Ramazan Yakışıklı
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
ramazan@tamdenetim.com

7440 Sayılı Kanun Kapsamında Verilen Düzeltme Beyannamaleri

Başvuru Süresinin Sonuna Kadar  Beyan Ve Bildirimleri Düzeltme

Kanunun, pişmanlıkla ya da izaha davet kapsamında veya kendiliğinden verilecek beyannameler, matrah ve vergi artırımı ile işletme kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin hükümlerinden yararlanmak üzere beyan ve bildirimde bulunanlar  başvuru süresinin sonuna kadar bu beyan ve bildirimlerini düzeltebilir ve ödeme seçeneklerini değiştirebilirler. (27.03.2023 Tarihli 7440 Sayılı Kanun İç Genelgesi Md A-5)

Başvuru süresinin sonuna kadar verilecek düzeltme beyanları, açıkca belirtilmemekle beraber ilk beyanı azaltıcı veya artırıcı nitelikte olabilir.

Daha Önce Düzeltilip Kesinleşenler, Matrah Artırımına Esas İlgili Dönem Beyanı İle Birlikte Dikkate Alınır.

Mükelleflerce ilgili yıllarda düzeltme beyannamesi verilmiş ve düzeltme işlemlerinin 7440 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihe kadar sonuçlandırılmış olması hali de dâhil olmak üzere ikmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatlar üzerine Kanunun yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, matrah artırımına esas ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. (7440 Sy K. Md. 5/1-i)

Örneğin; 2018 yılı beyannamesinde beyan edilen matrah 1 milyon TL olsun. Mükellef 2020 yılında 2018 yılı için düzeltme beyannamesi vermiş matrahı  2 milyon TL olarak düzeltmiştir. Düzeltme işlemi  sonuçlanmıştır. Bu durumda  2018 yılı artırım matrahı olarak 2 milyon TL nin dikkate alınması  gerekir.

Örneğin; 2018 yılı beyannamesinde beyan edilen matrah 1 milyon TL olsun. 2018 yılı incelenmiş ikmalen tarhiyat sonucu,  2018 yılı olması gereken matrahın 2 milyon TL olduğu raporlanmış ve  2020 yılında uzlaşmaya varılmıştır. Bu durumda 2018 yılı artırım matrahı olarak 2 milyon TL nin dikkate alınması  gerekir.

Matrah Azaltıcı Nitelikte Düzeltme Beyannamesi Verilmesi Durumunda 2022 Takvim Yılına Yönelik Matrah Artırımında Bulunulabilmesi İçin Düzeltme Öncesi Beyan Edilen Matrahlar Esas Alınır.

1/1/2023 tarihinden sonra, 2021 yılı beyannamesi ya da 2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin beyanname başta olmak üzere Tebliğin bu bölümüne istinaden yapılacak kıyaslamada dikkate alınacak beyannamelerde matrah azaltıcı nitelikte düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ilişkin beyannamesinde beyan edilmesi gereken vergiye esas matrahın belirlenmesinde düzeltme öncesi beyan edilen matrahlar esas alınacaktır. (7440 Sy K. 1 Nolu Tebliğin  V-C-2a Bölümü)

Tebliğ kısaltılmış 14 nolu örnek; 2021 takvim yılındaki kurumlar vergisi beyannamesinde beyana konu ettiği vergiye esas matrahı 250.000 TL, 2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme dönemine ait geçici vergi beyannamesindeki kurum geçici vergi matrahı 310.000 TL’dir.  Mükellef, söz konusu beyannameleri kanuni sürelerinde vergi dairesine vermiştir.

Diğer taraftan, 2022 yılına ilişkin matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki kurumlar vergisi matrahı ise 500.000 TL’dir.

2022 yılına yönelik matrah artırımı talebinde bulunmak isteyen  şirket 21/3/2023 tarihinde vergi dairesine düzeltme beyannamesi vermiş ve 2021 yılı kurumlar vergisi matrahını 200.000 TL olarak düzeltmiştir.

Buna göre, 21/3/2023 tarihinde vergi dairesine vermiş olduğu düzeltme beyannamesi ile kurumlar vergisi matrahını 200.000 TL’ye düşürmüş olsa da matrah artırımına ilişkin kıyaslamada düzeltme öncesi beyan edilen 250.000 TL’lik matrah dikkate alınacaktır.

Düzeltme Beyannamesi Verilmiş Olması Artırılan Matraha İndirimli  Oranının Uygulanmasına Engel Teşkil Etmez.

Örneğin, 2018 yılına ilişkin olarak matrah artırımında bulunan kurumlar vergisi mükellefinin bu döneme ilişkin kurumlar vergisi beyannamesini süresinde vermesi, bu beyanname üzerinden tahakkuk eden kurumlar vergisi ve damga vergisini süresinde ödemesi hâlinde, bu vergi türü için diğer dönemler de dâhil olmak üzere 7440 sayılı Kanunun 2 nci ve 3 üncü maddeleri hükümlerinden yararlanmamış olması şartıyla, bu mükellef, matrah artırım tutarı üzerinden %15 oranında vergilendirilecektir.

Söz konusu mükellefin anılan döneme ilişkin olarak daha sonra pişmanlık hükümlerine göre veya kendiliğinden düzeltme beyannamesi vermesi de artırılan matraha %15 oranının uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. (7440 Sy K. 1 Nolu Tebliğin  V-C-3 Bölümü)

Geçmiş Yıl Zararlarının Düzeltilmesi

7440 Sayılı Kanun geçmiş yıl zararlarının faizsiz/cezasız düzeltilmesi imkanı tanımıştır. (7440 Sy Kanun Md 5-g)

Kanuna Ait Tebliğin Geçmiş Yıl Zararları Başlıklı 5/C Bölümü şu şekildedir.

“…

Bu hükümlere göre mükellefler, matrah artırımında bulundukları yıllara ait olup indirim konusu yapılamamış 2018 ila 2021 yıllarına ait geçmiş yıl zararlarının yarısı ile 2022 yılına ait zararının tamamını, 2023 ve müteakip yıl karlarından mahsup edemeyeceklerdir.

…

Diğer taraftan, 2023 yılı birinci geçici vergilendirme dönemine ilişkin beyannamesini verdikten sonra 2022 ve önceki yıllarla ilişkin matrah artırımında bulunan mükellefler, 7440 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında öngörülen şekilde zarar mahsubunu yapmak suretiyle beyannamelerini düzeltmek zorundadırlar.

…

Bu bölüm kapsamında beyannamelerinde düzeltme yapması gereken mükelleflerin, matrah artırımı başvuru süresi içinde düzeltme beyannamesi vermeleri hâlinde, kendilerinden vergi cezası veya gecikme faizi talep edilmeyecek, beyan üzerine tahakkuk edecek vergiler, beyannamenin verildiği tarihten itibaren bir ay içinde (gelir vergisinin ilk taksiti bir ay içinde ikinci taksiti kanuni süresinde) ödenecektir. …”

Kanunda vergi cezası dendiğine göre, vergi zıyaı cezası dahil usulsüzlük cezalarının da kesilmemesi gerekir.

2022 Yılına İlişkin Matrah Artırımlarına Yönelik Düzeltme

Kanunda hüküm olmamakla beraber tebliğ ile aşağıdaki imkan çok yerinde olarak tanınmıştır.

2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verildiği tarihten sonra 2022 yılına ilişkin matrah artırımında bulunulmak istenmesi halinde Kanunun geçici 1 inci maddesinde belirtilen kıyaslamanın yapılması ve kıyaslama sonucunda anılan madde hükmü nedeniyle 2022 yılına ilişkin beyannamelerde düzeltme yapılarak beyan edilen matrahın artırılması gerektiği hallerde, matrah artırımı hükümlerinden yararlanılabilmesi için öncelikle 2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisine yönelik düzeltme beyannamesi verilmesi gerekmektedir.

Düzeltme  beyanının yıllık gelir vergisi/kurumlar vergisi beyanname verme süresi içinde yapılmış olması halinde tahakkuk eden vergi, yıllık gelir/kurumlar vergisi ödeme süreleri içinde, bu süre geçtikten sonra yapılmış olması halinde ise bu beyanname üzerine ödenmesi gereken verginin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde (gelir vergisinin ilk taksiti bir ay içinde ikinci taksiti kanuni süresinde) ödenmesi gerekmektedir.

Söz konusu beyanname, kanun hükmünden yararlanılabilmesi için getirilen yasal zorunluluk kapsamında verildiğinden, bu beyanların kanuni süre geçtikten sonra başvuru süresi içinde yapılması durumunda vergi cezası kesilmeyecek, gecikme faizi hesaplanmayacaktır. (7440 Sy K. 1 Nolu Tebliğin  5-ğ Bölümü)

Tebliğde vergi cezası dendiğine göre, vergi zıyaı cezası dahil usulsüzlük cezalarının da kesilmemesi gerekir.

Diğer yandan 2022 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesinde  "Vergi Bildirimi" kulakçığında yer alan hesaplama alanına "Kurumlar Vergisi Matrahı" satırından sonra gelmek üzere "7440 Sayılı Kanunun Geçici 1 inci Maddesi Kapsamında Kurumlar Vergisine Yönelik Artırılan Matrah" alanı eklenmiştir.

• Matrah artırımı yapmak isyemeyenler bu alanı doldurmayacaktır.
• Bu alan doldurulmuşsa düzeltme beyannamesinin verilmesine gerek kalmamaktadır.
• Nisan döneminde beyanname verilirken matrah artırımı konusunda karar vermeyip, Mayıs döneminde artırım kararı verenler ise tebliğe göre düzeltme yapıp faizsiz/cezasız ödeme yapabilecektir.

Ek Verginin Düzeltilmesi

7440 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin yirmi yedinci fıkrası kapsamında

2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kurum kazancının tespitinde dikkate alınan istisna ve indirim tutarları ile 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahlar ek vergiye tabidir.

Ek vergi 2022 yılı kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden beyan edilmektedir. Dolaysıyla ek vergi matrahının düzeltilmesi bu beyannamenin düzeltilmesi anlamına gelmektedir.  Düzeltme  beyanının başvuru süresi içinde (Mayıs sonu) zorunlu olarak yapılması durumunda vergi cezası kesilmemesi, gecikme faizi hesaplanmaması gerektiğini düşünmekteyiz. Ancak bu konuda açık bir düzenleme bulunmadığı gibi aksine, yazı tarihi itibarı ile resmi gazete yayımlanmak üzere gönderilen  7440 sayılı kanun 3 nolu tebliğin 8/2. maddesinde “ indirimler/istisnalar satırlarında yer verilmeyen indirim ve istisnalar nedeniyle eksik tahakkuk eden ek vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte tahsil olunur.” düzenlemesi bulunmaktadır.

7440 Sayılı Kanun Kapsamında Düzeltme Beyannameleri Ne Şekilde Verilmeli.

Düzeltme beyannameleri ilk verilen beyanı da kapsayacak şekilde verilmesi gerekir.  Ayrıca dilekçe ile GİB e bildirilmesi uygun olur.

Düzeltme beyannamelerinin kanuni süresinden sonra verildiği durumlarda “KSS” ile “7440” seçenekleri birlikte seçilmelidir. Nitekim; Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 10.04. 2023 tarihli duyurusuna göre;

“ 7440 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin 10 uncu fıkrası kapsamında pişmanlıkla veya kanuni süresinden sonra kendiliğinden verilecek beyannameler 10.04.2023 tarihi itibariyle e-Beyanname sisteminden alınmaya başlanmıştır. Ancak söz konusu hükümden yararlanmak için, “Özel Onay”seçeneğinden “PIS” ile “7440” seçenekleri, “KSS” ile “7440” seçenekleri veya “İzah” ile “7440”seçenekleri birlikte seçilmelidir. Sadece “PIS”, sadece “KSS” veya sadece “İZAH” seçilerek onay verilmesi durumunda beyanname 7440 sayılı Kanun kapsamında kabul edilmemekte, dolayısıyla ödeme planı oluşmamaktadır.”

14.03.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.