Takdir Komisyonları Mükellefin KDV İndirimini Red Edemez
Tarih: 17.03.2017
Bilindiği gibi, takdir komisyonları 213 sayılı VUK md. 74 hükmünde yer alan takdir yetkilerini kullanmaktadırlar. Buna göre, komisyonlar kendilerine vergi dairesinden yollanan matrah ve servet takdirlerini yapmak, vergi yasalarında yazılı fiyat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmek durumundadırlar.
Takdir komisyonları, matrah takdiri sırasında; vergi dairesinden istenilen takdirleri yapmaları sırasında, vergi usul kanununa göre vergi incelemesi yetkisine sahiptir (VUK md. 31-74).Bu kapsamda, mükellefin defter kayıt ve belgelerini incelemek zorundadırlar.
Takdir komisyonları, görevleri itibariyle gelir idaresi bünyesinde vergi dairesi başkanlıklarına bağlı olarak faaliyette bulunmaktadırlar. Takdir komisyonu kendilerine gelen dosyaları inceleyip, eğer takdir nedeni yok ise dosyayı tekrar vergi dairesine yollamak zorundadırlar.
Takdir komisyonları;
1)
Kendilerine yollanan dosya kapsamında somut olarak takdir nedeni yok ise,
gerekçeli olarak dosyayı vergi dairesine iade etmek mecburiyetindedir.(Bkz. 213
sayılı VUK md. 31)
2)
Takdir
komisyonları, kendilerinden istenilen dönemlerle ilgili matrah takdiri sırasında
mükellefin defter ve belgelerini incelemek ve mevcut belgelerde ki KDV
indirimlerini kabul etmek zorundadırlar (VUK md. 134-135).
3)
Takdir komisyonlarının
mükellefin, indirilecek KDV ‘lerini reddetmek veya sıfırlamak gibi hak ve
yetkileri yoktur.
[1]
4)
Vergi dairesinden yollanan
dosya kapsamında ki, vergi tekniği raporlarına istinaden mükellefin sahte belge
kullanması halinde, bu dosyalar ile ilgili KDV indirimlerini red sırasında
mükelleften ödeme araçlarını, çek, banka dökümlerini istemek ve bunları takdir
komisyonu kararına bağlamak zorundadırlar.
[2]
5)
Vergi
tekniği raporlarına veya vergi inceleme raporlarına bağlı takdirlerde (genelde
zaman aşımının bitmesine birkaç ay kala), takdir komisyonu kararına bu
raporların eklenmesi zorunludur. Vergi tekniği raporlarının (VTR) takdir
komisyonu kararına eklenmeyişi adil yargılama hakkı ve silahların eşitliği
ilkesini zedelemektedir.
6)
Esasen,
takdir, bir inceleme, muhasebe ve murakabe yöntemidir. Takdir sırasında
mükellefin beyanı ve ifadelerine, belge istenmesine, müracaat edilmelidir. Aksi
takdirde, beylik ifadelerle, standart kalıplar içerisinde matrah takdirinin
yapılması halinde bu kararlara dayalı, tarhiyatlar vergi yargısının hakemliğine
gidildiğinde tarhiyatlar idare aleyhine neticelenmektedir.
7)
Sahte
belge kullanımı veya düzenlenmesi ile ilgili matrah takdirlerinde mükelleflerin
aynı zamanda “özel esaslara” alındığı bir realitedir. Bu gibi durumlarda, takdir
komisyonlarının mutlak surette mükelleften konu ile ilgili yazılı izahat
istemesi zorunludur. Çünkü, vergi daireleri takdir komisyonlarından gelen takdir
edilmiş kararlar üzerinde mutlak surette tarhiyat yapmak durumundadırlar. Vergi
daireleri takdir komisyonu kararlarını değiştirmek, bozmak veya bu karara dayalı
tarhiyatları re’sen düzeltme hak ve yetkisine sahip değildir.
8)
Son yıllarda, sahte fatura
kullanımı ile ilgili KDV matrah takdirlerinde mükellefin takdir edilen ay ve bu
aydan önceki ve sonraki KDV indirimlerinin, beyanname sonuçlarının, (191
indirilecek) KDV hesaplarının durumlarını bilmek zorundadırlar. Aksi takdirde,
takdir komisyonları sonraki döneme devir eden KDV olması halinde afaki bir
takdir yapmış olabilir.
[3]
9)
Tarh Zaman aşımının bitmesine
çok az bir zaman kala, vergi incelemesi bitirilmeden, vergi inceleme raporlarına
istinaden olay takdir komisyonu vasıtası ile zaman aşımı uzatılarak ertesi yıl
cezalı tarhiyatlar önerilebilmektedir. Bu gibi durumlarda, yargı, idare aleyhine
kararlar verdiği sıklıkla görülmektedir.
[4]
10)
Takdir
komisyonları, vergi dairelerinin üzerinde veya vergi inceleme elemanlarının
üzerinde, bir yüksek komisyon niteliğinde değildir. Takdir komisyonları,
kendilerine 213 sayılı yasadan gelen takdir yetkisine haizdir. Bu konu ile
ilgili ayrıca, mahdut bir inceleme yetkisi de mevcuttur (Bkz. 213 sayılı VUK md.
31, 74).
11) Vergi yargısı, kendisine intikal eden bir çok uyuşmazlıkla ilgili olarak tarhiyatın takdir komisyonu kararına dayalı olması halinde bu tarhiyatları genelde ortadan kaldırıldığını sıklıkla görülmektedir.
[1] Bkz. İzmir 1. Vergi Mahk., 12.06.2014 gün ve E:2013/2059 – K:2014/828 sayılı kararı,
[2] Bkz. İzmir 1. Vergi Mahk., 16.05.2014 gün ve E:2013/2379 – K:2014/678 sayılı kararı,
[3] Ayrıntılı açıklamalar için Bkz. YÜCE Prof. Dr. Mehmet, “Yönetim Kurulu Üyeleri Kanuni Temsilciler Müdürler ile Ortakların Hak ve Sorumlulukları”, Ekin Yayınevi, Temmuz 2014, S. 182 - 184
[4] Bkz. YENİSEY Feridun, GÜNEŞ Gülsen, ŞİRİN Z. Ertunç, “Anayasadan Mali ve Vergisel Beklentiler”, On İki Levha, 1. Baskı, İstanbul, 2012, S. 155 - 158
Kaynak:
www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya