Nazlı Gaye Alpaslan
Avukat
ngahukuk@gmail.com
Anonim ve
Limited Şirketlerin, 2016 Yılı Gayrimenkul Satış Vergi İstisnası
Tarih:
22.03.2017
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-A mad. Hükmüne göre; Kurumların iştirak
kazançları istisnası düzenlenmiş bulunmaktadır. Madde hükmüne 3 bent halinde
istisnanın koşulları sıralanmıştır. Konuyla ilgili ayrıntılı açıklamalar ise KVK
1 seri nolu Genel Tebliğ de ayrıntılı izahatlara yer verilmiştir. Bu çalışmada
kurumların taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa
senetleri ve rüçhan hakları satış kazancı istisnası konularına yer verilecektir.
1- İstisnaya
konu taşınmazlar ve iştirak hisselerinin en az 2 tam yıl şirket bilançosunun
aktifinde 2 yıl ( 730 gün ) kalması ve kurucu senetlerine, intifa
senetlerine ve rüçhan haklarına asgari 2 tam yıl süre ile sahip olması
zorunludur.
2- İnşaa
halindeki binalarda 2 yıllık sürenin tespiti: arsa üzerinde inşa edilen ve
aktife kaydedilen binanın kurum adına tapuya tescil edilerek satılması
durumunda, satılan binanın aktifte 2 yıl bulundurma koşulu süresinin
başlangıç tarihi olarak, inşaatın tamamlandığı ve bina olarak kullanılmaya
başlandığı tarih baz alınır.
3- AŞ
ve LTD’lerin aktiflerinde arsa bulunması halinde arsalar da tıpkı binalar
gibi istisna açısından işlem görecektir. Arsaların binalardan tek farkı KDV
yönünden istisna uygulanmaktadır. İstisna uygulamasında kurumlar vergisi
istisnası ile KDV istisnasının birbirinden bağımsız uygulanması mümkündür.
4- Gayrimenkul
satışı dolayısıyla elde edilen hasılat şirket adına bir bankada muhafaza
edilmelidir.
5- Satışa
konu taşınmaz ve iştirak hisseleri mükellefin ticari faaliyetine konu ise bu
durumda KVK ve KDV istisnaları uygulanamaz. Maliye Bakanlığı 09.06.2011
tarih ve B.07.1GİB.4.33.16.01-KVK 5-683 sayılı Özelgesinde “Kurumlar
Vergisi Kanun’unun 5’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (e) bendi uyarınca
istisna kapsamında bulunan taşınmazın satışı durumunda taşınmaz satışından
kazanç doğmaması halinde, bu satışa ilişkin zararların (giderlerin)
%75’inin, KKEG sayılarak şirketinizin diğer faaliyetlerinden doğan
kazançlarından indirilmesi mümkün olmayacaktır. Kalan %25’inin ise kurumlar
vergisi matrahının tespitinde dikkate alınabilmesi mümkün bulunmaktadır.” şeklinde
görüş bulunmaktadır.
6- Fon
hesabında tutulan kazançların işletmeden çekilmemesi zorunludur. Satışın
yapıldığı yılı izleyen 5. Yılın sonuna kadar şirket bilançosunun pasifinde
özel bir fon hesabında tutulması gerekli kazançların, 5 yıl içinde fon
hesabından başka bir hesaba çekilmemesi, nakledilmemesi (sermaye ilave hariç
), dar mükellef kurumlar tarafından yurtdışına transfer edilmemesi veya bu
süre içinde işletmenin tasfiyesi halinde, bu işlemlere tabi tutulan kazanç
kısmı için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen
vergiler 213 sayılı VUK hükümlerine göre vergi ziyaı cezası ve gecikme
faiziyle birlikte alınacaktır.
7- Gayrimenkul
satış kazancı şirket ortaklarının parası değildir. Dolayısıyla şirket
ortakları bu paraya el sürmemesi gerekir. Şirketler gayrimenkul satışı
nedeni ile oluşan istisna kazançları bilançolarının pasifinde “ Özel Fonlar
Hesabında “ 5 yıl bekletmek zorundadırlar. Ancak, bu kazanç sermayeye her
zaman ilave edilebilir. Bu konuda da SMMM veya YMM tasdik raporu ile
sermayeye ilave işlemi tescil ve ilan ettirilecektir.
8- Alış-satış
sonucu oluşan karın miktarı ……. TL’yi geçmesi halinde bu durum bir YMM
raporuna bağlanması zorunludur. (Bu tutar 2016 yılı için; 246.000 TL’dir)
3568 sayılı yasaya göre, unvan almış meslek mensuplarının ( YMM’lerin) bu
konuda düzenlenen raporlar nedeni ile şirket ile birlikte müşterek ve
müteselsil sorumlulukları bulunmaktadır. Yapılan işlemlerin hukuka aykırı
olması nedeni ile muhtemel tarhiyatlardan Yeminli Mali Müşavir ile birlikte
ilgili şirket sorumlu olacaktır. YMM raporu, kurumlar vergisi beyanname
ekinde vergi dairesine Nisan 2017 veya Haziran 2017 ya kadar ibraz
edilmelidir.
9- Yatırım
indirimi istisnası ile ilgili olarak YMM tasdik raporu yazma limiti 2016
yılı için 561.000,00 TL’dir. Beyanname üzerinden yapılacak indirim nedeni
ile kullanılan miktarın 561.000,00 TL yi aşması halinde yatırım indirimi
tasdik raporu istenecektir. Şirketin kullandığı tutar 561.000,00 TL altında
ise YMM tasdik raporu istenmez. Şirketin zararları dolayısıyla kullanamadığı
yatırım indirimleri ertesi yıla devredebilir.
10-İstisna ve
indirimlerle ilgili olarak; YMM tasdik raporu vergi dairesine süresi
içerisinde verilmediği takdirde, yapılan işlemler gecikme zammı ve vergi
ziyaı cezalı olarak vergiler geri istenir. İstisna ve indirim ile ilgili YMM
tasdik raporları Nisan 2017 ayında verilmediği takdirde; vergi dairesine
dilekçe verilmek kaydıyla 30 Haziran 2017 tarihine kadar verilmesi
mümkündür.
11-Şirketin amaç ve
konularında inşaat ibaresi bulunsa da gayrimenkul satışları nedeniyle
istisnadan faydalanması gerekir. (KVK md. 5/1-e) (KDVK md.17/4-r) ( Konuyu
Yargıya taşıyan bazı mükelleflerin açmış oldukları davalar lehlerine
sonuçlanmıştır.)
12-Kurumlar vergisi
istisnasından faydalanılması KDV’den faydalanılmasını gerektirmez.
Koşulların uygun olması halinde herhangi birinden faydalanılabilir.
13- Gayrimenkul
satış istisnası dolayısıyla, Harçlar Kanunu yönünden harç istisnası söz
konusu değildir.
14-Satış hasılatı ve
karı tek düzen muhasebe sistemine göre o yıl içerisinde kayıtlara
alınmalıdır. %75 istisna meselesi satışın yapıldığı yıl muhasebe
kayıtlarında gösterilir. Geçici vergi beyannamesinde müsait ise geçici
vergiden indirilir. Ve ayrıca, müteakip yıl kurumlar vergisi beyannamesi
üzerinde de ilgili satırlarda %75’lik kısım düşülecektir. Bu konuda
düzenlenecek YMM raporu 30 Hazirana kadar verilebilir. Neticede bu
alım-satımdan dolayı oluşan karın %25’i vergiye tabi olacaktır.
15-Gayrimenkul satış
istisnası nedeni ile şirket bilançosunun pasifinde oluşturulan tutar
şirketin sermaye artışı kararı alması halinde, o tutar sermayeye
eklenebilir. Bu konuda 3568 sayılı yasaya göre unvan almış SMMM sermaye
artırım raporu veya YMM sermaye artırım raporu ile sermaye artışı işlemleri
tamamlanır.
16- Yukarıdaki
konular ile ilgili tereddüt hasıl olması halinde ilgili vergi dairesi
başkanlığından veya defterdarlıklardan yazılı izahat talep edilmelidir. (
bkz. 2017 HUD Beyanname Düzenleme Klavuzu, Acar Basım AŞ., s.54.)
Kaynak:
www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya
elektronik ortamda kaynak
göstermeden yayınlanamaz.
Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal
işlem yapılacaktır .)