YMM Nurcan Çepni Kurum Kazancının % 5´i İle Sınırlı Bağış ve Yardımlar (19.04.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

Altay Öncel
Yeminli Mali Müşavir
ymm@altayoncel.com

7440 Sayılı Kanuna Göre Kayıtlarda Yer Aldığı Halde, İşletmede Mevcut Olmayan Emtia, Makine, Techizat ve Demirbaş Hesaplarının Fiili Duruma Uygun Hale Getirilmesi

A. GİRİŞ

7440 sayılı kanunun, 12.03.2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmasıyla beraber, işletme kayıtlarının düzeltilmesi konusu yeniden gündeme geldi.

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia stoklarının fiili durumu gösterir hale getirilmesi, kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan makine, teçhizat ve demirbaş listelerinin fiili duruma uygun hale getirilmesinden önemli farklılıklar göstermektedir. Önce ortak unsurlara, sonra farklılıklara değinerek ve somut muhasebe kayıt örnekleri vererek kodlamaya çalışacağız.

B. KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE, İŞLETMDE MEVCUT OLMAYAN EMTİANIN, MAKİNENİN, TECHİZATIN VE DEMİRBAŞIN FİİLİ DURUMA UYGUN HALE GETİRİLMESİNDE ORTAK UNSURLAR

Mükelleflerin, 7440 Sayılı Kanunun 9/1-a maddesindeki sürede (31.05.2023 tarihine kadar), 6/2-a maddesi uyarınca fatura düzenlemeleri ve bütün vergisel yükümlülüklerini yerine getirmeleri halinde, kayıtlı stoklarını/maddi duran varlık listelerini, fiili duruma uygun hale getirmeleri mümkün olacaktır.
1 No.lu KDV Beyannamesinde ‘Matrah’ 7440 sayılı kanun 6-2-a maddesi kapsamındaki bildirim tablosunda beyan etmeleri gerekmektedir.
Satış hasılatı Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarının hesaplanmasında dikkate alınacaktır.
Ödenmesi gereken KDV’nin, ilk taksit beyanname verme süresinde, diğerleri takip eden birinci ve ikinci ayda olmak üzere 3 eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir.

C. KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE, İŞLETMEDE MEVCUT OLMAYAN EMTİAYI FİİLİ DURUMA UYGUN HALE GETİRMENİN MAKİNEDEN, TECHİZATTAN VE DEMİRBAŞTAN FARKLARI

1- Fatura düzenlenirken dikkate alınacak bedeller:

Emtialar için cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayri safi kar oranı dikkate alınırken; makine, teçhizat ve demirbaş için, kendilerince veya bağlı olunan meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel dikkate alacaktır.

2- Emtia için, Aktif Hesaplarda artış meydana getirecek, fiili bir fazlalık (kaydi bir eksilik) tespit edilememesi halinde:

Örnek: Yapılan sayım sonucunda stoklarda 400.000TL değerinde emtia olduğu tespit edilmiştir. Oysa kayıtlı stok listesinde 500.000TL emtia mevcudu görünmektedir. Cari yıl kayıtlarında göre gayrisafi kar oranının % 20 olduğu tespit edilmiştir ve 100.000TL’lik farkın karşılığında Aktif Hesapta (Kasa, Bankalar, Alınan Çekler, Alacak Senetleri), fiili duruma aykırı bir eksiklik tespit edilmemiştir.

120.000TL + %18 KDV olarak ‘Muhtelif Alıcılar’ ibaresi kullanılarak fatura kesilmelidir.

……………………………………… 31.05.2023 …………………………………..

689 Diğer Olağandışı Gider Ve Zararlar 141.600

600 Yurtiçi Satışlar 120.000

391 Hesaplanan Kdv 21.600

………………………………………………. , …………………………………………..

950 Nazım Hesap- KKEG 141.600

951 Nazım Hesap- KKEG 141.600

…………………………………………… , ……………………………………………

3- Emtia için, Aktif Hesaplarda artış meydana getirecek, fiili bir fazlalık (kaydi bir eksilik) tespit edilmesi halinde:

Örnek: Yapılan sayım sonucunda stoklarda 400.000TL değerinde emtia olduğu tespit edilmiştir. Oysa kayıtlı stok listesinde 500.000TL emtia mevcudu görünmektedir. Cari yıl kayıtlarında göre gayrisafi kar oranının % 20 olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda Aktif Hesapta (Kasa, Bankalar, Alınan Çekler, Alacak Senetleri) bulunan Alacak Senetleri Hesabında fiili duruma aykırı olarak 141.600TL eksiklik tespit edilmiştir.

