Türk Ticaret Kanunu’nun ikincil mevzuat kapsamında çıkarılması gereken “Halka Açık Olmayan Şirketlerde Kayıtlı Sermaye Sistemine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ” 19.10.2012 tarih ve 28446 nolu Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

İlgili tebliğ,6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunu’nun 20.maddesinin üçüncü fıkrasına istinaden hazırlanmış olup kapsama sadece halka açık olmayan anonim şirketler alınmıştır.Buradaki amaç,yönetim kuruluna yetki verilerek şirketlerin sermaye artırımına ilişkin hükümlere tabi olmaksızın azami sermaye tavanına kadar sermaye artışı yapmalarını sağlamaktır. Nitekim halka açık şirketlerde de bu durum SPK’ya başvurarak bir sermaye tavanı tescil edilerek gerçekleştirilmekte ve böylece genel kurula gitmeden, yönetim kurulu kararı ile sermaye artırımı yapılmaktadır. Kayıtlı sermaye sistemine geçen şirketlerin sermaye artırım konusunda daha esnek ve daha hızlı hareket edebilecekleri gözükmektedir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 332.maddesine göre anonim şirketlerin esas sermayesinin ellibin Türk Lirasından, kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş halka açık olmayan anonim şirketlerde ise bu tutarın yüzbin Türk Lirasından aşağı olamayacağı belirtilmiştir. İlgili tebliğle de başlangıç sermayesi en az yüzbin Türk Lirası olan şirketlerin kuruluşta ve mevcut olanların ise esas sözleşmelerinde değişiklik yapmaları suretiyle Gümrük ve Ticaret Bakanlığından izin alarak kayıtlı sermaye sistemine geçebilecekleri belirtilmiştir.

Mevcut şirketlerden ve kurulacak şirketlerden kayıtlı sermaye sistemine geçecek olanların sermayenin tamamınıödemiş olmaları ve esas sözleşmelerinde de aşağıdaki hususlara yervermelerigerekmektedir.

• Başlangıç sermayesi,
• En fazla beş yıl olmak üzere yönetim kuruluna verilen sermayeyi kayıtlı sermaye tavanına kadar artırmaya ilişkin yetki süresi,
• Yetki süresinin başlangıç ve bitiş tarihleri,
• Kayıtlı sermaye tavanı,
• Yönetim kurulunun sermaye artırımına ilişkin kararının ne şekilde ilan edileceği.

Ayrıca yönetim kuruluna imtiyazlı veya itibari değerinin üzerinde pay çıkarma ya da rüçhan haklarının sınırlandırılması konusunda yetki verilmesi durumunda da buna ilişkin hükümlerin esas sözleşmede yer alması gerekecektir.

Tebliğ ile getirilen diğer hususlara bakacak olursak;

• Kayıtlı sermaye tavanı başlangıç sermayesinin beş katından fazla olamayacak,
• Kayıtlı sermaye tavanı esas sözleşmede yapılacak değişiklikle yükseltilebilecek,
• Kayıtlı sermaye tavanın yükseltilmesi durumunda tavan sınır, esas sözleşmenin değiştirileceği genel kurul toplantısı sırasındaki çıkarılmış sermayenin en fazla beş katı olarak belirlenebilecek,
• Sermaye artırımı konusunda yönetim kuruluna tanınan yetki süresinin dolması halinde yetkilendirme süresinin uzatılması esas sözleşmede değişikliğe gidilerek yapılacak,
• Yetki süresinin dolduğu yılda, genel kurul toplantısında yetki süresine ilişkin esas sözleşme değişikliğine gitmeyen şirketler kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılacak,
• Yetkilendirilen yönetim kurulunun değişmesi halinde mevcut yetki ortadan kalkmayacak,
• Kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği Gümrük ve Ticaret Bakanlığının iznine tabi olan şirketlerin dışındaki şirketler kayıtlı sermaye tavanının yükseltilmesi ve yönetim kuruluna verilen yetkinin uzatılmasına ilişkin esas sözleşme değişikliklerinde Bakanlık iznine tabi olmayacak,
• Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılan şirketlerin sermaye artırımına ilişkin olarak 6102 sayılı TTK’nın esas sermayenin artırılmasına dair hükümleri uygulanacak,
• Kayıtlı sermaye sistemine geçmek isteyen şirketler Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvurarak izin alacaklar,
• İzin alacaklar 6102 sayılı TTK’nın 333.maddesi uyarınca belirlenecek,
• Kayıtlı sermaye sistemine giren şirketlerin kayıtlı sermaye tavanı içinde yapacakları sermaye artırımında Bakanlık izni aranmayacak,
• Gerekli izni alan şirketler genel kurulu toplantıya çağırarak esas sözleşme değişikliğini karara bağlayacaklar,
• Esas sözleşme değişikliğinin imtiyazlı pay sahiplerinin haklarını ihlal etmesi durumunda kararın ilgili pay sahipleri ile yapılacak özel bir toplantıda onanması ve 6102 sayılı TTK’nın 454.madde hükümlerinin uygulanması gerekecektir.
• Genel kurulca onanan esas sözleşme değişiklikleri ticaret siciline tescil ve ilan edilecek,
• Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmak isteyen şirketler Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvurarak alacakları genel kurul kararı ve Bakanlığın izni ile sistemden çıkabilecekler,
• Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmak isteyen şirketlerin esas sözleşme değişiklikleri ticaret siciline tescil ve ilan edilecek,
• Kayıtlı sermaye sistemini amacı dışında kullanılarak ortakların ve diğer tasarruf sahiplerinin istismar edildiği anlaşılan, bu sisteme ihtiyaç duymaksızın kolayca sermaye artırımı yapabilecek durumda olanlar ile sistemde aranan nitelikleri yitiren şirketler Bakanlık tarafından sistemden çıkarılabilecek,
• Kayıtlı sermaye sisteminden çıkan ya da çıkarılan şirketler, şirket yönetiminin değişmesi ve çıkma ile çıkarılmaya neden olan sebeplerin ortadan kalktığını ispat etmedikleri müddetçe 2 yıl geçmeden sisteme kabul edilmeyecekler,
• Sermaye artırımının iç kaynaklı olması durumunda kayıtlı sermaye tavanı aşılabilecekken dış kaynaklı sermaye artışında tavan aşılamayacak,
• Kayıtlı sermaye tavanına ulaşıldıktan sonra yeni tavan belirlenmeden sermaye artırımı yapılamayacak,
• Yönetim kurulunun yeni çıkarılacak paylara ilişkin rüçhan haklarını kısıtlama yetkisi, pay sahipleri arasında eşitsizliğe yol açacak şekilde kullanılamayacak.

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .)