Berkay Onur Akdemirci
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
berkayonurakdemirci@outlook.com

Finansal Kiralamanın (Leasing) Kiracı İşletmeler Tarafından Muhasebeleştirilmesi

GİRİŞ

Finansal kiralama (leasing), Türkiye’de günümüzde etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Leasing, işletmenin ihtiyaç duyduğu varlıkların temin edilmesinde finansman desteği sağlar ve işletmeler öz kaynaklarını işletmenin diğer ihtiyaçlarında kullanma fırsatı yakalar.

Bu yazıda finansal kiralamanın, kiracı işletmeler tarafından muhasebesel süreçleri değerlendirilmiştir.

FİNANSAL KİRALAMA (LEASİNG) NEDİR?

Finansal kiralama, dünyada yaygın olarak kullanılan bir finansman yöntemidir. Bir varlığın sahiplik hakkının kiraya verene ait olmak üzere, kullanım hakkının bir bedel karşılığında, sözleşme süresi sonuna kadar kiracıya devredilmesini, sözleşme süresi sonunda sözleşmede belirlenen satın alma opsiyonu üzerinden mülkiyetin kiracıya geçmesini düzenleyen finansman aracıdır.

FİNANSAL KİRALAMANIN OLUMSUZ YÖNLERİ NELERDİR?

• Leasinge konu varlıklar teminat olarak gösterilemezler.
• Döviz üzerinden yapılan sözleşmelerde kur riski kiracı işletme üzerinde kalmaktadır.
• Ulusal para üzerinden yapılan sözleşmelerde enflasyon riski, kiracı işletme üzerinde kalmaktadır.
• Kiracının leasinge konu mal üzerindeki tasarruf hakkı kısıtlıdır.

FİNANSAL KİRALAMADA KULLANILAN HESAPLAR NELERDİR?

Finansal kiralama işlemlerinin kiracı ve kiralayan açısından muhasebeleştirilmesi, 31 Temmuz 2023 tarih ve 25185 numaralı Resmî Gazetede yayımlanan, Maliye Bakanlığı 11 sıra numaralı ‘‘Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’’ ile düzenlenmiştir.

124- Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-)

Bu hesap, finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan alacaklar ile kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki farkı gösteren, henüz kazanılmamış finansal kiralama faiz gelirlerinin izlendiği hesaptır.

224- Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri (-)

Bu hesap, finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan alacaklar ile kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki farkı gösteren, henüz kazanılmamış finansal kiralama faiz gelirlerinin izlendiği hesaptır.

301- Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar

Bu hesap, kiracıların finansal kiralama yapanlara olan ve vadesi 1 yılı geçmeyen borçlarının izlendiği hesaptır.

302- Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri (-)

Finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan borçlar ile kiralanan varlığa ilişkin kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki farkı gösteren, henüz ödenmemiş finansal kiralama borçlanma maliyetlerinin izlendiği hesaptır.

401- Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar

Bu hesap, kiracıların finansal kiralama yapanlara olan ve vadesi 1 yılı aşan borçlarının izlendiği hesaptır.

402- Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri (-)

Finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan ve vadesi bir yılı aşan borçlar ile kiralanan varlığa ilişkin kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki farkı gösteren henüz ödenmemiş finansal kiralama borçlanma maliyetlerinin izlendiği hesaptır.

FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK KDV ORANLARI

Finansal kiralama işlemlerinde, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda yer alan, (I) sayılı listenin 16’ncı ve 17’nci sıralarında sayılan işlemler hariç olmak üzere işleme konu olan malın tabi olduğu KDV oranının uygulanacağı kararlaştırılmıştır.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin “Finansal Kiralama İşlemleri” başlıklı (III/B-2.2.) bölümünün ikinci paragrafında ise finansal kiralama sözleşmelerine konu malların teslimleri veya kiralanmasına ilişkin KDV oranlarının, sözleşmenin yapıldığı tarihte geçerli olan oranlar olduğu, sözleşme süresince bu oranlarda herhangi bir değişikliğin söz konusu olmayacağı açıklanmaktaydı. 47 seri numaralı KDV Genel Uygulama Tebliği’nde, Tebliğin (III/B-2.2.) bölümünün ikinci paragrafı yürürlükten kaldırılmıştır. Buna istinaden finansal kiralama sözleşmelerine konu olan malların kiralanması işlemlerinde uygulanacak KDV oranları, sözleşme tarihinde işleme konu olan malın tabi olduğu KDV oranı dikkate alınarak belirlenmeli, sözleşme tarihinden sonra KDV oranlarında bir değişiklik olması halinde ise yeni KDV oranları üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE AMORTİSMAN

Leasing işlemlerinde kiracılar amortismana tabi iktisadi kıymetler için Maliye Bakanlığınca iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınarak tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden amortisman hesaplayacaklardır.

Sözleşmenin bitimine müteakiben kiralanan iktisadi kıymetin mülkiyeti satın alınmış ise, Haklar hesabındaki tutar ilgili duran varlık hesabına (252, 253, 254 veya 255 gibi), birikmiş amortisman tutarı da 268 numaralı hesaptan 257 numaralı hesaba devredilmeli ve iktisadi kıymet itfa oluncaya kadar amortisman ayırmaya devam edilmelidir.

KİRACI TARAFINDAN FİNANSAL KİRALAMA (LEASİNG) İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Örnek: ABC Anonim Şirketi, DEF leasing firmasıyla leasing sözleşmesi yapmıştır. Sözleşme detayları aşağıdadır.

Tür	KDV Oranı	Vade	Kira Başlangıç
Makine	1%	34 Ay	19.07.2021

 

Vade	Anapara	Faiz	KDV'siz Kira	KDV	Toplam
2022 Yılı	64.641,39	40.513,17	105.154,56	1.051,56	106.206,12
2023 Yılı	135.115,16	75.193,96	210.309,12	2.103,12	212.412,24
2024 Yılı	173.209,31	37.099,81	210.309,12	2.103,12	212.412,24
2025 Yılı	50.452,51	2.224,77	52.677,28	526,78	53.204,06
Toplam	423.418,37	155.031,71	578.450,08	5.784,58	584.234,66

a. 2022 Yılı Muhasebe Kayıtları

 Finansal Kira Sözleşmesinin Haklara Kaydı

	Borç	Alacak
260 Haklar	423.418,37
302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.	40.513,17
402 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.	114.518,54
301 Finansal Kiralama İşl. Borç.		105.154,56
401 Finansal Kiralama İşl. Borç.		473.295,52

2022 Yılı Kira Faturalarının Muhasebe Kaydı

	Borç	Alacak
780 Finansman Gideri	40.513,17
301 Finansal Kiralama İşl. Borç.	105.154,56
191 İndirilecek KDV	1.051,56
302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.		40.513,17
329 Diğer Ticari Borçlar		106.206,12

2022 Yıl Sonu Amortisman Kaydı

VUK 333 sıra numaralı tebliğ ekinde verilen listeden ekipmana uygun amortisman oranı bulunarak amortisman hesaplanmalıdır. Örnekte amortisman oranı %10 olarak alınmıştır.

	Borç	Alacak
730 Genel Üretim Giderleri	42.341,83
268 Birikmiş Amortisman		42.341,83

2022 Yıl Sonu Dönemsellik Gereği Yapılan Muhasebe Kaydı

	Borç	Alacak
401 Finansal Kiralama İşl. Borç.	210.309,12
302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.	75.193,96
301 Finansal Kiralama İşl. Borç.		210.309,12
402 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.		75.193,96

b. 2023 Yılı Muhasebe Kayıtları

2023 Yılı Kira Faturalarının Muhasebe Kaydı

	Borç	Alacak
780 Finansman Gideri	75.193,96
301 Finansal Kiralama İşl. Borç.	210.309,12
191 İndirilecek KDV	2.103,12
302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.		75.193,96
329 Diğer Ticari Borçlar		212.412,24

