Bilindiği gibi 193 sayılı GVK’nun 66.md. hükmüne göre serbest meslek erbabı sayılan kimseler yine 193 sayılı GVK’nun 94.md.ne istinaden düzenledikleri serbest meslek makbuzuna istinaden müşterileri tarafından stopaj yapılarak vergi dairesine muhtasar beyanname ile beyan edilmektedir.

Burada önemli olan husus şudur; serbest meslek erbabının düzenlediği makbuzun muhatabı olan tarafın gerçek usulde gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olması gerekecektir. Burada yapılan hizmet veya iş bedeli üzerinden %20 stopaj gösterilir. Makbuzun muhatabı gerçek veya tüzel kişi bu makbuz bedelinden de yer alan stopajı serbest meslek erbabına vermez,ödemez. Yapılan stopaj, iş sahibi tarafından muhtasar beyanname ile serbest meslek mensubu adına vergi dairesine ödenir.

Bilindiği gibi serbest meslek erbabında birçok mesleki giderler yasaya göre giderleştirilememektedir. Buna mukabil elde edilen hasılat yönünden makbuz kesilmesi halinde KDV doğmakta, makbuzun muhatabının gerçek usulde gelir vergisi mükellefi veya kurum olması halinde %20 stopaj yapılmaktadır. Sonuçta serbest meslek erbabın eline stopaj sonrası net rakam ele geçmektedir. Böylece serbest meslek erbabının, ticaret erbabı gibi bazı masrafları yazma olanağı bulunmamaktadır.

Sistem yukarıda açıklandığı şekilde çalışmasına rağmen, serbest meslek erbabı olan doktor, mühendis, avukat, mali müşavir, mimar vb. serbest meslek erbabı her 3 ayda bir geçici vergi beyannamesi vermektedir. Vergi dairesine verilen geçici vergi beyannamelerinde o dönem içerisinde yapılmış olan gelir vergisi tevkifatları hesaplanan geçici vergiden mahsup edilmektedir. Neticede sürekli olarak vergi mükelleflerine iş veya hizmet sunan serbest meslek erbabı açısından herhangi bir geçici vergi sene içerisinde doğmamayabilir.

Her yıl, mart ayı içerisinde (1-25 Mart) serbest meslek erbabı tarafından vergi dairesine verilen yıllık gelir vergisi beyannamelerinde ise toplanan stopajlar beyanneme ekinde bir liste halinde vergi dairesine verilmektedir. Burada da oluşan geçici vergiler ve geçici vergilerden mahsup edilen tevkifatlar sonuçta mart ayında çıkan vergi üzerinden hesaplanan ana gelir vergisinden mahsup edilir. Bu işlemler her 3 ayda bir ve her yıl mart ayında sürgit devam eder gider…

Bu çalışmada bizim önerilerimiz şunlardır;

1)      Pratik yaşamda daha çok iş sahiplerine, vergi mükelleflerine,sanayiicilere,  serbest meslek hizmeti sunan mimar,mühendis,avukat,mali müşavir vb. hizmet erbabında sene içerisinde verilen gelir vergisi geçici beyanname verme yükümlülüğü kaldırılmalıdır.

2)      Serbest meslek hizmetlerinde uygulanan vergi tevkifatı oranı halihazırda %20’dir. Bu oran gelir vergisi tarifesinin başlangıç oranı olan %15 nisbetine çekilmelidir.

3)      Geçici vergi nispeti serbest meslek erbabında %15’dir. Bu durumda geçici vergi beyannamesi verilen aylarda, geçici vergi nisbeti %15 olup buna mukabil serbest meslek stopajıda %20 olmaktadır. Bu şekilde sürekli devam eden bir işlemde geçici vergi doğmaz, hatta iadesi gereken gelir vergisi çıkabilir.

4)      Serbest meslek erbabı yönünden geçici vergi beyannamelerinin kaldırılması zorunludur. Bunun yerine önceden vergi dairesine bir dilekçeyle durum bildirilebilir.