Kurumlar Vergisi Karşılığı Ayrılması ve Muhasebeleştirilmesi

 Soru: Kurumlar vergisi karşılığı ayrılması ve muhasebeleştirilmesi nasıldır ?

Cevap: Uygulama: Bir kurumun 2017 yılı 1, 2 ve 3. geçici vergi dönemleri matrahı 0 TL olarak hesaplanmıştır. Kurumun 2017 yılı 4. geçici vergi dönemi matrahı 100.000 TL olarak tespit edilmiştir. Kurum aynı dönem içinde geçici vergi matrahına giren kazanç unsurlarına ilişkin olarak 4.000 TL stopaj usulüyle vergi ödemiş ve bu vergiyi 193.07.003 no.lu hesaba kaydetmiştir. Kurum geçici vergileri de 193.03.010 no.lu detay hesapta izlemektedir.

Kurumun 2017/4. dönem geçici vergi beyanı ve muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.

a-Matrah 100.000

b-Hesaplanan Geçici Vergi (100.000x0,20) 20.000

c-Mahsuplar (stopaj gelir vergisi) 4.000

d-Ödenecek Geçici Vergi(20.000-4.000) 16.000

2017/4. dönem geçici vergisinin tahakkuku aşağıdaki kayıtla yapılacaktır.
 

-----------------------------------/---------------------------------------

193- Peşin Öd. Ver. Ve Fonlar 16.000

193.03.010 Geçici Vergi

                             360-Ödenecek Ver. Ve  Fonlar 16.000

                                  360.193 Geçici Vergi 

Geçici vergi tahakkuku

---------------------------------------------------------------------------

Dönem sonunda kurumun 110.000 TL dönem kurumlar vergisi matrahı hesaplayarak bunun üzerinden kurumlar vergisi karşılığı ayırdığını kabul edelim.

Kurumlar vergisi karşılığı tutarı 110.000 x 0,20=22.000 TL olarak hesaplanacaktır. Kayıtlar aşağıdaki gibi olacaktır.

 

 

 

 

----------------------------------31/12/2017--------------------------------------------------

691- Dön.Kar. Ver. Diğ.Yas.Yük.Karş.  22.000

                             370- Dön.Kar. Ver. Diğ.Yas.Yük.Karş 22.000

Kurumlar vergisi karşılığı ayrılması

----------------------------------------------------------------------------------------------------
 

-----------------------------------------------31/12/2017---------------------------------------

371- Dön.Karının Peş. Öd. Ver. Diğ.Yük.  20.000

                                          193- Peş.Öd. Ver.Fon.     20.000   

                                      193.03.010 Geçici Vergi...16.000

                                      193.07.003 GV Stopajı.......4.000

Kurumlar vergisi karşılığı ayrılması

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Tahakkuk eden geçici verginin vadesinde ödendiğini varsayalım. Bu durumda işlem tarihlerinde yapılması gereken geçici vergi ödeme ve kurumlar vergisi tahakkuk kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.

---------------------------------------------/---------------------------------------------
360-Öden. Ver. Ve Fon.    16.000

360.193 Geçici vergi

                                             102-Bankalar   16.000

Geçici verginin ödenmesi

--------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------/------------------------------------------
370- Dön.Kar. Ver. Diğ.Yas.Yük.Karş  22.000

                                       371- Dön.Karının Peş. Öd. Ver. Diğ.Yük 20.000

                                       360-Öde. Ver. Ve Fon.                              2.000

Kurumlar vergisinin tahakkuku

---------------------------------------------------------------------------------------------

Kurumun 2017 dönemi kurumlar vergisi matrahının 90.000 TL olarak hesaplandığını kabul edelim. Kurumlar vergisi karşılığı tutarı 90.000 x 0,20= 18.000 TL olarak hesaplanacaktır. Bu durumda kurumlar vergisi karşılık ayırma kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.

-----------------------------------------31/12/2017------------------------------------
691- Dön.Kar. Ver. Diğ.Yas.Yük.Karş. 18.000

                                    370- Dön.Kar. Ver. Diğ.Yas.Yük.Karş. 18.000

Kurumlar vergisi karşılığı ayrılması

---------------------------------------------------------------------------------------------
 

-----------------------------------------31/12/2017------------------------------------

371- Dön.Karının Peş. Öd. Ver. Diğ.Yük 18.000

                                        193- Peş.Öd. Ver.Fon.  18.000

                                        193.03.010 Geçici Vergi...16.000

                                               193.07.003 GV Stopajı….2.000

Kurumlar vergisi karşılığı ayrılması

-------------------------------------------------------------------------------------------
 

 

2017/4. dönem geçici vergi tahakkukunun vadesinde ödenmiş olduğunu kabul edelim.

