Kerim Çoban
E.Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.
k.coban0306@gmail.com

Damping Vergisinde Ceza Olur Mu?

I- İlgili Mevzuat Hükümleri

3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun’un 15.maddesine göre:  Gümrük mevzuatının; gümrük vergisinin tesciline, tahakkukuna, tahsiline, geri verilmesine, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanuna aykırı olmayan usul ve şekle müteallik hükümleri, dampinge karşı vergi veya telafi edici verginin tescili, tahakkuku, tahsili, geri verilmesi, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanır.

Ödenmeyen dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gümrük idarelerince kovuşturulur.

3577 sayılı Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, GATT 1994'ün VI ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma ile Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Tedbirler Anlaşması hükümleri dikkate alınır.

- 3577 sayılı Kanunun tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer kanunların bu Kanuna aykırı olan hükümleri uygulanmaz.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234.maddesine göre: 1. Serbest dolaşıma giriş rejimi veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda;

a) 15 inci maddede belirtilen Gümrük Tarifesini oluşturan unsurlarda veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan ithalat vergileri ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken ithalat vergileri arasındaki fark % 5'i aştığı takdirde, ithalat vergilerinden ayrı olarak bu farkın üç katı para cezası alınır. 

b) Kıymeti üzerinden ithalat vergilerine tabi eşyanın beyan edilen kıymeti, 23 ila 31 inci maddelerde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymete göre noksan bulunduğu takdirde, bu noksanlığa ait ithalat vergilerinden başka vergi farkının üç katı para cezası alınır. 

c) Satış birimine göre miktar itibarıyla % 5'i geçmeyen bir fark ile maddi hesap hatasından doğan noksan kıymet beyanlarında, bu farklara ait ithalat vergilerinden başka vergi farkının yarısı tutarında para cezası alınır.     

 …

Not: Bu konu başta olmak üzere, YYS Yıllık Faaliyet Raporu Hazırlanması, YYS Yıllık Zorunlu Eğitimlerinin Verilmesi, YYS Revizyonları, Ön İzleme, Yeni YYS Belgesi Hazırlıkları ve YYS Belgesi Alım Süreci, İlgili Ön Zorunlu Eğitimlerin Alınması, YYS Başvuru Formlarının Doldurulması, YYS Danışmanlığı, vb. Tüm YYS Süreçler hakkında daha fazla ayrıntılı bilgiyi, Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı konularında gerekli Hukuki ve Mevzuat Desteğini, İdari ve Adli İtiraz Süreçleri, Dava Açılması, Dava Aşamalarının Takibi, İlgili Mevzuat Ve Hukuki Açılardan Gerekli İtiraz Ve Savunmaların Yapılarak Dava Sonucunun Olumlu Sonuçlanmasına Katkıda Bulunulması, Sonradan Kontrol/ Firma İncelemesi Yaptırılması, Antrepo Açma, Antrepo Genişletme, AN6, AN7, AN8 Raporlarının düzenlenmesi, …  vb, işlemleri, Sürekli/ Düzenli, Aylık, Yıllık Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanlığı, Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı Eğitimleri, …  vb. konularında yardım, destek ve benzeri hizmetleri -isterseniz- Firmalarımız “Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim, Danışmanlık ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.”den veya “Çözüm Denetim Gümrük Dış Ticaret ve Danışmanlık A. Ş.”den  alabilirsiniz.

II- Değerlendirme Ve Sonuç

Damping vergisine ceza uygulanması  aşağıda belirtilen nedenlerle hukuka aykırıdır.

1-a) 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanunun ilgili maddesinin 1'inci fıkrasında; gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tahsiline, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanuna aykırı olmayan usul ve şekle müteallik hükümlerinin, dampinge karşı vergi veya telafi edici verginin tahsili, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanacağı; ikinci fıkrasında da, ödenmeyen dampinge karşı verginin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Gümrük İdarelerince kovuşturulacağı hükümlerine yer verilmiştir.  3577 sayılı Kanunun ilgili maddesinin 2'nci fıkrasında; bu Kanunun tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer kanunların, bu Kanuna aykırı olan hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.

Bu bağlamda; Damping Vergisine Ceza Uygulanması 3577 sayılı Yasa hükümlerine aykırıdır. Bu durumda damping verisnin eksik ödenmesi yada hiç ödenmemesi halinde uygulnabilecek tek yaptırım, 3577 Yasa uyarınca eğer şartları oluşmuş ise 6183 sayılı Yasanın 48 ve 51 inci maddelerinden hareketle faiz ve gecikme zammı uygulanmasıdır.  

b) 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun, İlgili Yönetmelik ve Tebliğ hükümlerinde; Ek olarak tahakkuk ettirilen dampinge karşı vergi ve telafi edici vergi için 4458 sayılı Kanun hükümlerine göre ceza uygulanması ve/veya ceza kararı alınması yönünde herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.

c) Bu konuda birçok Danıştay Kararı olup, bunlardan bir tanesinde  özetle; {“Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Temyiz başvurusu; davacı Şirket adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi kapsamında ithal edilen eşya için ek olarak tahakkuk ettirilen damping vergisi tutarı üzerinden 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234'üncü maddesinin 1'inci maddesinin (a) bendi uyarınca hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı reddeden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.       

