar ise 15 yıl sigortalılık ve 3700 gün primle emekli olabilecekler.

Ancak geçiş süreci de önemli. 15 Ocak 2025 tarihinden önce başvuru yapanlar, eski (506 sayılı Kanun) hükümlerinden yararlanmaya devam edecekler. Bu da, eski sistemde emekli olanların kazanılmış haklarının korunduğu anlamına geliyor. Yine de, kontrol muayenesi adı verilen uygulama ile bu kişilerin engel oranı yeniden değerlendirilebiliyor. Oran düşerse ve yeni şartlar sağlanmazsa maaş kesilebiliyor.

Bir başka önemli düzenleme ise yetim aylıkları ile ilgili. Artık ikinci üniversite ve doktora yapan öğrencilere de, 1 Şubat 2025 itibariyle yetim aylığı ödemesi yapılacak. Bu, eğitim hayatına devam eden gençler için önemli bir destek.

Tüm bu gelişmeler, engelli bireylerin haklarının korunması ve sistemin şeffaflaşması adına atılmış olumlu adımlar olarak değerlendirilebilir. Ancak uygulamanın adil, hızlı ve vatandaş odaklı yürütülmesi, sürecin başarısı açısından büyük önem taşıyor. Hak kaybı yaşamamak adına bireylerin başvuru tarihlerini, rapor oranlarını ve sigortalılık bilgilerini dikkatle takip etmeleri gerekiyor.

Kriter	Eski Sistem (15.01.2025’e kadar)	Yeni Sistem (15.01.2025 sonrası)
Değerlendirme Kurumu	Gelir İdaresi Başkanlığı (vergi indirimi esaslı)	SGK Sağlık Kurulları (çalışma gücü kaybı esaslı)
Başvuru Şartı	Vergi indirimi belgesi olan engelliler başvurabiliyordu	SGK’ya doğrudan başvuru ve sağlık raporu zorunlu
Oran ve Süreler	Sabit oran ve süre uygulamaları vardı, esneklik düşüktü	Engel oranına göre esnek sigortalılık süresi ve prim gün sayısı
Kontrol Muayenesi	Nadir uygulanıyordu	Şikâyet, ihbar veya rapor tereddütünde zorunlu hale geldi
Geçiş Hükmü	Yoktu	15.01.2025 öncesi başvuranların hakları korunuyor (506 sayılı Kanun devam ediyor)
Vergi İndirimi Belgesi	Emekliliğin temel şartıydı	Artık geçerli değil, değerlendirme SGK sağlık kuruluna geçti
Yetim Aylığı – Eğitim Durumu	İkinci yükseköğretim veya doktora döneminde ödeme yapılmazdı	1 Şubat 2025 sonrası bu dönemlerde de yetim aylığı ödeniyor

TEMEL FARK NE?

Eski sistem, vergi indirimi esaslıydı ve farklı kurumlar (Gelir İdaresi + SGK) birlikte işlem yapıyordu. Yeni sistemde ise tüm süreç SGK bünyesine alındı, böylece tek elden ve sağlık raporuna dayalı bir değerlendirme mekanizması kuruldu. Bu değişiklikle şeffaflık, uyum ve tek standart sağlanması hedefleniyor.

Engellilik sadece bireyin değil, toplumun sorumluluğudur. Yeni sistemin bu bilinçle uygulanmasını diliyoruz.

02.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.