Sporun sevildiği ülkemizde, çok sık yapılan tartışmalardan biri de sporcuların kazançları ve bu kazançlarının nasıl vergilendirildiğidir. Toplumun ortalama gelirine göre yıllık kazançları yüksek olan ve özellikle futbol ve basketbol gibi popüler branşlarda faaliyet gösteren sporcuların verdikleri vergilerde tartışma konusu olmaktadır.
Sürekli kamuoyu önünde olan futbol ve basketbolculara yapılan ödemeler; KAP bildirimleri, basına yansıyan haberler, sözleşmeler ve harici doneler ışığında Vergi Denetim Kurulu ve Gelir İdaresi Başkanlığı’ nın yapay zeka tabanlı risk analiz merkezleri sayesinde yakın takibe alınmaktadır. Özellikle 213 sayılı Vergi Usul Kanununun, 370 inci maddesinde düzenlenen “İzaha davet” uygulaması ile futbolcu ve basketbolculara izah yazıları gönderilmekte, yapılan izahları yeterli bulunmayan yada düzeltme beyannamesi vermeyen kişiler incelemeye sevk edilmektedir.
Bu yazı genel anlamda, futbolcu ve basketbolcuların nasıl vergilendirileceği ve olası izah yazısına istinaden yapılması gereken işlemleri anlatmak amacıyla kaleme alınmıştır.
Profesyonel sporcuların kulüplerden aldıkları maaş, prim, maç başı vb. ödemeler kural olarak Gelir Vergisi Kanunun 61. Maddesi kapsamında ücret sayılır. Bu kazançlara ilişkin vergilendirme ise ve vergileme tevkifat (stopaj) yoluyla yapılır. Sporcu ücretlerinde genel ücret rejiminden ayrılan nokta sabit oranlı tevkifat uygulamasıdır; bu özel rejim Gelir Vergisi Kanunun, Geçici 72. maddesinde düzenlenmiştir.
Bu kapsamda, GVK’nın geçici 72. maddesine göre, sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemeler üzerinden;
Lig usulüne tabi spor dallarında;
En üst ligdekiler için %20,
En üst altı ligdekiler için %10,
Diğer liglerdekiler için %5,
Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden %5, oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
Futbolcuların ve basketbolcuların aldıkları ücretlerde dikkat etmesi gereken önemli husus ise yapılan ücret ödemeleri sadece transfer ücretinden oluşmamaktadır. Bunun dışında maaş, maç başı ücret, galibiyet primi, şeklinde yapılan ödemeler ücret olabileceği gibi bedelsiz olarak verilen ev, gayrimenkul, aile bireylerine tanınan menfaatlerde ücret kapsamında olacaktır.
Her ne kadar stopaj kısmı kulüpler tarafından yapılıp, futbolcu ve basketbolcular ayrıca bir işlem yapmasa da, üst liglerde top oynayan futbolcuların ve basketbolcuların gelirlerinin yıl içinde GVK’nın 103’üncü maddesinde yer alan vergi tarifesinin, dördüncü diliminde yer alan tutarı aşacağı, gelişen endüstriyel spor ile olağan hale gelmiştir. Yani bir futbolcu yada basketbolcu, 2023 yılında 1.900.000 TL’ den, 2024 yılında ise 3.000.000 TL’ den fazla ücret alması durumunda artık beyanname vermesi gerekecektir. Böyle bir durumda, sporcuların geliri üzerinden tevkif suretiyle ödenen vergiler gelir vergisinden mahsup edilebilir. Burada önemli nokta bu vergilerin yalnızca kesilmesi değil aynı zamanda vergi dairesine de ödenmesi gerekmekte olduğudur.
Tevkifata tabi olan ve vergi dairesine ödenen verginin iadesi ise yalnızca amatör sporun ve altyapı spor eğitim tesislerinde kullanılmak üzere spor kulüplerine tanınan bir imkan olup, sporcuların bu iadeleri almaları mümkün değildir.
Yapılan açıklamalar doğrultusunda yıl içinde kulüplerden elde ettiği tüm maddi menfaatlerin toplamı GVK’nın 103’üncü maddesinde yer alan vergi tarifesinin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşan futbolcu ve basketbolcuların, ertesi yıl mart ayı sonuna kadar gelirlerini beyan etmesi gerekmektedir. Aksi durumda beyan edilmeyen vergi ve buna ilişkin vergi ziyaı cezası ile karşılaşılması olasıdır.
519 sıra no.lu VUK Genel Tebliği uyarıca “izaha davet’’ yazısı sporculara gönderilebilir. Unutulmamalıdır ki izah müessesi, vergi incelemesi değildir. Vergi idaresi, “beyan vermemeniz nedeniyle vergi ziyaı doğmuş olabilir.” diyerek sizden açıklama ister. Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde izah yapmanız gereklidir.
Gelen yazılarda genellikle: izah süresi (30 gün), izahın nereye ve nasıl yapılacağı, izah yeterli görülmezse 30 gün içinde beyanname verilip, ödeme yapılırsa vergi ziyaı cezasının %20 kesileceği ve “izah zammı” uygulanacağı belirtilir. Ayrıca bu konuda V.U.K’ nun 371. Maddesinde bulunan pişmanlık hükümlerinden yararlanılamaz ibaresi de bulunur.
Gelen izah yazısı sonrası, yıl içindeki tüm gelirlerin toplanması, eşik değerlerin aşılıp aşılmadığının kontrolü, gelirler üzerinden stopaj yapılan tutarların belirlenmesi gerekmektedir. Bu aşamadan sonra ise varsa giderlerin dökümü alınarak, V.U.K hükümlerine göre belgelendirilmesi önemlidir. En son aşamada ise geçerli bir izah yazısı hazırlanmalı yada idare ile yapılacak görüşmeye istinaden dijital vergi dairesi üzerinden beyanname verilmesi gerekmektedir. Böylesi durumda vergi ziyaı cezası indirimli şekilde uygulandığı gibi ayrıca izah zammı uygulanır. Beyanname verilirken Gelir Vergisi 89. Maddesinde sayılan kalemlerinde indirim konusu yapılabileceği unutulmalıdır.
Endüstrileşen spor ile birlikte sporculara ödenen ücret tutarları da katlanarak artmıştır. Tabi böyle bir durumda vergi miktarları da artmakta bu doğrultuda vergi idaresince yapılan denetimler de sıklaşmaktadır.
Futbolcu ve basketbolculara gönderilen izah yazıları ile inceleme ve sonrasında oluşabilecek uyuşmazlık süreci başlatılmadan eksik veya hiç ödenmeyen verginin tarhiyatının yapılması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda izah yazılarına süresi içeresinde ve doğru şekilde cevap vermek, eksik tarhiyat mevcutsa buna ilişkin doğru beyanname vermek önem arz etmektedir. Yapılan izahlar ve verilen beyannamelerde yukarıda yapılan açıklamalar dikkat edilmesi gerekmektedir. Yasal süresi içerisinde cevap verilmeyen izah yazıları ile yapılan izahı yeterli bulunmayan mükelleflerin vergi incelemesine sevk edilebileceği unutulmamalıdır.
02.09.2025
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.