Hüseyin Ergut
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Lisanslı SPK Uzmanı
smmm.hergut@gmail.com

Yabancı Sermayeli Şirketler İrtibat Büroları İle Yurtdışı Varlıkları Olan Türk Şirketleri İçin Mayıs Dönemi Sonuna Kadar Yapılması Gereken İşlemler Hakkında Hatırlatmalar

17.06.2003’tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 4875’sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ile başta yabancı sermayeli şirket ve şube kuruluşu, sermaye artışı ve hisse devirleri olmak üzere yabancı sermayeli şirketlerin gerçekleştirdikleri işlemlerde izin ve onay alma zorunluluğu kaldırılmış, bu işlemlerle ilgili olarak yıllık veya işlem bazında bilgi verme yükümlülüğü getirilmiştir.

Sözü edilen bildirim 01.06.2018’tarihine kadar kağıt ortamında yapılmaktaydı. Bu tarih sonrasında yabancı sermayeli (ortaklı) şirketler ile yabancılara ait Türkiye’deki şubelerin bildirimlerini kağıt ortamında yapmaları uygulamasına son verilmiş olup, sözü edilen şirket ve şubelerin, 01.06.2018’ tarihi sonrasında, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın (Bakanlık) internet sitesi üzerinden erişimi sağlanan “Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi” (E-TUYS) üzerinden ilgili formları hazırlamaları gerekmektedir. İrtibat büroları ise kendilerine ait formları (İrtibat Bürolarının Faaliyetlerine İlişkin Bilgi Formu) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne kağıt ortamında göndermeye devam edeceklerdir.

Kanun kapsamındaki şirket ve şubeler, faaliyetlerine ilişkin Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sisteminde (E-TUYS) yer alan Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin Faaliyet Bilgi Formundaki alanları yıllık bazda ve her yıl  Mayıs ayı sonuna kadar elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlamak, İrtibat büroları, her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar, Yönetmelik ekinde yer alan İrtibat Bürolarının Faaliyetlerine İlişkin Bilgi Formunu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne vermek zorundadır.

Kuruluş İzni Alan İrtibat Bürolarının

İrtibat bürolarına ilk başvurularda, azami 3 yıl süre ile beyan edilen faaliyet kapsamında izin verilir. Faaliyet sürelerini uzatmak isteyen bürolar, faaliyet süresinin sona ermesinden önce Genel Müdürlüğe müracaat ederler. Ancak Pazar araştırması veya yabancı şirketin ürünlerinin ya da hizmetlerinin tanıtımını yapmak üzere izin alan büroların faaliyet süreleri uzatılmaz.

Vergi dairesine kayıt belgesinin ve büro ile ilgili kira sözleşmesinin bir örneğini en geç (1) ay içinde, Adres, büro yetkilisi veya yabancı şirketin unvan değişikliği durumunda değişiklik tarihinden itibaren en geç (1) ay içinde yeni kira sözleşmesi, yeni atanan kişiye ilişkin yetki belgesi veya unvan değişikliğine ilişkin belgeyi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne bildirmeleri zorunludur.

Yönetmeliğe göre, faaliyette bulunan irtibat bürolarının, her yıl mayıs ayı sonuna kadar vermeleri gereken Yönetmelik eki (EK-4) “İrtibat Bürolarının Faaliyetlerine İlişkin Bilgi Formunu ve ekli belgelerini Bakanlığa göndermemeleri durumunda ise süre uzatma talepleri değerlendirmeye alınmaz ve faaliyet izinleri de resen iptal edilebilir.

E-TUYS’TA İŞLEM YAPABİLMEK İÇİN GEREKLİ YETKİLENDİRME İŞLEMLERİ

Nitelikli Elektronik Sertifika ve Kayıtlı Elektronik Posta Hesabı Temini Kullanıcılar, elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarından temin edilecek nitelikli elektronik sertifikaya, Kanun kapsamındaki şirket ve şubeler kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcısından temin edilecek kayıtlı elektronik posta hesabına sahip olmak zorundadır. Başka amaçlarla daha önce temin edilen ve geçerlilik süresi olan nitelikli elektronik sertifikalar ve kayıtlı elektronik posta hesapları (E-TUYS) için kullanılabilmektedir.

Yetkilendirme Başvurusu Kanun kapsamındaki şirket ve şubeler tarafından, bu şirket ve şubeler adına (E-TUYS) vasıtasıyla işlem yapacak kişilerin kullanıcı olarak yetkilendirilmesi için bilgi belgeler Genel Müdürlük KEP adresine gönderilir. Kanun kapsamındaki şirket ve şubeleri temsile yetkili kişi veya kişilerce hazırlanmış müracaat dilekçesi, Kanun kapsamındaki şirket ve şubeleri temsile yetkili kişi veya kişilerce imzalanarak Bakanlık internet sayfasında yer alan örneğe uygun ve Türkçe olarak her bir kullanıcı için noterde düzenlenmiş taahhütname (Yurt dışında düzenlenmesi halinde taahhütnamenin, ilgili Türk Konsolosluğunca tasdik edilmiş olması gerekir). Bakanlık internet sayfasında yer alan örneğe uygun ve Kanun kapsamındaki şirket ve şubeleri temsile yetkili kişi veya kişilerce imzalanmış Kullanıcı Yetkilendirme Formu. Yetkilendirme başvurusu bir veya birden fazla kişi için aynı zamanda yapılabilmektedir. Kullanıcıların sertifikalarını ve Kanun kapsamındaki şirket ve şubelerin (KEP) hesaplarını yenilemesi veya başka bir nitelikli elektronik sertifika veya (KEP) hesabı temin edilmesi durumlarında yeniden yetkilendirme başvurusu yapılması gerek yoktur. Kanun kapsamındaki şirket ve şubeler başvuru için gerekli olan bilgi ve belgeleri tam ve doğru olarak göndermek ve ilgili evrakların asıllarını (10) yıl süre ile muhafaza etmekle yükümlüdürler.

Türk Şirketlerinin Yurtdışındaki Şube ve İştirakleri

Türk şirketlerinin yurtdışında sahip oldukları şube, iştirakler ile ilgili kuruluş, sermaye artışı, hisse devri ve kapanış gibi işlemler (E-TUYS) sistemi üzerinden işlem bazında bildirimlerinin yapılması gerekmektedir. Yurt dışı sermaye ihracı bildirimi; 2008-32/34 ‘sayılı tebliğe göre, yurt dışında şirket kuran veya ortak olan Türkiye’de yerleşik kişiler ilk nakdi/ayni sermaye ihracını takiben (3) ay içerisinde Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığına Bildirim yapmak zorundadırlar. Her yılın ardından ayrıca yıllık güncelleme bildirimi, tasfiye ve devir işlemleri sonrasında ayrıca (3) ay içerisinde bildirim yapılması gerekmektedir.

Kaynakça:

-2008-32/34 ‘sayılı tebliğ.

-4875’sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanun.

-27/3/2021 tarih ve 31436 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik.

07.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.