Ali Osman Eflatun
Sorumlu Ortak Başdenetçi
Karar Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş.
aliosmaneflatun@karardenetim.com.tr

Halka Açık Şirketlerde Kapsamlı Kar Analizi

Özkaynak karlığı (ROE) ve varlık karlığı (ROA) işletmeler için temel performans göstergeleridir. 2009 yılında uygulamaya giren IAS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu Standardı ile birlikte, toplam kapsamlı karın raporlanması zorunlu hale gelmiştir. Standardın getirdiği yeni kar kavramı, performans ölçülerine de yeni bir bakışı zorunlu kılmıştır. ROE ve ROA’nın hesaplanmasında, kapsamlı karın da dikkate alınması iki yeni performans ölçüsünü gündeme getirmiştir. ROE2 ve ROA2 olarak adlandırabileceğimiz bu ölçülerin, şirket performansını gösterip göstermediği araştırmalara konu olmaya başlamıştır. Yurtdışında yapılan bilimsel çalışmalar, ROE 2 ve ROA2’nin, şirket performansını dönem karına göre daha iyi açıkladığı yönündedir. Ülkemizde, diğer kapsamlı gelirin şirket performansı üzerinde etkisi gösterebilmek için 220 şirketin son üç yıla ilişkin verileri analiz edildiğinde aşağıdaki sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Tablo 1’de görüldüğü gibi, diğer kapsamlı kar, ROA 1’i (varlık karlılığını) yaklaşık % 1,3 arttırmaktadır. Bu da dönem karının yaklaşık % 35’i oranında bir tutarı ifade etmektedir. Diğer kapsamlı karın en küçük olduğu sektör teknoloji sektörü olarak görülmektedir.

Tablo 1: Karlılık Oranları

	Ortalama	Hizmet	Sınai	Teknoloji
ROA1	% 3,7	% 0,03	% 4,5	% 6,5
OCI	% 1,3	% 1,2	% 1,5	% 1,7
ROA2	% 5	%1,23	% 6	%8,2
Valid N (listwise)

 

Tablo 2’ye bakıldığında, diğer kapsamlı gelirin üç ana unsurdan oluştuğu görülmektedir. Bunlar, aktüeryal kazanç veya kayıplar (% 45,5), Yabancı para çevrim farkları (% 14,4) ve maddi duran varlık değerleme farklarıdır (% 13,4). Aktüeryal kazanç veya kayıp sektörler arasında büyük farklılık göstermemektedir Ancak, maddi duran varlık değerleme farklar, sektörlerin özelliklerine göre büyük oranda farklılaşmaktadır. Teknoloji sektöründe değerleme artışları % 3,6 iken, Sınai sektöründe oran % 17,5’ya çıkmaktadır.

Aktüeryal kazançlar, şirketlerde, diğer kapsamlı gelirin temel unsuru niteliğindedir. Bu durum, şirketlerin tahminlerinde yıllar itibariyle büyük oranda yanıldığına işaret etmektedir.

Tablo 2 Diğer Kapsamlı Gelir Unsurları

	Ortalama	Hizmet	Sınai	Teknoloji
MDV Değerleme	%13,4	% 10	% 17,5	% 3,6
Aktüeryal Farklar	% 45,5	% 48,6	% 48,6	% 46
Yabancı Para Farkları	% 14,4	% 17	% 12	% 39
Diğer	% 26,7	% 24,4	% 21,9	% 11,4

22.06.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.