120.000TL + %18 KDV olarak ‘Muhtelif Alıcılar’ ibaresi kullanılarak fatura kesilmelidir.

……………………………………… 31.05.2023 …………………………………..

121 Alacak Senetleri 141.600

600 Yurtiçi Satışlar 120.000

391 Hesaplanan Kdv 21.600

………………………………………………… , …………………………………………

4- Makine için, Aktif Hesaplarda artış meydana getirecek, fiili bir fazlalık (kaydi bir eksilik) tespit edilememesi halinde:

Örnek: Yapılan sayım sonucunda 5 adet makine olduğu tespit edilmiştir. Oysa kayıtlı maddi duran varlık listesinde 6 adet makine mevcudu görünmektedir. İlgili meslek odasında (yada mükellefçe) söz konusu 1 adet makinenin 100.000TL rayiç bedele sahip olduğu tespit edilmiştir. İşletme kayıtlarında 50.000TL olarak görünen makinenin tamamı için Amortisman ayrılmıştır. Aktif Hesapta (Kasa, Bankalar, Alınan Çekler, Alacak Senetleri) fiili duruma aykırı olarak herhangi bir eksiklik tespit edilmemiştir.

100.000TL + %18 KDV olarak ‘Muhtelif Alıcılar’ ibaresi kullanılarak fatura kesilmelidir.

……………………………………… 31.05.2023 …………………………………..

689 Diğer Olağandışı Gider Ve Zararlar 118.000

257 Birikmiş Amortismanlar 50.000

253 Makine ve Teçhizat 50.000

391 Hesaplanan Kdv 18.000

679 Diğer Olağandışı Gelir Ve Karlar 100.000

………………………………………………. , …………………………………………..

950 Nazım Hesap- KKEG 118.000

951 Nazım Hesap- KKEG 118.000

………………………………………………. , …………………………………………..

5- Makine için, Aktif Hesaplarda artış meydana getirecek, fiili bir fazlalık (kaydi bir eksilik) tespit edilmesi halinde:

Örnek: Yapılan sayım sonucunda 5 adet makine olduğu tespit edilmiştir. Oysa kayıtlı maddi duran varlık listesinde 6 adet makine mevcudu görünmektedir. İlgili meslek odasında söz konusu 1 adet makinenin 100.000TL rayiç bedele sahip olduğu tespit edilmiştir. İşletme kayıtlarında 50.000TL olarak görünen makinenin tamamı için Amortisman ayrılmıştır. Aynı zamanda Aktif Hesapta (Kasa, Bankalar, Alınan Çekler, Alacak Senetleri) bulunan Alacak Senetleri Hesabında fiili duruma aykırı olarak 118.000 eksiklik tespit edilmemiştir.

100.000TL + %18 KDV olarak ‘Muhtelif Alıcılar’ ibaresi kullanılarak fatura kesilmelidir.

………………………………………… 31.05.2023 ………………………………………

121 Alacak Senetleri 118.000

257 Birikmiş Amortismanlar 50.000

253 Makine ve Teçhizat 50.000

391 Hesaplanan Kdv 18.000

679 Diğer Olağandışı Gelir Ve Karlar 100.000

………………………………………………. , …………………………………………….

D. SONUÇ

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaş hesaplarının vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına maruz kalmadan, fiili duruma uygun hale getirilmesi için bir fırsat sunan, 7440 Sayılı Kanunun 6/2-a maddesi uygulamalarını açıklamaya çalıştık.

Kaydi emtia stoklarının, fiili durumu gösterir hale getirilmesi uygulamasının; makine, teçhizat ve demirbaş listelerinin fiili duruma uygun hale getirilmesinden farklı olduğuna vurgu yapıp, ayrı ayrı senaryolar yazıp muhasebe kayıtları yaptık.

Kayıtlı bir ekonomi, vergi adaletinin ön koşuludur. Vergi adaleti, gelir dağılımındaki eşitsizliği telafi eder ve toplumsal barışa katkı sunar. Bu uğurda, 7440 Saylı Kanun ile işletme kayıtlarının, bir daha bozulmaksızın, düzeltilmesi gerekmektedir.

21.03.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)