Erol Sönmezocak
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
erol@umutmuhasebe.com

Hizmet İhracından Elde Edilen Kazançlara ve Bu Şirketlerde Çalışan Personel Ücretlerine Vergi İndirimi

Hizmet ihracatından hem hizmet ihracatı yapan kurumların, kurumlar vergisi, hem de hizmet ihracatı yapan kurumlarda çalışan personelin gelir vergisi indirimleri vardır. Hizmet ihracatından, hem bu faaliyeti gerçekleştiren kurumların kurumlar vergisinde hem de bu kurumlarda çalışan personelin gelir vergisinde indirim sağlanmaktadır. Hizmet ihraç eden kurumların ve o kurumlarda çalışan personellerin elde edikleri kazançlara uygulanan vergi indirimleri hakkında gerekli açıklamalar aşağıdadır.

1-Yurt dışına hizmet ihracatı yapan şirketlerin vergisel avantajları

1.1. Katma Değer Vergisi İstisnası.

Hizmet ihracatında KDV istisnasından yararlanabilmek için öncelikle, gelir ve kurumlar vergisi istisnasında ayrıntılı olarak açıklandığı üzere genel şartlara uymak gerekir.

K.D.V istisnasından yararlanmak için gerekli olan genel koşullar kısaca;

A- Hizmetin, şirketin ana sözleşmesinde ihracatı yapılan işlerin, esas faaliyet konuları arasında olması ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişi ve kurumlara sunulması,  

B- Hizmet karşılığında faturanın yurt dışı mukimi kişi veya kurum adına düzenlenmesi,

C- Türkiye'den verilen hizmetten münhasıran yurt dışında yararlanılması gerekmektedir.

Belirtilen koşulları sağlayan şirketler, KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesine göre KDV’den istisna olacaklardır.

1-2 Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası

2012 yılında 6322 sayılı Kanun’la Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinde ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde yapılan düzenlemeyle, Türkiye’de yerleşmiş olmayanlara Türkiye’den verilen ve yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmetlerinden elde edilen kazancın %50’sinin beyanname üzerinde gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirimi öngörüldü.

 2016 yılında yayınlanan 6728 sayılı Kanun ile, bu madde kapsamındaki hizmetlere; ürün testi, sertifikasyon, veri işleme ve veri analizi hizmetleri eklendi.  Yasada belirtilen konular ile ilgili olarak T.C. Ticaret Bakanlığının 5448 sayılı Hizmet İhracatının Tanımlanması, Sınıflandırılması ve Desteklenmesi hakkında kararı yayınlanmıştır. Bu karar üç ana kısımdan ve 142 maddeden oluşmaktadır. Hizmet ihracatı ile ilgili tüm konular bu kararda açıklanmıştır.

 Son olarak 2023 yılında yayınlanan 7491 sayılı Kanun’ ile yapılan değişiklikle de;

A- Yukarıda sayılan faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanan istisna oranı %50’den %80’e çıkartılırken,

B- Kazancın elde edildiği yıla/hesap dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken tarihe kadar ihraç bedelinin tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartı getirildi.

Bu değişiklik, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girdi. Dolayısıyla yeni düzenleme ile 2024 yılı ve takip edecek yıllarda ilgili gelir ve kurumlar vergisi beyanlarında da uygulanacağı düşünülürken, 02/8/2024 tarihli R.G’ de yayımlanan 7524 sayılı kanun ile 2025 tarihinden itibaren, Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)’na eklenen “Yurt içi asgari kurumlar vergisi” başlıklı 32/C maddesi ile, kurumlar vergisi mükellefleri nin ödeyecekleri kurumlar vergisinin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’undan aşağı olamayacağını öngören yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulaması getirilmiştir. Yurtdışı hizmet ihracatı da KVK 5/1-h Yurtdışı İnşaat, Onarım, Montaj ve Teknik Hizmetler Kazanç İstisnası kapsamında olduğundan dolayı “Yurt içi asgari kurumlar vergisine” tabii olacaktır. Bu neden ile 2025 yılından itibaren de %80’ e çıkartılan vergi istisnası yine eskiden olduğu gibi %50 istisna uygulamasına tabii olarak devam edecektir.

1-2-1: İndirim koşulları neler?

Kapsama giren hizmetlerden elde edilen kazançlarda indirimden yararlanabilmek için;

A- Hizmetin, şirketin esas faaliyet konuları arasında olması ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişi ve kurumlara sunulması,  

B- Hizmet karşılığında faturanın yurt dışı mukimi kişi veya kurum adına düzenlenmesi,

C- Türkiye'den verilen hizmetten münhasıran yurt dışında yararlanılması ve

D- “Kazancın Tamamının Elde Edildiği Yıla/Hesap Dönemine İlişkin Beyannamenin Verilmesi Gereken Tarihe Kadar Türkiye’ye Transfer Edilmesi” gerekmektedir.

Kazancın tamamını değil de bir kısmının Türkiye’ye transfer edilmesi durumunda istisnadan yararlanılamayacaktır.

Kazancın hesap dönemi kapandıktan sonra transfer edilmesi halinde sonraki dönemlerde ilgili kazanç için istisnadan yararlanılamayacaktır.

Geçici vergi dönemlerinde kazançların ilgili geçici vergi dönemine ait beyannamenin verileceği tarihe kadar getirilmesi durumunda bu geçici döneminden itibaren istisnadan yararlanabilmek mümkündür.

İndirim kapsamındaki faaliyetlerden doğan alacaklara ilişkin kur ve vade farkları da indirim tutarının tespitinde dikkate alınacaktır.

Ödemenin Türkiye’de alınması durumunda böyle bir şart bulunmamaktadır.

Belirtilen koşulları ayrıntılı olarak açıklamak gerekirse;

1-2-2: Müşterinin yurt dışında olması

İndirimden yararlanabilmek için, müşterinin yurt dışında olması, faturanın da yurt dışında yerleşik kişi veya kurum adına düzenlenmesi gerekiyor.

Bu çerçevede örneğin, yurt dışında bulunan büyükelçilik binalarına ilişkin mimari projelerin çizim hizmeti, esas itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne verildiğinden, bu işten elde edilen kazanç için indirim uygulaması yapılamıyor. (09.05.2016 tarih ve 53061 sayılı özelge.)

1-2-3: Hizmetten yurt dışında yararlanılması

İndirimden yararlanabilmek için, verilen hizmetten yurt dışında yararlanılmış olması, yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum için verilen hizmetin, bu kişilerin ve/veya kurumların Türkiye'deki faaliyetleri ile ilgisinin olmaması gerekir.

Konu ile ilgili üç özelge örneği aşağıdadır.

1.2.3.1- Avrupa Birliği tarafından finanse edilen, yurt dışında mukim bir kurum liderliğinde konsorsiyum tarafından Türkiye’de yürütülen proje kapsamında, söz konusu kuruma verilen tasarım ve mühendislik hizmetinden yurt dışında yararlanılmadığından, indirim uygulamasından yararlanılması mümkün değil. (14.07.2014 tarih ve 716 sayılı özelge.)

1.2.3.2- Yurt dışında bulunan müşteriye, müşterinin Türkiye’de satın alacağı ürünlerin ihraç edilmeden önce kalite kontrol işlemi yapılması, bu işlem sonucunda müşteriye rapor hazırlanması, müşterinin de bu rapor doğrultusunda ürünlerin satın alma işini gerçekleştirmesi hizmeti, münhasıran yurt dışında yararlanılan bir hizmet olmadığından, indirim uygulamasından yararlanılması mümkün değil.  (12.04.2017 tarih ve 101659 sayılı özelge.)

1.2.3.3-İndirimden yararlanabilmek için, madde kapsamında elde edilen gelirin döviz veya Türk lirası olması önemli değil. Her iki durumda da indirimden yararlanılabilir. (03.02.2023 tarih ve 166967 sayılı özelge.)

1.2.4   Faturanın yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi: 

Yapılan hizmet ile ilgili olarak düzenlenecek faturanın, yukarıda özellikleri açıklanan yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi gerekmektedir. Yurt dışında yararlanılan hizmetin faturası ilgili faydalanıcının Türkiye temsilciliğine tanzim edilmesi de kabul edilmemektedir.

2-Serbest Bölgeye verilen hizmetlerden elde edilen kazanç için indirim yapılabilir mi?

İndirimden, Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan hizmetlerden elde edilen kazançlarla sınırlı yararlanılabiliyor.

Serbest Bölgeler yurt dışı sayılmadığından, Serbest Bölgelere ve Serbest Bölgeler ’de faaliyette bulunanlara verilen hizmetler nedeniyle elde edilen kazançlar için indirimden yararlanmak mümkün değil. (03.01.2024 tarih ve 3211 sayılı özelge.)

