Burak Sağlanmak
Vergi Müfettiş Yardımcısı
İstanbul Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı
buraksaglanmak@windowslive.com

Naylon Fatura Nedir? Nasıl Anlaşılır?

Naylon Fatura (SMİYB) Nedir?

Halk arasında naylon fatura olarak da bilinen Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge (SMİYB) 213 sayılı Vergi Usul Kanununda açıklanmıştır.

Sahte belge, VUK 359. Maddede “Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir.” şeklinde tanımlanmaktadır.

Muhteviyatı (içeriği) İtibariyle Yanıltıcı Belge ise aynı maddede “Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgedir.” şeklinde yer almaktadır.

Örnek:  (C), malı (A)’dan almış, fakat bu mal için fatura alamayıp, fatura eksiğini (B)'den temin ettiği fatura ile gidermeye çalışmıştır.

VUK'nun 359’uncu maddesine ve KDV Genel Tebliği’ne göre, bir belgede yazılı işlem başka biri ile yapılmış da olsa, belgeyi düzenleyen veya kullanan açısından gerçeklik payı varsa, o fatura sahte sayılamaz. Böyle bir belge (C) açısından muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgedir.  Uygulamada en sık rastlanılan olay türü, örnekte de görüldüğü üzere, piyasadan faturasız mal alınması ve bu malın başka birisinden temin edilen fatura ile belgeli hale getirilmesidir.

 

Sahte Fatura Nasıl Anlaşılır?

·         İnternet aracılığıyla faturadaki firmanın gerçekte var olup olmadığı veya böyle bir faaliyetinin olup olmadığı kontrol edilmelidir.
·         Size verilen faturada mal/hizmet teslim eden firmadan ayrı başka bir firmanın adının yazılı olmadığından emin olunmalıdır.
·         Telefon ve adres bilgilerinin doğruluğu kontrol edilmelidir.
·         Aylık olarak yapılan Ba-Bs karşılaştırmalarında karşı firmanın mükellefiyeti kontrol edilmelidir.
·         Faturadaki matbaa basım tarihinin,  düzenlenme tarihinden sonra olmadığına dikkat edilmelidir.

Sahte faturadan korunmak için;

·         Ödemelerinizi banka veya çek yoluyla satıcının hesabına yapın.
·         Malın nakliyesini, sevk irsaliyesi veya taşıma irsaliyesi ile tevsik edin.
·         Güvendiğiniz ve tanıdığınız firmalarla alışveriş yapmaya özen gösterin.
·         Piyasada emsallerine nazaran uygun fiyatlı mal/hizmet alımlarında seçici olun.
·         Muhasebe departmanında çalışan personelinizi iyi seçin. Güvendiğiniz kişiyi yönetici olarak atayın.

Sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge şüphesi uyandıran faturaların tespiti halinde bu faturalar kayıtlardan çıkarılmalı ve VUK 371’inci madde uyarınca pişmanlık talepli yeni bir beyanname verilmelidir. Bu takdirde sadece ödenmeyen vergi talep edilmekte, yargılanmaktan ve ceza ödemekten kurtulabilirsiniz.

Sahte Fatura Kullanmanın Cezası Nedir?

Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanmanın varlığı halinde VUK 359’uncu maddede “on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezası hükmolunur.” denilmektedir. Buradaki hapis cezasının para cezasına çevrilmesi mümkündür.

Ancak, VUK 359/b uyarınca, belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Görüldüğü üzere sahte belgeye, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeye nazaran daha ağır bir ceza öngörülmüştür.

Ayrıca VUK 359/c uyarınca da “Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri, Bakanlık ile anlaşması olmadığı halde basanlar veya bilerek kullananlar iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

306 Sıra No’lu VUK Genel Tebliğine göre, kaçakçılık suçunun oluşması sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgenin bilerek kullanılıp kullanılmadığının; diğer bir anlatımla, bu kullanımda kastın bulunup bulunmadığının değerlendirilmesine ve belirlenmesine bağlı bulunmaktadır. Yapılan incelemelerde sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgelerin bilerek, isteyerek kullanılıp kullanılmadığının vergi incelemesine yetkili olanlarca değerlendirilmesi ve bu belgeleri bilerek kullandığı sonucuna varılan mükellefler için vergi suçu raporları düzenlenmesi, haklarında cumhuriyet savcılıklarına suç duyurularında bulunulması ile bu belgelerin kullanılması sonucu vergi ziyaına da sebebiyet verilmiş olması halinde, ziyaa uğratılan verginin üç katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilmesi gerekmektedir.

Ancak, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgelerin bilerek kullanılıp kullanılmadığının araştırılmasında bu belgeleri bilmeden kullandığı sonucuna varılan mükellefler adına vergi suçu raporları düzenlenmemesi ve haklarında cumhuriyet savcılıklarına suç duyurularında bulunulmaması icap etmektedir. Ayrıca, bu belgeleri kullanmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmiş olması halinde bu mükellefler adına üç kat değil, bir kat vergi ziyaı cezası kesilmesi gerekmektedir.                        

Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği incelendiğinde, tarhiyat öncesi uzlaşmanın kapsamına her türlü vergi ve cezanın girdiği; ancak (bilerek) sahte fatura kullanıcıları veya düzenleyicileri için kesilen vergi ziyaı cezalarının kapsam dışında olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan, mükellefin sahte belgeleri bilmeyerek kullandığına kanaat getirilmesi halinde ise uzlaşma kapsamına girdiği anlaşılmaktadır.

 

KAYNAKLAR

·         213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

·         306 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği

·         Mehmet MAÇ, Yanıltıcı Belgeler ve Sahte Belgeler ile İlgili Hapis ve Ağır Hapis Cezalarında Hatalı Anlayış ve Uygulamalar, Yaklaşım, Sayı: 110, 111-121, (2002).

               

17.03.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.