Dr. Ömer Özmen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bankacı / SPL3
omerozmen.tr@gmail.com

Artık Ticari Mevduat / Katılım Fonu Da TMSF Mevduat Sigortası Kapsamında

28.5.2022 tarih ve 31849 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7407 sayılı Kanun ile 27.8.2022 tarih ve 31936 sayılı Resmi Gazetede TMSF tarafından yayımlanan Yönetmelik ile tasarruf mevduatı sigorta fonu kapsamında olan mevduat tanımında değişikliğe gidilmiştir.

Sadece gerçek kişilere ait mevduatın / katılım fonunun TMSF Fon Kurulu tarafından 2022 yılı için belirlenen 200.000 TL’lık kısmı fon sigortası kapsamında iken, değişiklik ile 29.8.2022 tarihinden itibaren ticari mevduat ve katılım fonları da sigorta kapsamına dahil edilmiştir.

Bankacılık Kanununun 63. Maddesinde mevduat ve katılım fonu sigortası ile ilgili hususlara yer verilmiştir. Bu maddenin eski hali şu şekildeydi:

Kredi kuruluşları nezdlerindeki tasarruf mevduatı ve gerçek kişilere ait katılım fonları, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından sigorta edilir.

Kredi kuruluşları, nezdlerindeki tasarruf mevduatı ve gerçek kişilere ait katılım fonlarını, sigortaya tâbi kısım üzerinden sigorta ettirmek ve bunun üzerinden prim ödemek zorundadır.

Sigortaya tâbi olacak tasarruf mevduatı ve gerçek kişilere ait katılım fonlarının kapsamı ve tutarı, Merkez Bankası, Kurul ve Hazine Müsteşarlığının olumlu görüşü alınmak suretiyle Fon Kurulu tarafından belirlenir. Risk esaslı sigorta priminin oranı, yıllık bazda sigortaya tâbi tasarruf mevduat ve katılım fonunun binde yirmisini aşamaz. Risk esaslı sigorta priminin tarifesi, tahsil zamanı, şekli ve diğer hususlar Kurulun görüşü alınmak suretiyle Fon Kurulu tarafından belirlenir.

Kredi kuruluşlarının iflası hâlinde mevduat ve katılım fonu sahipleri, Fonun imtiyazlı alacaklarından ve Devlet ile sosyal güvenlik kuruluşlarının 6183 sayılı Kanun kapsamındaki alacaklarından sonra gelmek üzere sigortaya tâbi olmayan kısım için 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 206 ncı maddesindeki üçüncü sıra anlamında imtiyazlı alacaklıdırlar.

Kredi kuruluşlarınca Fona ödenen sigorta primleri kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilir.

Faaliyet izni kaldırılan kredi kuruluşları nezdinde bulunan ve doğruluğu hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde kanıtlanan mevduat ve katılım fonunun sigorta kapsamındaki kısmı, Fon kaynaklarından ödenir.

28.5.2022 tarih ve 31849 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7407 sayılı Kanunun 1. Maddesi aşağıdadır:

19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 63 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde, ikinci fıkrasında yer alan “tasarruf mevduatı ve gerçek kişilere ait” ibaresi “mevduat ve” şeklinde ve üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü fıkrasına “Kredi kuruluşlarının iflası” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya tasfiyesi” ibaresi eklenmiş, altıncı fıkrasında yer alan “Fon kaynaklarından” ibaresi “Fon tarafından mevduat sigorta rezervinden” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Kredi kuruluşları nezdlerindeki resmi kuruluşlar, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlara ait olanlar haricindeki tüm mevduat ve katılım fonları, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından sigorta edilir.”

“Sigortaya tabi olacak mevduat ve katılım fonlarının kapsamı ve tutarı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Merkez Bankası ve Kurulun olumlu görüşü alınmak suretiyle Fon Kurulu tarafından belirlenir. Risk esaslı sigorta priminin oranı, yıllık bazda sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunun binde yirmisini aşamaz. Risk esaslı sigorta priminin tarifesi, tahsil zamanı, şekli, mevduat sigorta rezervinin ulaşması hedeflenen minimum seviyesi ile diğer hususlar Kurulun görüşü alınmak suretiyle Fon Kurulu tarafından belirlenir.”