3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanunun 15'inci maddesinin 1'inci fıkrasında, gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tahsiline, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanuna aykırı olmayan usul ve şekle müteallik hükümlerinin, dampinge karşı vergi veya telafi edici verginin tahsili, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Atıfta bulunulan 4458 sayılı Gümrük Kanununun 3'üncü maddesinin 8'inci fıkrasında , "gümrük vergileri" deyiminin, yürürlükteki hükümler uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin tümünü; "ithalat vergileri" deyiminin de, eşyanın ithalinde öngörülen gümrük vergileri ve eş etkili vergileri ifade ettiği belirtilmiş; 234'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (a) bendinde de, eşyanın tarife uygulamasını etkileyen cins, tür ve niteliklerinde veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan gümrük vergisi ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken gümrük vergisi arasındaki fark yüzde 5'i aştığı takdirde, gümrük vergisinden ayrı olarak, bu vergi farkının üç katı para cezası alınacağı öngörülmüştür. 

Mahkemece, eş etkili vergi olan damping vergisinin gümrük vergisi kapsamında değerlendirilmesi suretiyle karar verilmiştir. Ancak yukarıda yer alan hükümlere göre, damping vergisinin, yalnızca 4458 sayılı Kanunun usul ve şekle müteallik hükümlerinin uygulanması bakımından 4458 sayılı Kanunda tanımlanan "gümrük vergileri" kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Öte yandan, damping vergisinin dayanağını oluşturan 3577 sayılı Kanun, damping vergisinin noksan ödenmesi suretiyle gerçekleştirilen ithalatlara yönelik olarak ceza uygulanacağı yolunda herhangi bir hüküm içermediği gibi, 4458 sayılı Kanunun cezaya ilişkin maddelerinde de bu yönde bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Bu bakımdan, 4458 sayılı Kanunun 234'üncü hükmü uyarınca, aynı Kanunun 3'üncü maddesinin yukarıda yer verilen fıkralarından hareketle, damping vergisinin gümrük vergileri kapsamında değerlendirilmesi suretiyle, tahakkuk ettirilen damping vergisi tutarı üzerinden ceza kararı alınması, "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesine aykırılık oluşturduğundan, verilen kararda isabet görülmemiştir.”} Şeklinde hüküm verilmiştir.

Bu nedenle, Dampinge Karşı Vergi veya Telafi Edici Vergi için Gümrük Kanununun 234.maddesine göre ceza uygulanması Anayasamızın 38.maddesinde belirtilen "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesine aykırıdır. Böyle bie cezaya Gümrük Kanunu hükümlerine göre süresi içinde itiraz edilmesi, gerekir ise ilgili mahkemede dava açılması gerekir.  

Öte yandan, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkındaki mevzuata göre; Üretici belgesinin sonradan temin edilmesi ve ithalatın yapıldığı Gümrük idaresine sunulması/ ibrazı ve adı geçen belgeden sonradan yararlanılması/ faydalanılması mümkün değildir. 

Diğer Taraftan, Her ne kadar dava yoluna gidildiğinde kazanılma ihtimali çok yüksek olan Ek Tahakkuk Kararı tutarının, ödenmeyip Gümrük Kanununun ilgili hühmüne göre itiraz edilmesi ve Gümrük idaresinin ret kararı vermesi üzerine ilgili Mahkemede dava açılması, açılacak davanın büyük bir ihtimalle kazanılabilecek olması, … düşünülse bile:

1) Yerkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) veya Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS) sahibi firmaların YYS veya OKS belgelerinin zarar görmemesi yada ilk defa YYS ya da OKS belgesi alacak firmaların, belge alımı sırasında olumsuz etkilenmemesi için tebliğ edilen Ek Tahakkuk Kararı tutarlarının (Vergi aslının) itiraz edilmeden Gümrük Kanunu’nun 244.maddesi kapsamında  “Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği” hükümlerinden yararlanarak/ konuyu uzlaşmaya götürerek, Dampinge Karşı Vergi ve Telafi Edici Vergi ile bu vergiler  üzerinden alınan (bu vergilere tekabül eden) KDV ve KDV Cezasının ödenmesinin firma menfaatlerine daha uygun olacağı,

2) Tebliğ edilecek Ceza kararlarının kaldırılması yönünde 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 242.maddesinde belirtilen 15 günlük süre içinde ilgili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne itirazda bulunulması, itiraz sonucunun olumsuz olması halinde ise süresi içinde ilgili Vergi Mahkemesi nezdinde dava açılması gerekir.

20.05.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.