Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

Kurumlar Vergisi Beyannamesi Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Değerli okurlar, tüm meslektaşlarımızın yoğun bir gündem ile yol aldığı aşikâr. Bu açıdan kurumlar vergisi beyannamesini hazırlarken önemli gördüğümüz bazı noktaları sizler için derledik.

• Kurumlar Vergisinin Beyan Ve Ödeme Süresi İle Oranı

Kurumların 2023 yılı vergilendirme dönemine ait kazançlarına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesini 30 Nisan 2024 tarihine kadar verilmesi gerekmektedir. Kurumlar vergisi,2023 yılı vergilendirme döneminde genel oran %25 olup beyannamenin verilebileceği süre sonuna kadar ödenecektir.

• Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu

Kurumların ticari faaliyetlerden doğan zararları kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin tutarları ayrı ayrı göstermek ve beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararları kurum kazancından  indirilebilecektir. Ancak7440 sayılı yasadan faydalanılıp 2018,2019,2020 ve 2021 yıllarına ilişkin matrah artırımı yapan mükellefler artırım yapılan ilgili yıla ilişkin zarar tutarının %50’sini, 2022 yılına ait matrah artırımı yapan mükellefler ise bu yıla ait geçmiş yıl zararlarının tamamını mahsup edemeyeceklerdir.

- Geçici Vergilerin Mahsubu

Mahsup işleminin yapılabilmesi için üçer aylık dönemler itibarıyla tahakkuk ettirilen geçici verginin mutlak surette ödenmiş olması gerekmektedir. 

- Ayrılan Amortismana Dikkat

Binek otomobillere ilişkin gider olarak dikkate alınabilecek amortismana esas bedelin tespitinde, binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınacaktır.

2023 yılında satın alınan binek otomobil için amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar; ÖTV ve KDV hariç 500.000 TL, vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde 950.000 TL

Binek Otomobil Satıldıysa

Binek otomobillerinin mükellefler tarafından satışı halinde ilgili yıllarda amortisman ayırma aşamasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak kazanca ilave olunan tutarların toplamı mükelleflerce vergiye tabi olmayan gelir olarak dikkate alınacak ve bu tutar, gelir veya kurumlar beyannamesinde “Diğer İndirimler” satırında gösterilmek suretiyle  kazanç üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.

- Yıllara Yaygın İnşaat İşlerinde Stopajların Mahsubu

Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat işlerin hakediş gelirlerinden %5  vergi kesintisi yapılmaktadır. GVK’nın 42’nci maddesi hükmü uyarınca bu işlerde kâr veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılır. Böylelikle kesilen bu vergiler verilecek kurumlar vergisi beyannamesinde bildirilen kurum kazancı üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsup neticesinde, mükellefe iadesi gereken bir vergi tutarının olması halinde bu tutar, mükellefin talebi doğrultusunda diğer vergi borçlarına mahsup edilir; mükellefin vergi borcunun olmaması halinde ise iade yapılır.

- Taşınmazlar ve İştirak Hisseleri ile Kurucu Senetleri, İntifa Senetleri ve Rüçhan Hakları Satış Kazancı İstisnası

Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı sürede sahip oldukları ı kurucu senetleri, intifa senetleri, rüçhan hakları kazançların %75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisnadır.

15/7/2023 tarihinden önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar açısından kurumlar vergisi istisnası devam edecek olup, taşınmaz satış kazancı istisnası %50 yerine %25 olarak uygulanacaktır.

• İstisna uygulamasına konu olacak taşınmazlar, fonlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının en az iki tam yıl (730 gün) süreyle kurumun aktifinde yer alması gerekmektedir.
• Bu değerlerin satışından elde edilecek kazancın istisnadan yararlanan kısmının, pasifte özel bir fon hesabına alınması ve satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar söz konusu fon hesabında tutulması gerekmektedir.
• Bu istisnadan yararlanabilmek için, menkul kıymet ve taşınmaz ticaretiyle uğraşılmaması gerekmektedir. Menkul kıymet ve taşınmaz ticaretiyle uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları değerlerin satışından elde ettikleri kazançlar istisna kapsamı dışındadır.
• Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım İşlerinde FGK

Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi hükmüne göre birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kâr veya zarar işin bittiği yıl kesin olarak tespit edilmekte ve kazancın tamamı o yılın geliri sayılarak vergilendirilmektedir.

Bu işlerle uğraşanların kullandıkları yabancı kaynaklara ilişkin finansman giderlerinin, işin kesin kâr veya zararının tespit edildiği yıl kazancının hesaplanmasında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması gerektiğinden, gider kısıtlamasına ilişkin uygulama da aynı dönemde yapılacaktır.

- Yurt Dışında Yapılan İnşaat Ve Onarım İşlerinde İstisna

Yurt dışında bulunan işyerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla yapılan ve yurt dışında vergilendirilen inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançlar, herhangi bir koşula bağlanmaksızın kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

- Yurt Dışı Şube Kazançları İstisnası

İstisnadan yararlanılabilmesi için, yurt dışında bulunan iş yerleri veya daimi temsilciler aracılığıyla elde edilen kurum kazançlarının;

• Doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,

• Elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması,

• İştirak edilen şirketin ana faaliyet konusunun, finansal kiralama dahil finansman temini, sigorta hizmetlerinin sunulması veya menkul kıymet yatırımı olması durumunda, bu kazançların doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az Türkiye’de uygulanan kurumlar vergisi oranında (2023 hesap dönemi için %25) gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması, gerekmektedir.

- Sermaye Artışı Yaptıysanız Dikkat

Nakdi sermaye artışı faiz indirimi, Kurumlar Vergisi Kanununun 10/1-ı maddesi kapsamında sermaye şirketlerinin nakit sermaye artırımları için bir teşvik uygulamasıdır. Yeni kurulan veya nakit sermaye artıran şirketlerde, konan veya artırılan nakit sermaye üzerinden, TCMB faiz oranın %50’sine isabet eden kısmı kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için bu oran %75 olarak uygulanır.

İndirim hesaplamasına konu edilebilecek sermaye artışı tutarı, artırılan sermayenin ortaklarca şirketin banka hesabına nakit olarak fiilen yatırılan kısmı ile sınırlı olup taahhüt edilen sermayenin, ortaklar tarafından nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırılmayan kısmı indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

 2023 yılı için nakit sermaye artırımı üzerinden hesaplanan faiz İndirimi uygulamasında %52,73 oranı kullanılacaktır.

- Sat-Kirala-Geri Al İşlemlerinden Doğan Kazançlarda İstisna

Her türlü taşınır ve taşınmaz malların 6361 sayılı Kanun kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, kurumlar tarafından finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına satışından doğan kazançlar ile bu kurumlarca söz konusu varlıkların devralındığı kuruma kira süresi sonunda devrinden doğan kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

- 8.900-TL’sını Aşmayan Tahsil Edilemeyen Alacaklar

2023 yılı için 8.900-TL’sını aşmayan alacaklar için dava ve icra şartı aranmadan yazılı olarak bir defadan fazla istenmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş ise doğrudan şüpheli ticari alacak karşılığı ayrılabilmektedir.

- İhracat ve Üretim Faaliyetlerinde Vergi İndirimi

1/10/2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 5 puan indirimli olarak uygulanacaktır.

Aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların, dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına da bu indirim uygulanır.

Buna göre;

• İhracat yapan kurumların sadece ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 5 puan,

 • Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların sadece üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanır

- Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi

Kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve 52 emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere) gerekli şartları taşıyanların kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken kurumlar vergisinden indirilir.

Buna göre mükelleflerin;

• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması,

• Yukarıdaki bentte belirtilen süre içerisinde kesinleşmiş olması koşuluyla vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibariyle ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması

• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla,  vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması

• Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiillerin işlenmemiş olması, şarttır.

- Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Kazançlara İsabet Eden Giderlerin Diğer Kazançlardan İndirilemeyecek

Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan değişiklikle; kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmeyecektir.

Ancak, iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri, bu kanun kapsamında yapılan devir işlemleri sonrasına isabet edenler de dahil olmak üzere, kurum kazancından indirilebilecektir. Bu düzenleme, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

• Diğer Önemli Noktalar
• Faiz gelir ve giderlerini etkileyen hesaplamaların ve tahakkukların kontrol edilmesi
• Ödenmemiş SGK primleri var ise KKEG olarak yazılıp yazılmadığı kontrol edilmeli
• Kesinti yoluyla ödenen vergilerin beyan edilen kazançla ilgili olup olmadığı kontrol edilmeli
• Var ise yenileme fonunun süresine dikkat edilmeli
• Kanunen Kabul Edilmeyen Gider hesapları detayı kontrol edilmeli
• Cari yılda yapılan dövizli işlemlerin değerlemesinde ve tahsilatı ile ödenmesinde  oluşan kur farklarının değerlemeleri kontrol edilmeli
• 2023 yılında tahsil edilemeyen alacak var ise ve icra takibi başlatıldıysa şüpheli ticari alacak karşılığı ayrılıp ayrılmadığı kontrol edilmeli
• Transfer fiyatlandırması, kontrol edilen yabancı kurum ve örtülü sermayeye ilişkin bilgilere ait formların ilişkili veri olması halinde doldurulup doldurulmadığı kontrol edilmeli
• Son olarak enflasyon düzeltmesi öncesi ve sonrası olmak üzere ,2023 yılına ilişkin iki ayrı bilanço düzenleneceğini hatırlatmak isteriz.

15.04.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.