Hüseyin Ergut
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Lisanslı SPK Uzmanı
smmm.hergut@gmail.com

Şirketlerin Borsa İstanbul da Halka Arz Süreci Bu Süreçteki Hukuki İşlemler, Vergisel Avantajları ve Diğer Avantajlar İle Dezavantajlar Nelerdir? Bölüm-II

Halka Arz İzahnamesi ve Tasarruf Sahiplerine Satış Duyurusu

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), başvuruyu izahnamenin mevzuatta öngörülen bilgileri içerip içermediğini dikkate alarak kamunun aydınlatılması yönünde inceler ve uygun görülecek olan izahname payların halka arzının gerçekleşmesi için (SPK) tarafından onaylanır. Halka arz izahnamesinde ortaklığa ve halka arz edilecek paylara ilişkin tanıtıcı bilgilere tasarruf sahiplerine satış duyurusunda halka arz işlemlerine ve ne şekilde gerçekleştirileceğine ilişkin bilgilere yer verilir. Payların halka arzında düzenlenecek izahnamede kurulca kabul edilen muhasebe standartlarına göre hazırlanmış finansal tablolar ile bağımsız denetim raporlarına yer verilir. Bağımsız denetim kuruluşları, derecelendirme ve değerlendirme kuruluşları hazırladıkları raporlardan dolayı sorumludurlar. Kurulca onaylanmış izahnamenin nerede yayımlandığı hususu Ticaret Siciline tescil ve (TTSG)’de ilan ettirilmesi gerekmektedir. Payları ilk defa işlem görecek ortaklıklar için ayrıca ortaklığın internet sitesinde ve Kamuyu Aydınlatma Platformunda (KAP)’ta ilan edilmesi gerekir.

Satış Süreci ve Dağıtım Esasları

Halka arz işlemi daha önce izahname ve tasarruf sahiplerine satış duyurusu ilan edilen tarih ve yerde başlar. Halka arzda kullanılan iki tür satış yönetimi; Talep Toplama ve Borsada Satış yönteminden biri kullanılır. Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP)’te yapılacak halka arzlarda sadece borsada satış yöntemi kullanılır.

Payların Halka Arzı ve Satış Sonuçlarının Bildirilmesi

Şirket payları, aracı kurum veya oluşturulmuşsa bir konsorsiyum tarafından halka arz izahnamesinde veya tasarruf sahiplerine satış duyurusunda belirlenen tarihler ve belirlenen esaslar çerçevesinde (SPK) düzenlemelerine uygun şekilde halka arz edilir. Satış işlemi tamamlandıktan sonra aracı kuruluş, halka arza ilişkin satış sonuçlarını Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)’ta ilan ederek Borsa İstanbul ve SPK’ya iletir.

Borsa Kotuna Alınma ve İşlem Görmeye Başlama

Borsa İstanbul Genel Müdürlüğü’nce halka arz satış sonuçları Borsa Yönetim Kurulu’nun izahnamede de yer alan kota alma kararı çerçevesinde değerlendirilerek, kota alınma şartının sağlanması neticesinde şirket payları (KAP)’ta yapılacak duyuruyu izleyen 2.iş günü işlem görmeye başlar.

	Halka Arzın Gerçekleşeceği Dönem	İzahnamede Yer Alacak ve Özel Bağımsız Denetimden Geçirilecek Finansal Tablolar
1	1 Ocak- 15 Şubat	Son üç yıllık ya da içinde bulunulan yıldan önceki üç yıllık finansal tablolar ile dokuz aylık ara dönem finansal tablolar
2	16 Şubat- 15 Mayıs	Son üç yıllık finansal tablolar
3	16 Mayıs- 15 Ağustos	Son üç yıllık ve üç aylık ara dönem finansal tablolar
4	16 Ağustos- 15 Kasım	Son üç yıllık ve altı aylık ara dönem finansal tablolar
5	16 Kasım- 31 Aralık	Son üç yıllık ve dokuz aylık ara dönem finansal tablolar

Halka Arzda Maliyetler

Paylarını halka arz edecek şirketin arz maliyetini oluşturan başlıca unsurlar şunlardır;

I-Aracı Kuruluşlara Ödenen Ücretler

İhraççı kuruluş, halka arz tutarının büyüklüğüne, verilen aracılık hizmetinin türüne göre değişen oranlarda halka arzın toplam tutarı üzerinden aracı kuruluşa komisyon ödemektedir. Ücretler aracılık sözleşmesi ile tespit edilir.