3-Hizmet İhracatı Yapan Şirketler Elde Ettikleri Kazançlarını, Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Nasıl Göstereceklerdir?

Yasal düzenlemeye göre; indirim kapsamında elde edilen hasılattan bu faaliyetler için yapılan gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın %80’i, kurumlar vergisi beyannamesinin “Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler” bölümünde gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılabilecektir. Diğer indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları nedeniyle indirim konusu yapılamayan tutar ise izleyen dönemlere devretmeyecektir. Faaliyet sonucunun zararlı olması halinde ise artık indirim söz konusu olmayacaktır. 

4-Hizmet ihraç eden kurumlarda 5 puan indirimli kurumlar vergisi uygulaması nasıl yapılacaktır?

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi hükmü gereği, ihracat yapan kurumların, ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı, 5 puan indirimli uygulanıyor.

Hizmet ihracından elde edilen kazancın %80’lik kısmının kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alındığı kurumlarda, hizmet ihracından elde edilen kazanç tutarının tamamına 5 puan indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanması söz konusu değildir. İhracat yapan şirketlerde, indirimli oran sadece hizmet ihracından elde edilen kazancın, indirime konu edilen kısmı düşüldükten sonra kalan kısmına uygulanabilir.

Kısaca belirtmek gerekirse, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32.nci maddesinde ihracatçılara tanınan 5 puanlık oran indirimi %80 istisnadan sonra kalan % 20 ihracattan sağlanan gelir kısmına da uygulanacaktır.

4-1 İndirimden yararlanılan kazanç ile ilgili olarak yurt dışında ödenen vergilerin tamamı Türkiye’de mahsup edilebilir mi?

Yabancı ülkelerde elde edilen kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen vergiler, Türkiye'de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden, belirli koşul ve sınırlar çerçevesinde mahsup edilebiliyor.

Kapsama giren hizmetlerden elde edilen kazançların %80’lik kısmı beyan edilen gelirden veya kurum kazancından indirim konusu yapılarak, bu kısım üzerinden Türkiye’de kurumlar vergisi hesaplanmıyor. Bu nedenle, yurtdışında ödenen vergi tutarının tamamı değil, ancak %20’lik kısmı, Türkiye’de hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilebilir. (23.07.2013 tarih ve 774 sayılı özelge.)

4-2 Çok tartışılan Gelir ve Kurumlar Vergisi indirimleriyle ilgili seçilmiş bazı özelgeler

4.2.1- Danışmanlık faaliyeti düzenleme kapsamında olmadığından, bu faaliyetten elde edilen kazanç için indirim uygulaması mümkün değil. (22.05.2023 tarih ve 107854 sayılı özelge.)

4.2.2- Tasarım ve danışmanlık faaliyeti düzenleme kapsamında olmadığından, bu faaliyetten elde edilen kazanç için indirim uygulaması mümkün değil. (11.08.2020 tarih ve 67858 sayılı özelgeler.)

4.2.3- Yurt dışındaki müşteriye verilen dijital reklam yönetim hizmeti faaliyeti, Kanun’da sayılan faaliyetlerden olmadığından, bu faaliyetten elde edilen kazanca indirim uygulanması mümkün değil. (16.01.2013 tarih ve 3959 sayılı özelge.)

4.2.4- Yurt dışındaki müşterilere teslim edilen bilgisayar oyunları yazılımları kapsamında, oyunun oynanması esnasında elde edilen reklâm gelirlerinden alınan paylar, yazılım hizmetinden elde edilen gelir olmayıp, bilgisayar oyunlarının yurt içi ve yurt dışındaki kullanıcılar tarafından oynanması esnasında elde edilen gelir niteliğinden olduğundan, bu kapsamda elde edilen kazançtan indirim yapılması mümkün değil. (12.07.2019 tarih ve 235439 sayılı özelge.)

4.2.5- Yurt dışındaki kişi ve kurumlara Türkiye'de sunulan ve münhasıran yurt dışında yararlanılan tasarım ve mimarlık hizmetlerinden elde edilen kazanç için indirim uygulaması mümkün. Ancak, montaj hizmetlerinin kanun kapsamına girmemesi nedeniyle bu faaliyetten elde edilen kazançların söz konusu indirim kapsamında değerlendirilmesi mümkün değil.

