Türk Ticaret Kanunu’nun ikincil mevzuat kapsamında çıkarılması gereken
“Halka Açık Olmayan Şirketlerde Kayıtlı Sermaye Sistemine İlişkin
Esaslar Hakkında Tebliğ” 19.10.2012 tarih ve 28446 nolu Resmi Gazete de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
İlgili tebliğ,6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama
Şekli Hakkında Kanunu’nun 20.maddesinin üçüncü fıkrasına istinaden
hazırlanmış olup kapsama sadece halka açık olmayan anonim şirketler
alınmıştır.Buradaki amaç,yönetim kuruluna yetki verilerek şirketlerin
sermaye artırımına ilişkin hükümlere tabi olmaksızın azami sermaye
tavanına kadar sermaye artışı yapmalarını sağlamaktır. Nitekim halka
açık şirketlerde de bu durum SPK’ya başvurarak bir sermaye tavanı tescil
edilerek gerçekleştirilmekte ve böylece genel kurula gitmeden, yönetim
kurulu kararı ile sermaye artırımı yapılmaktadır. Kayıtlı sermaye
sistemine geçen şirketlerin sermaye artırım konusunda daha esnek ve daha
hızlı hareket edebilecekleri gözükmektedir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 332.maddesine göre anonim
şirketlerin esas sermayesinin ellibin Türk Lirasından, kayıtlı sermaye
sistemini kabul etmiş halka açık olmayan anonim şirketlerde ise bu
tutarın yüzbin Türk Lirasından aşağı olamayacağı belirtilmiştir. İlgili
tebliğle de başlangıç sermayesi en az yüzbin Türk Lirası olan
şirketlerin kuruluşta ve mevcut olanların ise esas sözleşmelerinde
değişiklik yapmaları suretiyle Gümrük ve Ticaret Bakanlığından izin
alarak kayıtlı sermaye sistemine geçebilecekleri belirtilmiştir.
Mevcut şirketlerden ve kurulacak şirketlerden kayıtlı sermaye sistemine
geçecek olanların sermayenin tamamınıödemiş olmaları ve esas
sözleşmelerinde de aşağıdaki hususlara yervermelerigerekmektedir.
- Başlangıç sermayesi,
- En fazla beş yıl olmak üzere yönetim kuruluna verilen sermayeyi
kayıtlı sermaye tavanına kadar artırmaya ilişkin yetki süresi,
- Yetki süresinin başlangıç ve bitiş tarihleri,
- Kayıtlı sermaye tavanı,
- Yönetim kurulunun sermaye artırımına ilişkin kararının ne
şekilde ilan edileceği.
Ayrıca yönetim kuruluna imtiyazlı veya itibari değerinin üzerinde pay
çıkarma ya da rüçhan haklarının sınırlandırılması konusunda yetki
verilmesi durumunda da buna ilişkin hükümlerin esas sözleşmede yer
alması gerekecektir.
Tebliğ ile getirilen diğer hususlara bakacak olursak;
- Kayıtlı sermaye tavanı başlangıç sermayesinin
beş katından fazla olamayacak,
- Kayıtlı sermaye tavanı esas sözleşmede yapılacak değişiklikle
yükseltilebilecek,
- Kayıtlı sermaye tavanın yükseltilmesi durumunda tavan sınır,
esas sözleşmenin değiştirileceği genel kurul toplantısı sırasındaki
çıkarılmış sermayenin en fazla beş katı olarak belirlenebilecek,
- Sermaye artırımı konusunda yönetim kuruluna tanınan yetki
süresinin dolması halinde yetkilendirme süresinin uzatılması esas
sözleşmede değişikliğe gidilerek yapılacak,
- Yetki süresinin dolduğu yılda, genel kurul toplantısında yetki
süresine ilişkin esas sözleşme değişikliğine gitmeyen şirketler
kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılacak,
- Yetkilendirilen yönetim kurulunun değişmesi halinde mevcut yetki
ortadan kalkmayacak,
- Kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği Gümrük ve Ticaret
Bakanlığının iznine tabi olan şirketlerin dışındaki şirketler
kayıtlı sermaye tavanının yükseltilmesi ve yönetim kuruluna verilen
yetkinin uzatılmasına ilişkin esas sözleşme değişikliklerinde
Bakanlık iznine tabi olmayacak,
- Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılan şirketlerin sermaye
artırımına ilişkin olarak 6102 sayılı TTK’nın esas sermayenin
artırılmasına dair hükümleri uygulanacak,
- Kayıtlı sermaye sistemine geçmek isteyen şirketler Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvurarak izin
alacaklar,
- İzin alacaklar 6102 sayılı TTK’nın 333.maddesi uyarınca
belirlenecek,
- Kayıtlı sermaye sistemine giren şirketlerin kayıtlı sermaye
tavanı içinde yapacakları sermaye artırımında Bakanlık izni
aranmayacak,
- Gerekli izni alan şirketler genel kurulu toplantıya çağırarak
esas sözleşme değişikliğini karara bağlayacaklar,
- Esas sözleşme değişikliğinin imtiyazlı pay sahiplerinin
haklarını ihlal etmesi durumunda kararın ilgili pay sahipleri ile
yapılacak özel bir toplantıda onanması ve 6102 sayılı TTK’nın
454.madde hükümlerinin uygulanması gerekecektir.
- Genel kurulca onanan esas sözleşme değişiklikleri ticaret
siciline tescil ve ilan edilecek,
- Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmak isteyen şirketler Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvurarak
alacakları genel kurul kararı ve Bakanlığın izni ile sistemden
çıkabilecekler,
- Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmak isteyen şirketlerin esas
sözleşme değişiklikleri ticaret siciline tescil ve ilan edilecek,
- Kayıtlı sermaye sistemini amacı dışında kullanılarak ortakların
ve diğer tasarruf sahiplerinin istismar edildiği anlaşılan, bu
sisteme ihtiyaç duymaksızın kolayca sermaye artırımı yapabilecek
durumda olanlar ile sistemde aranan nitelikleri yitiren şirketler
Bakanlık tarafından sistemden çıkarılabilecek,
- Kayıtlı sermaye sisteminden çıkan ya da çıkarılan şirketler,
şirket yönetiminin değişmesi ve çıkma ile çıkarılmaya neden olan
sebeplerin ortadan kalktığını ispat etmedikleri müddetçe 2 yıl
geçmeden sisteme kabul edilmeyecekler,
- Sermaye artırımının iç kaynaklı olması durumunda kayıtlı sermaye
tavanı aşılabilecekken dış kaynaklı sermaye artışında tavan
aşılamayacak,
- Kayıtlı sermaye tavanına ulaşıldıktan sonra yeni tavan
belirlenmeden sermaye artırımı yapılamayacak,
- Yönetim kurulunun yeni çıkarılacak paylara ilişkin rüçhan
haklarını kısıtlama yetkisi, pay sahipleri arasında eşitsizliğe yol
açacak şekilde kullanılamayacak.
Kaynak:
www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya
elektronik ortamda kaynak
göstermeden yayınlanamaz.
Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal
işlem yapılacaktır .)