Gürkan Vatansever
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhasebe@gurkanvatansever.com

Amortisman Ayırma Serbestliği ve Gelir İdaresi Uygulamaları

Amortisman, işletmelerin sahip olduğu sabit kıymetlerin (bina, makine, taşıt, demirbaş gibi) zamanla yıpranması, aşınması veya teknolojik olarak eskimesi sonucu maliyetlerinin belirli bir dönem boyunca gider olarak yazılmasını sağlayan muhasebe yöntemidir. Vergi Usul Kanunu (VUK) 313-328. maddeleri arasında düzenlenmiş olan bu uygulama, işletmelere vergisel avantajlar sunan bir vergi planlama aracıdır. 

1. Amortisman Ayırmak Zorunlu mu?

Vergi Usul Kanunu’na göre, işletmeler aktife aldıkları amortismana tabi iktisadi kıymetler için amortisman ayırmak zorunda değildir. Bu konuda mükelleflere bir serbesti tanınmıştır. Yani, işletme isterse amortisman ayırır, istemezse ayırmayabilir.

2. Amortisman Ayırma Serbestliğinin Sınırları

Ancak bu serbestlik mutlak değildir. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın özelgelerine göre;

• Amortisman ayırmama kararı bilinçli bir tercih olmalıdır.
• Ayırmayan mükellef, daha sonraki yıllarda geçmiş yıllara ait amortismanı topluca gider yazamaz.
• Amortismanın ayrılmadığı yıllarda, bu kıymet üzerinden herhangi bir amortisman gideri indirilemez.

Örneğin, Gelir İdaresi’nin bazı özelgelerinde; mükellefin geçmiş yıllarda bilinçli olarak amortisman ayırmaması durumunda, bu yıllar için sonradan düzeltme yaparak amortisman ayırmasının mümkün olmadığı ifade edilmiştir (GİB Ankara VDB, 30.07.2018 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-105[313-2018/VUK-1]-84452 sayılı özelge).

3. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Amortisman yöntemi (normal ya da azalan bakiyeler) seçildiğinde, bu yöntem değiştirilemez. Serbesti, sadece ayırma ya da ayırmama tercihi içindir.
• Ayırmama kararı alındıysa, bu karar her yıl yeniden değerlendirilebilir. Ancak geçmiş yıllar için geriye dönük amortisman ayrılamaz.

4. Sonuç ve Öneriler

Amortisman ayırma serbestliği, işletmelere vergi planlaması açısından esneklik sağlar. Ancak bu hakkın kullanımı Gelir İdaresi nezdinde dikkatle incelenmektedir. Serbestlik, keyfilik anlamına gelmediğinden; her yıl amortisman kararı dikkatle verilmeli, belgelenmeli ve muhasebe kayıtlarında açıkça gösterilmelidir.

İşletmelerin, amortisman uygulamaları konusunda hem mali müşavirleriyle hem de güncel özelgelerle hareket etmeleri, vergi risklerini minimize edecektir.

Kaynakça:

Vergi Usul Kanunu 

(GİB Ankara VDB, 30.07.2018 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-105[313-2018/VUK-1]-84452 sayılı özelge)

26.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.