Salih Boşdurmaz
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
sabotoprak@gmail.com

48 Nolu Belge Kodu İle SGK ‘ya Bildirilen Yeraltında Çalışacak Emekliler Ortalama Sigortalı Sayısına İlave Çalışan Olarak Dikkate Alınarak 1 Yıl Boyunca Teşvikten Yararlanılabilecektir.

Bilindiği üzere 29/5/1986 tarihinde   3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu yayımlanmıştır. Bu Kanun amacı; “fakru zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan vatandaşlar ile gerektiğinde her ne suretle olursa olsun Türkiye'ye kabul edilmiş veya gelmiş olan kişilere yardım etmek, sosyal adaleti pekiştirici tedbirler alarak gelir dağılımının adilane bir şekilde tevzi edilmesini sağlamak, sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik etmek” şeklinde tanımlanmıştır.

 Bu kanuna 2016 yılında eklenen Ek 5. Maddesiyle 5510 sayılı kanun kapsamında  çalışan sigortalı sayısına ilave olarak işe alınan kişilerin  sigorta primlerinin işveren hissesinin tamamının bir yıl süreyle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından karşılanma imkanı  işverenlere sunulmuştur .  Teşvişten yararlanmak için sigorta primi desteğine ilişkin usul ve esaslar ise sosyal güvenlik kurumu tarafından çıkarılan 2018/08 ve 2021/18  sayılı genelgeler ile açıklanmıştır.

05/04/2023 tarihinde yayınlanan 2018/8 No'lu Genelge Değişikliği konulu 2023/17 sayılı genelgede “3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu'nun ek 5'inci maddesinde yer alan sigorta primi desteğine ilişkin usul ve esaslar 2018/8 ve 2021/18 No'lu Genelgelerde açıklanmıştır.

2018/8 No'lu Genelgenin "e) Sigortalının işe alındığı yıldan bir önceki takvim yılında işyerinden Kuruma bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısının ortalamasına ilave olarak çalıştırılması" başlıklı bölümünde yer alan "Dolayısıyla, gerek ortalama sigortalı sayısının gerekse destekten yararlanılacak olan aylarda çalışan sigortalı sayısının tespitinde 7, 19, 22, 25, 42, 43, 44, 46, 47, 48, 49 ve 50 nolu belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır. " cümlesi "Dolayısıyla, gerek ortalama sigortalı sayısının gerekse destekten yararlanılacak olan aylarda çalışan sigortalı sayısının tespitinde 7, 19, 22, 25, 42, 43, 44, 46, 47, 49 ve 50 nolu belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır. " şeklinde revize edilmiştir. Bu Genelge hükümleri 26.04.2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.” denilerek  revize edilmiştir.

Gelelim 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu Ek Madde 5 ne demektedir.

 Ek Madde 5 |– (Ek: 14/4/2016-6704/11 md.) İşe başladığı tarihten önceki son bir yıl içerisinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Kurulu tarafından belirlenen nakdî düzenli sosyal yardımlardan en az bir defa yararlanmış olanların ikamet ettiği hanede 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında bulunanlardan Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasında olması kaydıyla, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında özel sektör işverenlerince istihdam edilen sigortalı için;

5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde sayılan ve 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarın tamamı işe başladığı tarihten itibaren bir yıl süreyle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından karşılanır. Cumhurbaşkanı bu süreyi bir yıl uzatmaya yetkilidir.

İşveren hisselerine ait primlerin karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak;

1.  işe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olması,
2.  5510 sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermesi,
3. sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca karşılanmayan tutarı yasal süresi içinde ödemesi ve kapsama giren sigortalının işe alındığı işyerinden dolayı Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır.

Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendirilmiş veya ilgili kanunlar uyarınca prim borçlarının yeniden yapılandırılmış olması, bu tecil, taksitlendirme ve yeniden yapılandırma devam ettiği sürece işverenlerin bu madde hükmünden yararlanmasına engel teşkil etmez.

Yapılan kontrol ve denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işverenler bir yıl süreyle bu maddeyle sağlanan destek unsurlarından yararlanamaz.

Bu madde hükümleri, 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile bu işyerlerinin yaptırdığı her türlü alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.

İşverenler bu maddeyle sağlanan prim desteğinden aynı sigortalı için birinci fıkradaki süreleri geçmemek üzere yararlanır. Destekten yersiz olarak faydalanıldığının tespiti hâlinde, yararlanılan teşvik tutarı 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte işverenden tahsil edilir.

Buradaki revizede bahsi geçen 48 belge kodu ne anlama gelmektedir.

48 belge koduna sahip kişiler  yeraltında çalışanlar emekliler ibaresini teşkil etmektedir.  Görüldüğü gibi bu kişilerden SGDP oranı 7,5 işverenlerden ise   SGDP oranı%22,5, KVSK oranı %2 olmak üzere toplamda %24,5 lik bir sigorta pirimi 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından karşılanması yolu açılmıştır.

 Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere 2023/17 sayılı genelge ile 2018/08 sayılı genelgede  yapılan revize ile 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu Ek Madde 5  kanunun yürürlük tarihinin bu genelge hükümleri 26.04.2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girer denildiği dikkate alındığında geriye dönük olarak 26.04.2016 tarihinden itibaren  teşviklerden yararlanma imkanı sunulduğu  anlaşılmaktadır.

Yapılan revizyon ile hem işverenlerimize  teşvik imkanlarından faydalanma  hakkı sağlandığı  hem de  İlgili değişiklik ile  tecrübeli olan daha önce yer altında çalışmış kişilerin  sigortalı sayısına ilave olarak dikkate alınarak bildirilmesi sonucu istihdama katkıda bulunulacağı aşikardır. Yeraltında çalışacak emekliler ile işverenlere hayırlı olsun.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

Kaynakça :

3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu

2018/08 Sayılı Sgk  Genelgesi

2021/18 Sayılı Sgk  Genelgesi

2023/17 Sayılı Sgk Genelgesi

25.05.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.