“Kredi kuruluşları sigortalı mevduat ve katılım fonunun hesaplanmasına, takibine, doğrulanmasına ve ödenmesine esas teşkil edecek her türlü bilgiyi Fona iletmekle ve buna ilişkin sistemlerini kurmakla yükümlüdür. Bu sistemin kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin usul ve esaslar Kurulun görüşü alınarak Fon Kurulu tarafından belirlenir.”

Söz konusu Kanun maddesinin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen gerekçesi aşağıdadır:

Maddenin mevcut halinde sadece gerçek kişilere ait olup ticari işlemlere konu olmayan mevduat ve katılım fonu tutarları sigorta kapsamında iken, yapılan değişiklikle ticari mevduatın da sigorta kapsamına dahil edilmesi öngörülmektedir.

Mevduat sigortacılığının kuralları IADI (The International Association of Deposit Insurers) tarafından yürürlüğe konulan “Etkin Mevduat Sigortacılığı için Temel Prensipler” ile belirlenmekte ve bu doğrultuda IADI Değerleme Sonuç Raporunda ticari mevduatın sigorta kapsamı içine alınmasına yönelik tavsiyede bulunulmuştur.

Ticari mevduatın sigorta kapsamına dahil edilmesi hususu aynı zamanda Avrupa Birliği’nin 2014 tarihli ve mevduat sigortacılığı faaliyetlerinin AB bünyesindeki kurallarını düzenleyen EU/49 sayılı Mevduat Sigortacılığı Direktifi’nin 5 no’lu “Sigortalanabilir Mevduat” başlıklı maddesinde de yer alan bir husustur. Ülkemizin AB direktiflerine uyum değerlendirmesinde daha önce ticari mevduatın kapsam dışında olması sebebiyle ülkemiz “büyük ölçüde uyumlu’’ sayılmış ancak “tam uyumlu’’ sayılmamış ve bu yöndeki eksikliğin giderilmesi gerekliliği vurgulanmıştır.

Ayrıca her 5 yılda bir yapılan FSAP (Finansal Sektör Değerlendirme Programı) değerlendirmelerinde de ticari mevduatın sigorta kapsamında olmaması kritik edilen ve eleştirilen hususlardan biridir. IADI’nin 11 no’lu prensibi ile AB’nin EU/49 sayılı direktifinin fonlama ile ilgili 10 no’lu maddesinde mevduat sigorta rezervi için limit tanımlaması yapılması önerisi bulunduğundan, maddenin üçüncü fıkrasına “mevduat sigorta rezervinin ulaşması hedeflenen minimum seviye’’ şeklindeki ilaveyle buna yönelik düzenleme yapılmakta, dördüncü fıkrasında yapılan değişiklik ile; hakkında iflas kararı verilmeyen veya iradi tasfiyeye giren kredi kuruluşunun tasfiyesinde de 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 206 ncı maddesindeki sıralamanın geçerli olacağına ilişkin ilave getirilmekte, altıncı fıkrasına, Fon kaynaklarının çözümleme rezervi ile mevduat sigortası rezervinden oluşması nedeniyle ödemenin, mevduat sigortası rezervinden yapılmasına yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Öte yandan maddeye yeni fıkra ilavesiyle bankalarda söz konusu teknik alt yapının kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin kuralların Fon Kurulu tarafından belirlenmesi hakkında düzenleme getirilmektedir.

7407 sayılı Kanuna uygun olarak, 27.8.2022 tarih ve 31936 sayılı Resmi Gazetede TMSF tarafından yayımlanan Yönetmelik ile Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmeliğin ilgili maddelerinde değişiklik yapılmıştır.

KAYNAKÇA:

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/05/20220528-1.htm

https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem27/yil01/ss327.pdf

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/08/20220827-4.htm

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5411&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211216-5.htm

https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=10769&MevzuatTertip=5???

31.08.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.