Ali İhsan Kaya
Yeminli Mali Müşavir
aliihsankaya2@hotmail.com

DİİB ‘ne İsabet Eden KDV Sorunu

Geçtiğimiz Aralık (2022) ayında İhracatçı Mükellefler KDV iadelerinde yeni bir düzenleme ile karşılaştılar.

Son olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) 2022 Aralık ayında Vergi Dairesi Başkanlıklarına bir yazı göndererek İhracat KDV. İadesinde iadeyi eksiltecek yeni bir uygulama başlatmıştır.

Bilindiği gibi 26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan KDV GENEL TEBLİĞİ ile Maliye Bakanlığı Tüm KDV Tebliğlerini Tek tebliğde toplayarak yayınlamıştı.

Sözkonusu Tebliğin (IV/A-1.5.) maddesi şu şekilde idi;

“IV.KDV. İADESİNDE ORTAK HUSUSLAR

A.İADE TUTARININ HESABI VE İADEYE DAYANAK TEŞKİL EDEN İŞLEM VE BELGELER

1.5. DİİB Sahibi Mükellefin İhraç Kaydıyla Tesliminde İade Edilecek KDV

DİİB sahibi mükellefler, 3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamında temin ettikleri malzemeleri kullanarak ürettikleri malları Kanunun (11/1-c) maddesi kapsamında ihraç kayıtlı teslime konu edebilirler.

DİİB kapsamında KDV ödemeksizin satın aldığı girdileri kullanarak ürettiği malı 3065 sayılı Kanunun (11/1-c) maddesi kapsamında ihraç kayıtlı olarak teslim eden bir mükellefin iade alacağı KDV tutarı, ihraç kayıtlı teslim nedeniyle hesaplayıp tahsil etmediği KDV tutarından, bu ürün için DİİB kapsamında aldığı girdiler nedeniyle ödemediği KDV tutarı düşüldükten sonra kalan tutardan fazla olamaz.

Eşdeğer eşya uygulaması nedeniyle KDV ödeyerek satın aldığı girdileri kullanarak vücuda getirdiği ürünü ihraç eden ve bunun karşılığında da DİİB kapsamında KDV ödemeyerek söz konusu girdi veya eşdeğer eşyasını temin etme hakkı kazanan mükellefin KDV ödeyerek satın aldığı girdilere ilişkin KDV’yi, başlangıçta iade olarak talep etmesi mümkün değildir. İade edilecek KDV’nin hesabı, eşdeğer eşya uygulaması nedeniyle DİİB kapsamında KDV ödemeksizin girdi temininden sonra yapılır. Bu durumda iade edilecek KDV, ihracata genel vergi oranı uygulamak suretiyle bulunacak tutardan, DİİB kapsamında girdi temininde ödemediği KDV tutarının düşülmesi suretiyle bulunan tutarı aşamaz.”

Bu hükme göre İhracatçılar İmalatçılardan KDV ödeyerek aldıkları ürünlere ait KDV.ni Vergi Dairesinden alabilmekteydi.

Ancak; Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) sahibi mükelleflerin 04.10.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7 seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile “DİİB sahibi mükelleflerin ihraç edilmek üzere İhracatçılara KDV’li mal satışı yapamayacakları” belirtildiğinden İhracatçı firmalar bu kapsamdaki İmalatçı Firmalardan KDV’li mal alımından vazgeçmek zorunda kalmıştı.

İlgili madde şu şekilde düzenlenmişti:

“MADDE 11 – Aynı Tebliğin (IV/A-1.5.) bölümünün birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“DİİB sahibi mükellef tarafından bu belge kapsamında üretilen mallar, belge sahibi tarafından doğrudan ihraç edilebilir ya da 3065 sayılı Kanunun (11/1-c) veya geçici 17 nci maddeleri kapsamında ihraç kaydıyla teslim edilebilir. Dolayısıyla DİİB sahibi mükellefin belge kapsamında yurtiçi ve yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malları kullanarak ürettiği malların, DİİB sahibi mükellef tarafından KDV hesaplanarak (3065 sayılı Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsamındaki ihraç kaydıyla yapılan teslimler nedeniyle hesaplanan KDV hariç) teslimi mümkün değildir. Buna rağmen, DİİB kapsamında üretilen malların KDV hesaplanarak (3065 sayılı Kanunun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsamındaki ihraç kaydıyla yapılan teslimler nedeniyle hesaplanan KDV hariç) teslim edilmesi halinde, ihracatçılara bu teslimler nedeniyle yüklenilen KDV’nin iadesi yapılamaz.”

Tebliğin yayınlanmasının arkasından değişiklik hükmüne göre İhracatçılar İmalatçılardan KDV ödeyerek aldıkları ürünlere ait KDV.ni Vergi Dairesinden alamadılar.

Bunun arkasından 13.Aralık 2016 tarih ve 29917 sayılı resmi gazetede yayınlanan 8 Seri Nolu KDV Genel Tebliği yayınlandı. İlgili tebliğin değişiklik maddesi şöyle:

“MADDE 1 – 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi (KDV) Genel Uygulama Tebliğinin (IV/A-1.5.) bölümünün; birinci paragrafının son cümlesindeki “ihracatçılara” ibaresinden sonra gelmek üzere “(dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketleri hariç)” ibaresi, ikinci paragrafının sonuna “Dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketlerine yapılan ihraç kaydıyla teslimlerde bu sınır uygulanmaz.” cümlesi eklenmiştir.”

Denilmiştir.

Bu değişiklikle “Dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketlerine yapılan ihraç kaydıyla teslimlerdeki KDV iadelerinde bahismevzuu sınırın uygulanmayacağı belirlenmiş oluyordu.

Söz konusu 7 ve 8 nolu KDV. Genel Tebliğleri çıktığı andan itibaren İmalatçı ve İhracatçı firmalar KDV. İade uygulamasında çeşitli sorunlarla karşılaşmışlardı.

Bu dönemde Gaziantep Yeminli Mali Müşavirler Odası Başkanlığı yapmaktaydım.

Konunun çözümü için dönemin Gaziantep Vergi Dairesi Başkanı Sayın Halil Tekin ile çeşitli görüşmelerim yanında Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanı (Rahmetli) Sayın Adnan Ertürk ve Daire Başkanı Sayın Mehmet Arabacı ile görüşmelerim olmuştu.

Konu ile ilgili “Bu 7 nolu Tebliğin İhracata Engeleyici olduğu” yönünde Gazetelere beyanatlarım da olmuştu.

Sonuçta konu ile ilgili Gaziantepli ve diğer illerdeki İş Adamlarının girişimleri sonucunda 15.02.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 11 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği çıkarılmıştır.

Sözkonusu 11 nolu KDV. Genel Tebliği’nde aşağıdaki şekilde bir değişiklik olmuştur:

“MADDE 19 – Aynı Tebliğin (IV/A-1.5.) bölümünün birinci paragrafı yürürlükten kaldırılmış, ikinci paragrafının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.”

“DİİB kapsamında KDV ödemeksizin yurtiçi ve yurtdışından satın aldığı girdileri kullanarak ürettiği malı 3065 sayılı Kanunun (11/1-c) maddesi kapsamında ihraç kayıtlı olarak teslim eden bir mükellefin iade alacağı KDV tutarı, ihraç kayıtlı teslim bedeli ile DİİB kapsamında aldığı girdilerin bedeli arasındaki farka genel vergi oranı uygulanmak suretiyle bulunacak tutarı aşamaz.”

Bu değişiklik sonucunda;

“DİİB sahibi mükelleflerin ihracatçı firmalara KDV’li teslim yapabileceği ve ihracatçı firmalarında KDV İadelerini yine alabilecekleri” hükmü yeniden getirilmiş oluyordu. 