2023 Yıl Sonu Amortisman Kaydı

	Borç	Alacak
730 Genel Üretim Giderleri	42.341,83
268 Birikmiş Amortisman		42.341,83

2023 Yıl Sonu Dönemsellik Gereği Yapılan Muhasebe Kaydı

	Borç	Alacak
401 Finansal Kiralama İşl. Borç.	210.309,12
302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.	37.099,81
301 Finansal Kiralama İşl. Borç.		210.309,12
402 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.		37.099,81

c. 2024 Yılı Muhasebe Kayıtları

2024 Kira Faturalarının Muhasebe Kaydı

	Borç	Alacak
780 Finansman Gideri	37.099,81
301 Finansal Kiralama İşl. Borç.	210.309,12
191 İndirilecek KDV	2.103,12
302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.		37.099,81
329 Diğer Ticari Borçlar		212.412,24

2024 Yıl Sonu Amortisman Kaydı

	Borç	Alacak
730 Genel Üretim Giderleri	42.341,83
268 Birikmiş Amortisman		42.341,83

2024 Yıl Sonu Dönemsellik Gereği Yapılan Muhasebe Kaydı

	Borç	Alacak
401 Finansal Kiralama İşl. Borç.	52.677,28
302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.	2.224,77
301 Finansal Kiralama İşl. Borç.		52.677,28
402 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.		2.224,77

d. 2025 Yılı Muhasebe Kayıtları

2025 Kira Faturalarının Muhasebe Kaydı

	Borç	Alacak
780 Finansman Gideri	2.224,77
301 Finansal Kiralama İşl. Borç.	52.677,28
191 İndirilecek KDV	526,78
302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borç Mal.		2.224,77
329 Diğer Ticari Borçlar		53.204,06

e. Sözleşme Sonu Muhasebe Kayıtları

Leasing Firması Tarafından Düzenlenen Satış Faturasının Kaydı

	Borç	Alacak
730 Genel Üretim Giderleri	100,00
191 İndirilecek KDV	1,00
329 Diğer Ticari Borçlar		101,00

260 Haklar Hesabında Yer Alan Kıymetin, Devrin Tamamlanmasına Müteakiben 253 Tesis Makine ve Cihazlar Hesabına Virmanı

	Borç	Alacak
253 Tesis Makine ve Cihazlar	423.418,37
260 Haklar		423.418,37

268 Birikmiş Amortismanlar Hesabında Yer Alan Tutarın 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına Virmanı

Devrin tamamlanmasıyla beraber 260 Haklar hesabından 253 Tesis Makine ve Cihazlar hesabına nakledilen makinenin, 260 Haklar hesabında durduğu süre boyunca birikmiş amortismanları 257 Birikmiş Amortismanlar hesabına nakledilmelidir.

	Borç	Alacak
268 Birikmiş Amortismanlar	127.025,49
257 Birikmiş Amortismanlar		127.025,49

SONUÇ

Çalışmamızda, finansal kiralama uygulaması kiralayan işletme tarafından değerlendirilmiştir. Söz konusu süreçler monogram ile örneklendirilmekle beraber finansal kiralamanın kiralayan işletme üzerindeki olumsuz etkileri ve finansal kiralamada uygulanacak KDV oranlarına ayrıca değinilmiştir.

KAYNAKLAR

“11 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği”, 31 Temmuz 2023, 25185 sayılı Resmî Gazete

2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı

3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu

47 Seri Numaralı KDV Genel Uygulama Tebliği

Salih POLAT, “Leasing İşlemleri ve Muhasebesi”, Vergi Raporu, Mayıs 2014, Sayı: 176

Uğur AYDIN & Süleyman KARACAN, “Finansal Kiralamanın Vergi Kanunları ve Muhasebe Uygulamaları Yönünden Değerlendirilmesi”, Vergi Raporu, Ekim 2016, Sayı: 205

06.11.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.