Fadıl Koçak
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fadilkocak06@gmail.com

Amazon, Aliexpress vb. E-Ticaret Sitelerinden Yapılan Mal İhracatında Kazanç İndirimi

E-dönüşüm süreci her alanda etkili olduğu gibi ticarette de kendini göstermiştir. Bugün önümüzdeki bilgisayarlarla, elimizdeki telefonlarla dünyanın dört bir yanından alış veriş yapabileceğimiz gibi aynı zamanda dünyanın dört bir yanına satış yapabilmekteyiz. Bugün Amazon ve Aliexpress gibi e ticaret siteleri aracılığı ile müstakil işletmeler dünya pazarına açılma imkânı bulmaktadır. Yurt içi e-ticaretin bayraktarlarından olan n11, Hepsiburada.com, Gittigidiyor gibi siteler de şuan yurtdışına mal satışı ile ilgili alt yapı hazırlık sürecindeler.

Mal ihracatı yapmak isteyen firmalar; normalde birçok bürokratik işlemlerle boğuşmak, gümrük beyannamesi düzenlemek, gümrük müşaviri ile anlaşma yapmak, ihracatçılar birliğine üyelik, aidat ödeme gibi zaman ve mali külfeti yüklenmek zorundalar. Özellikle küçük imalatçılar bu tür bürokratik işlemler ve mali külfeti nedeniyle ihracat yapmaktan kaçınmaktadırlar. Bu yüzden küçük ölçekli firmaların daha az bürokratik işlemle hızlı ve güvenilir bir şekilde mal ihraç etmelerinin sağlanması, işletmeleri ihracata teşvik edecektir. Bahse konu olan e-ticaret siteleri, dünya vatandaşlarını bir platformda birleştirip alım satım işine aracılık ederek bu tür bürokratik işlemleri ortadan kaldırmaktadır.

Yurt dışına gönderilecek olan ürünler yine yurt içinde olduğu gibi sevkiyatları kargo firmaları tarafından sağlanmaktadır. Gümrük kanunu ile yurt dışına posta ve hızlı kargo taşımacılığı yapacak şirketlere elektronik ticaret gümrük beyannamesi düzenleme yetkisi verilerek ihracatın hızlı ve güvenilir bir şekilde yapılmasına imkan sağlanmaktadır. Bu tür sitelerde yapılan satışlara konu mallar, gümrük muamele işlemi yapmadan firmanın Türkiye içerisinde belirlenmiş olan toplanma merkezine gönderilerek yetkili kılınan yurtdışı kargo taşımacılığı yapan firmalar aracılığı ile elektronik gümrük beyannamesi düzenleyerek satıcı adına ihracatı gerçekleştirmektedir.

7256 sayılı kanunun 16.maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 89.maddesine eklenen bent ile tam mükellef gerçek kişilerin e-ticaret aracılığı ile gerçekleştireceği mal ihracatı kapsamında elde ettikleri kazancın % 50 sini indirim konusu yapabilme imkanı getirilmiştir. Bu girizgâhtan sonra şimdi bu indirimden faydalanma koşularına bakalım.

ELDE EDİLEN KAZANÇLARDA İNDİRİM KONUSU YAPILACAK TUTAR

Tam mükellef gerçek kişilerin, dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracatı kapsamında elde ettikleri kazancın %50’si,

a) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması,

b) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 800.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama bir tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,

c) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 1.600.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,

d) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 2.400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama üç tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,

şartlarının sağlanması koşulu ile elde edilen kazançtan indirilebilecektir. (Bu bentte geçen sigortalı olma ibaresi 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılanları ifade eder.)

İNDİRİMDEN YARARLANABİLECEK MÜKELLEFLER VE YARARLANMA ŞARTLARI

(1) Dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle mal ihracatı gerçekleştiren tam mükellef gerçek kişiler yararlanabilecektir.

(2) Miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri 15.000 Avro’yu geçmeyen mallar için dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından elektronik ticaret gümrük beyannamesi düzenlenebileceğinden, miktar veya değer itibarıyla bu sınır içerisinde yer alan malların ihracatından elde edilen kazançlar beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.

(3) İndirim şartı olarak belirtilen işçi çalıştırma sayısının tespitinde, mükelleflerin ilgili takvim yılında aylık ya da üç aylık olarak verdikleri muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirdikleri çalışan sayılarının ortalaması dikkate alınacaktır.