Bundan sonra 2022 yılı Aralık ayı ortalarına kadar DİİB sahibi mükellefler ihracatçı firmalara KDV’li teslim yapmış ve ihracatçı firmalarda herhangi bir sorunla karşılaşmadan KDV İadelerini almışlardı.

GELİR İDARESİNDEN GELEN YAZI

Ancak, Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) 2022 Aralık ayında Gaziantep Vergi Dairesi Başkanlığı’na bir yazı göndererek olayımızda tekrar başa dönülmesi sonucunu getirmiştir. Aynı yazının başta İstanbul olmak üzere diğer tüm Vergi Dairesi Başkanlıklarına gönderildiği anlaşılmaktadır.

Sözkonusu “DİİB. Sahibi Mükelleflerin KDV. Ödemeksizin aldığı ürünü KDV.li satması Durumu Hk.” Yazıda özet olarak;

“DİİB sahibi mükelleflerden ihraç edilmek üzere KDV’li mal alımı yapan ihracatçı firmalar KDV’li mal 11 nolu KDV. Genel Tebliğinde belirtildiği şekilde KDV.li ürün satabilecekleri belirtilmeişse de, “KDV. İadelerinin ancak DİİB sahibi firmaya zamanında KDV ödenmeksizin kullanılan tutar için tarhiyat yapılıp tarhiyatın kesinleşmesinden sonra yerine getirilebilir.” ”

denilmiştir.

Ayrıca; “DİİB sahibi firmadan KDV ödeyerek alım yapıp İhracat yapan firmaların ne kadar DİİB kullandığının detaylı bir şekilde izahının alınması ve bloke-tenzil uygulaması halinde iade işleminin yerine getirilebileceği” belirtilmiştir.

Tabiidir ki bu talimattan sonra Vergi Daireleri belirli bir tarihten sonra konu ile ilgili verilmiş KDV. İade raporları da dahil olmak üzere yeni verilecek dosyalar için de yukarıdaki talimat doğrultusunda işlem yapmaktadırlar.

Bu durumda da DİİB. Sahibi İmalatçı mükelleflerin “Zamanında KDV ödenmeksizin kullanılan tutar için tarhiyat yapılacaktır.”

DİİB sahibi Mükelleflerin sözkonusu tarhiyata uğramamaları için satışlarını “İHRAÇ KAYITLI” olarak yapmaları uygun olacaktır. Aynı şekilde henüz iade aşamasındaki KDV. Tahsil ederek yapmış oldukları satışları “İHRAÇ KAYITLI SATIŞA” çevirmeleri halinde DİİB ne isabet eden KDV. İadeden çıkacağı İçin tarhiyata uğramaları sözkonusu olmayacaktır.

Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlıklarına gönderdiği yazıyla “DİİB sahibi Mükellefleri ihraç kayıtlı satış yapmaya” yönlendirmektedir. Böylece DİİB.ne isabet eden KDV.nin mükellefe iadesini önlemek istemektedir.

Esasında bu uygulama 11 nolu KDV Genel Tebliğinin getiriliş amacına ve ruhuna aykırıdır. Bu şekilde 11 nolu KDV Genel Tebliği “Kadük” hale gelmektedir.

SONUÇ

Sonuç olarak; Ülkemizin Dış Ticaret açığının kapatılması hedefi varken Dış Ticaret açığı verdiği bu dönemde İHRACAATI ARTIRMAK için 11 nolu KDV Genel Tebliğinin getiriliş amacına ve ruhuna uygun olarak yeni bir tebliğ ile “İhracatçılara herhangi bir kısıtlama olmadan KDV İadelerinin yapılması” sağlanmalıdır.

KAYNAKÇA:

- KDV Uygulama Genel Tebliği

- 8 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği 

- 7 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği         

-11 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği

- Gelir İdaresi Başkanlığı yazısı.

12.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.