Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Gecikme Ceza veya Tazminatlarının Muhasebeleştirilmesi ve KDV Sorunu

Değerli okurlar, bu hafta 3065 sy. KDV Kanununda verginin konusuna girmediği halde KDV hesaplanan işlemler ile verginin konusuna girdiği halde KDV hesaplanmayan işlemlerden kısaca bahsedeceğiz.

3065 sy.KDV Kanununa göre vergiye tabi işlemler aşağıdaki gibidir.

Madde 1 - Türkiye'de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer vergisine tabidir:

1. Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,

2. Her türlü mal ve hizmet ithalatı,

3. Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler:

a) Posta, telefon, telgraf, teleks ve bunlara benzer hizmetler ile radyo ve televizyon hizmetleri,

b) Spor-Toto oynanması, piyango tertiplenmesi (Millî Piyango dahil), at yarışları ve diğer müşterek bahis ve talih oyunları tertiplenmesi, oynanması,

c) Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi, gösterilmesi,

d) (4706 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 18.07.2001) Hazinece yapılan taşınmaz mal satışları hariç müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar,

e) Boru hattı ile hampetrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınmaları,

f) Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri,

g) Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kurulaşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekînitelikteki teslim ve hizmetleri,

h) Rekabet eşitsizliğini gidermek maksadıyla isteğe bağlı mükellefiyetler suretiyle vergilendirilecek teslim ve hizmetler.

Uygulamada KDV Kanunun 1. Maddesi ile ilgili olarak en çok yapılan hatalardan biri de verginin konusuna girmediği halde ilgili hizmet üzerinden KDV hesaplanmasıdır.

Örneğin: A şirketi B şirketine vermesi gereken hizmeti gecikmeli olarak yerine getirdiğinden dolayı B şirketi A şirketi aleyhine 1.000 TL’lik gecikme cezası uygulamıştır.

Yukarıdaki madde hükmünden de açıkça görüleceği üzere tazminat ve gecikme cezaları verginin konusunu teşkil eden işlemler arasında yer almamaktadır. Dolayısıyla B şirketinin A şirketine düzenleyeceği faturada gecikme cezası açıklamalı 1.000 TL tutar gösterilecek olup herhangi bir şekilde KDV hesaplanmayacaktır.

-----------------------------------------/-----------------------------------------

120 ALICILAR    1.000

                                            602 DİĞER GELİRLER        1.000

Gecikme cezası

------------------------------------------------------------------------------------

Fatura Tutarlarına Ait Gecikme Bedellerinin Durumu

Bu durum KDV Kanununun 24.maddesinde düzenlenmiştir. KDV Kanununun 24.maddesi aşağıdaki gibidir.

Aşağıda yazılı unsurlar matraha dahildir:

a) Teslim alanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri,

b) Ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurlar,

c) Vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler.

Görüldüğü üzere vade farkları KDV matrahına dahil edilmiştir. Fatura tutarlarına ait gecikme bedeli arka planda aslında bir vade farkıdır. Fatura açıklamasında buna gecikme zammı da denilse, gecikme cezası da denilse veya gecikme alacağı da denilse, bu durum onun vade farkı olduğu gerçeğini değiştirmeyeceğinden söz konusu tutarın tamamı üzerinden KDV hesaplanmalıdır.

Fatura Tutarlarına Ait Gecikme Bedellerinde KDV Oranı Ne Olacaktır?

Bir önceki faturanın geç ödenmesinden mütevellit, KDV matrahına dahil edilerek bu tutar üzerinden düzenlenen gecikme bedellerinde, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihte geçerli olan KDV oranı baz alınmalıdır. Ancak, KDV Kanunu’nun 13/b maddesi kapsamında istisna olan teslim ve hizmetlere ilişkin olarak hesaplanan faizler için ayrıca KDV hesaplanmayacaktır.

21.10.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.