(4) Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirilen mal ihracatı dışında, mükelleflerin başka şekillerde ihracat gelirlerinin olması, söz konusu indirimden yararlanmalarına engel teşkil etmeyecektir. Ancak anılan mükellefler tarafından diğer şekillerde yapılan ihracat kazançları beyanname üzerinden indirim konusu yapılamayacak olup, yalnızca Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı aracılığıyla bent kapsamında yapılan mal ihracatından elde edilen kazançlar indirime konu edilebilecektir.

(5) Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirilen mal ihracatı yanında, başka şekillerde de ihracatları bulunan mükelleflerin, faaliyetlerine ilişkin hasılat, maliyet ve gider unsurlarını ayrı ayrı izlemeleri gerekmektedir. Bu mükelleflerin indirim konusu yapılabilecek ihracat faaliyetine ait hasılat, maliyet ve gider unsurlarını diğer faaliyetlerle ilişkilendirmemeleri ve kayıtlarını da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutmaları şarttır.

(6) Belirtilen şartlar dâhilinde yapılan ihracat faaliyetleri ile bu kapsama girmeyen diğer faaliyetlerin birlikte yapılması halinde müşterek genel giderler, indirim konusu yapılabilecek ihracat faaliyetlerinden elde edilecek hasılatların toplam hasılat içindeki oranı dikkate alınarak dağıtılacaktır.

(8) Bir takvim yılı içerisinde söz konusu hasılat tutarlarının aşılması halinde, indirimden yararlanabilmek için bir sonraki alt bentte yer alan istihdam şartlarının sağlanması gerekmektedir. Diğer taraftan, yıllık 2.400.000 Türk lirasına kadar olan hasılat tutarından daha fazla ihracat hasılatı elde eden mükellefler, sigortalı olma ve işçi çalıştırma şartlarını sağlasalar bile söz konusu indirimden yararlanamayacaklardır.

Örnek 5: Tam mükellef Bay (G), oltu taşından tespih ve süs eşyaları üretmekte olup, söz konusu ürünleri hem yurtiçine hem de yurtdışına satmaktadır. Mükellef yurtdışındaki alıcılara, hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket aracılığı ile ürünlerin teslimini gerçekleştirmektedir. Mükellefin 2021 yılında söz konusu ürünlerin ihracatından elde ettiği hasılatı 3.000.000 TL’dir.

Buna göre Kanundaki diğer şartlar sağlansa dahi, bir takvim yılında hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesi aracılığıyla elde edilen ihracat hasılatı, Kanunda belirtilen ihracat hasılatının azami tutarı olan 2.400.000 TL’yi aştığından, mükellef Bay (G) söz konusu indirimden faydalanamayacaktır.

 (9) İhraç edilen malların sonradan çeşitli nedenlerle tamamen veya kısmen geri gelmesi halinde, geri gelen mallara tekabül eden tutarlar indirim konusu yapılamayacaktır.

(10) Yazılım, tasarım, mimarlık, mühendislik başta olmak üzere her türlü hizmet ihracı kapsamında elde edilen kazançlar düzenleme kapsamında yer almamaktadır.

UYGULANACAK İNDİRİM ORANI

(1) Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirilen mal ihracatından kaynaklanan kazancın %50’si  kazancın elde edildiği takvim yılına ait verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.

(2) Elde edilen kazançların indirim konusu yapılabilmesi için yıllık gelir vergisi beyannamesinde vergiye tabi gelirin bulunması gerekmekte olup, zarar halinde indirim söz konusu olmayacaktır. İndirim konusu yapılamayan tutarların gelecek yıllara devri mümkün değildir.

Örnek 7: Türkiye’de yerleşik Bay (C), üretmiş olduğu kalem ve anahtarlıktan oluşan set şeklindeki ürünleri hem yurtiçinde satmakta hem de yurtdışına ihraç etmektedir. Malların yurtdışındaki alıcılara teslimi, hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket aracı kılınarak elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirilmektedir. Mükellefin 2021 takvim yılında bu ihracattan elde ettiği hasılatı 450.000 TL, ihracat kazancı ise 200.000 TL’dir.

Mükellef Bay (C) 2021 takvim yılındaki faaliyetleri nedeniyle 5.000 TL zarar beyan etmiştir.

Buna göre Bay (C), Kanunda belirtilen diğer şartları taşımış olsa bile 2021 takvim yılında zarar beyan etmesi nedeniyle söz konusu indirimden faydalanamayacaktır. Ayrıca ilgili takvim yılında faydalanılamayan indirim tutarı (200.000 x %50=100.000 TL) gelecek yıla devredilemeyecektir.

25.08.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.