Bu durumda kurumun ilgili tarihte yapacağı kurumlar vergisi tahakkuk kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.

 

--------------------------------------------------------/----------------------------------------

370- Dön.Kar. Ver. Diğ.Yas.Yük.Karş 18.000

                                371- Dön.Karının Peş. Öd. Ver. Diğ.Yük. 18.000

Kurumlar vergisinin tahakkuku

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Görüleceği üzere kurumun ödenecek kurumlar vergisi bulunmamaktadır. Hatta kurumun ödediği geçici vergi ve stopaj gelir vergisi tutarı hesaplanan kurumlar vergisinden fazla olduğu için, 371 no.lu hesaba aktarılmayarak dönem sonu bilançosunda 193 no.lu hesapta görülen bu fazlalık mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilebilecek veya talebi halinde iade edilecektir.

Mükellefin söz konusu 2.000 TL tutarındaki vergiyi tahakkuk eden 5.000 TL KDV’den mahsup edeceğini varsayalım. Bu durumda aşağıdaki kayıt yapılacaktır.

----------------------------------------------/----------------------------------------
136-Diğ.Çeş. Alac.   2.000

136.09.001 Vergi iade alacağı

                                   193- Peş.Öd. Ver.Fon.  2.000

                                        193.07.003 GV Stopajı...2.000

Peşin vergi kalanının (mahsuben) iade talebi

--------------------------------------------------------------------------------------

 

----------------------------------------------/----------------------------------------
360-Öde. Ver. Ve Fon.  5.000

                  136-Diğ.Çeş. Alac.                             2.000

                      136.09.001 Vergi iade alacağı

                   100-Kasa                                          3.000

KDV tahakkukunun ödenmesi

-----------------------------------------------------------------------------------------


Şimdi bir başka varsayım altında kayıtların nasıl olması gerektiğine bakalım. Kurum’un 2010 yılı kurumlar vergisi karşılığı 18.000 TL olarak ayrılmış fakat 2010/4. dönem geçici vergi tutarı kurumlar vergisi tahakkuk dönemine kadar ödenmemiştir.

Ödenmeyen geçici vergilere ilişkin tahakkuk kaydı ve buna bağlı olarak yapılan kurumlar vergisi karşılık işlemleri aşağıdaki gibi iptal edilecektir.


-----------------------------------------------/-------------------------------------
360-Öde. Ver. Ve Fon. 16.000

360.193 Geçici vergi

                           371- Dön.Karının Peş. Öd. Ver. Diğ.Yük. 14.000

                          136-Diğ. Çeş. Alac.                                     2.000

                           136.09.001 Vergi iade alacağı

Geçici vergi tahakkuku, vergi iade alacağı ve vergi karşılığının iptali
--------------------------------------------------------------------------------------
 

Son olarak kurumun en son varsayımda 2017/4. dönem geçici vergisini 14.000 TL olarak ödediğini kabul edelim bu durumda ise şu kayıtlar yapılacaktır.

-----------------------------------------------/------------------------------------------

360-Öde. Ver. Ve Fon. 16.000

360.193 Geçici vergi

                                          100-Kasa              14.000
                                          136-Diğ. Çeş. Alac.    2.000

                                      136.09.001 Vergi iade alacağı

Geçici verginin kısmen ödenmesi ve vergi iade

alacağının iptali
--------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu durumda kurumlar vergisi tahakkuk kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.

------------------------------------------/--------------------------------------------------

370- Dön.Kar. Ver. Diğ.Yas.Yük.Karş. 18.000

                                 

371- Dön.Karının Peş. Öd. Ver. Diğ.Yük. 18.000

Kurumlar vergisinin tahakkuku

---------------------------------------------------------------------------------------------

Geç ödenen veya hiç ödenmeyen geçici vergiler için; geçici verginin normal vade tarihinden kurumlar vergisinin tahakkuk tarihine kadar olan süre için ilgili vergi dairesi tarafından gecikme zammı talep edileceği unutulmamalıdır.

 

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

(10.05.2017)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.