Hizmetin yurt dışında verilmesi halinde, bu hizmetten elde edilen kazançtan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi uyarınca indirim yapılması olanaklı değil. (06.10.2020 tarih ve 114489 sayılı özelge.)

4.2.6- Klinik çalışma raporları düzenleme faaliyeti tıbbi raporlama niteliği taşıdığından, aranan koşulların sağlanması halinde, bu hizmetten elde edilen kazançtan indirim yapılabilir. (21.08.2013 tarih ve 885 sayılı özelge.)

4.2.7-Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye’de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mühendislik hizmetinin fiilen sunulması ve diğer şartların da sağlanması kaydıyla, söz konusu hizmet nedeniyle elde edilen kazancın %80’inin, kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. (24.09.2024 tarih ve 1307283 sayılı özelge

4.2.8-Yurt dışında bulunanlara Türkiye’de sunulan ve münhasıran yurt dışında yararlanılan yazılım hizmeti nedeniyle elde edilen kazancın %80’inin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendine göre gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması, diğer şartların  yanında, söz konusu kazancın, elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla mümkün bulunmaktadır. (11.06.2025 tarih ve 119534 sayılı özelge)

5.Yurt dışına hizmet ihracatı yapan şirketlerde çalışan personellerin vergisel avantajları

Hizmet ihraç eden kurumlara elde ettikleri kazançlarına vergisel avantajlar sağlanmasının yanı sıra bu sektörde çalışan personellerin ücretlerinden kesilen gelir vergisine de indirimler getirilmiştir. 293 seri no'lu Gelir Vergisi Tebliğ ile; Türkiye mukimi kurumlar yıllık gelirlerinin yüzde 85'ini yurtdışına verilen hizmetlerden elde etmesi durumunda, kurum personelleri bahsi geçen Gelir Vergisi indiriminden faydalanmaya hak kazanabilecekler.

Bu avantajları Gelir İdaresinin vermiş olduğu bir özelge ile açıklayalım.

“Şirketinizin çağrı merkezi faaliyetinde bulunduğu ve sunulan bu hizmetten sadece ….. yararlanıldığı belirtilerek, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun "Yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim" başlıklı 33’üncü maddesinde yer alan indirim uygulamasından yararlanıp yararlanamayacağınız, indirimden yararlanılması durumunda indirim konusu personel bildiriminin nasıl yapılacağı ve indirimin nasıl uygulanacağı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir. …… münhasıran bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, işverenin bu faaliyetlerinden sağladığı hasılatın %85'inin yurt dışından elde edilmiş olması ve fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şartıyla, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının bu Kanunun 103 üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsup edilir.          

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; şirketinizin çağrı merkezi faaliyetine ilişkin olarak yurt dışına vermiş olduğunuz hizmet dolayısıyla elde ettiğiniz hasılatın %85'inin yurt dışından elde edilmesi, fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi ve diğer şartları da topluca taşımanız şartıyla söz konusu indirim hükmünden yararlanmanız mümkün bulunmaktadır”. (Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü 06/06/2024 tarihli,49327596-125[KVK.ÖZ.2023.33]-153614 sayılı özelgesi)

Özelge de belirtilen vergi indirimi Gelir Vergisi yasasının 33 maddesinde “Bu indirim, yıl içinde vergilendirme dönemleri itibarıyla tahsil edilen vergilerin, bu maddede yer alan şartların gerçekleşmesi hâlinde, takvim yılına ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihten sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergilerden mahsup edilmek suretiyle uygulanır.” hükmü ile açıklanmıştır.

Sonuç; Ülkemize döviz kazandırıcı işlemlere sağlanan vergisel avantajlar her geçen yıl artmaktadır. Yasaların belirtiği koşullara uymak şartıyla hem kurum kazancına uygulanan kazanç istisnası hem de ilgili kurumlarda çalışan hizmet erbabına uygulanan gelir vergisi indirimi hakkı verilmiştir. Hizmet ihracatı gelirleri de 01.01.2025 tarihinden itibaren yurt içi asgari kurumlar vergisine tabii olacaktır.

Bu arada kurumlara sağlanan vergi avantajı, kurumun hasılatına değil, hasılattan ilgili yasal giderler düşüldükten sonra kalan kazanca uygulanacağını özellikle belirtmek gerekir.

26.08.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.