II- Sermaye Piyasası Kuruluna Ödenen Ücretler

Kurul satışı yapılacak olan payların ihraç değerinin binde ikisi (%0,2) oranında kurul ücreti almaktadır. Payların ilk halka arzında, payların halka arz fiyatı ile nominal değeri arasındaki farka ilişkin kısmı için hesaplanan kurul ücreti binde bir (%0,1) oranında uygulanır. Ayrıca, payların ilk halka arzında ortaklığın satışı yapılmayacak paylarının nominal değeri üzerinden binde iki (%0,2) oranında kurul kayıt ücreti alınır. Bu oranlar Gelişen İşletmeler Piyasasında (GİP)’te işlem gören ve görecek olan şirketler için on binde bir (%0,01) oranında uygulanır.

III-Borsa İstanbul’a Ödenen Ücretler

Payların ilk kayda alınmasında, Borsa İstanbul tarafından herhangi bir ücret alınmamaktadır.

Borsa İstanbul pay piyasasında işlem görmek üzere yapılacak başvurularda alınacak ücretlerin ise hesaplanacak ilk kotta-kayıtta kalma ücretinden mahsup edilmesi imkanı bulunmaktadır.

IV-Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Ödenen Ücretler

Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. pay ihraççılarından çıkarılmış ödenmiş sermayenin (%0,1) ‘ni üyelik giriş aidatı olarak alınmakta olup, pay ihracı öncesinde aynı kurumun borsa yatırım fonu varant, özel sektör borçlanma aracı, VDMK, VTMK ihraçlarından herhangi biri için üyeliği mevcut ise yeniden üyelik aidatı alınmamaktadır. Gelişen İşletmeler Piyasasında (GİP)’te işlem gören ortaklıklar için üyelik giriş ücreti alt ve üst limitleri (1/10) oranında uygulanır.

V-Diğer Maliyet Unsurları

İhraççı şirketin halka arz işlemleri sırasında önceki belirtilen ücretlere ek olarak bağımsız denetim kuruluşuna bağımsız denetim raporları için ödenen ücretler, bağımsız hukukçular tarafından hazırlanan hukukçu raporlarına ait ücretler ile yurt içi ve yurt dışı tanıtım hizmetleri için ödenebilecek diğer masrafları sayabiliriz. Ayrıca Gelişen İşletmeler Piyasasında (GİP)’te işlem görecek şirketlerin anlaşmalı olduğu piyasa danışmanına danışmanlık hizmeti ücret,de söz konusu olacaktır.

İşlem Görme Sonrası Süreç

-Bağımsız Denetim Yükümlülüğü; payları Borsa İstanbul pay piyasasında işlem gören şirketler bağımsız denetimden geçmiş şirketler yıllık ve altı aylık finansal tablo ve dipnotları ile ara dönem finansal tablo ve dipnotlarını hesap döneminin bitimini izleyen ve (SPK)’nın belirlemiş olduğu esaslara göre kamuya duyurulmak üzere (KAP)’a göndermektedirler. Payları Gelişen İşletmeler Piyasasında (GİP)’te işlem gören ortaklıklar üç ve dokuz aylık ara dönem finansal raporları hazırlama yükümlülüğü ile altı aylık finansal raporları bağımsız denetimden geçirme yükümlülüğünden muaf tutulmuşlardır.

Kaynakça:

-Spk.gov.tr

-Borsa İstanbul A.Ş.

-Sermaye piyasası kurulunun seri VII-128.1 sayılı tebliğ.

-Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK)

-7256 sayılı Kanun’un 35. maddesiyle, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. Madde

-1 sıra No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği

21.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.