Ahmet Ağar
Sosyal Güvenlik Müşaviri
agarahmet@turmob.org.tr

İşyeri Bildirgesinin Kuruma Verilmesi, İşçinin Hizmet Akdinin Sona Ermesi Halinde Bidirim Yükümlülüğü

I- GİRİŞ :         

1-      İşyeri bildirgesinin Sosyal Güvenlik kurumuna verilmesi ve yasal süresi,

2-      İşçinin herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona ermesi halinde,

      Kuruma bildirilmesi zorunluluğu ve bildirim süresi.  

            Bilindiği gibi, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren tamamı yürürlüğe girmiş olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 37 yıllık Bağ-Kur, 44 yıllık SSK ve 59 yıllık Emekli Sandığı Kanunları yürürlükten kaldırılmış ve bu üç kanuna tabi olanları tek çatı altında toplayarak, Sosyal Güvenlik alanında oldukça çok önemli değişiklikler yapılmıştır. 

          II- İŞYERİ BİLDİRGESİNİN KURUMA VERİLMESİ VE SÜRESİ: 

            a- 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrasının (a) bendi (eski SSK’li) kapsamında sigortalı çalıştıran, böyle bir işyerini devir alan veya bu nitelikte işyeri kendisine intikal eden işveren, en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, SSİY’nin  Ek-6’da örneği bulunan işyeri bildirgesini düzenleyerek internet ortamında Kuruma göndermek zorundadır. İşyeri bildirgesi ile birlikte Kuruma verilmesi gereken belgeler ise bir ay içinde  elden verilecek yada posta yoluyla gönderilmesi gerekmektedir.  

            İlk defa gelen yeni bir uygulamaya göre, işyerinin tescil tarihinden itibaren bir ay içinde, işyeri bildirgesinde yer alan bilgilerin doğruluğu sosyal güvenlik kontrol memurlarınca durum tespiti yapılarak kontrol ettirilebilir.

          Yönetmelikle getirilmiş olan bu yeni hüküm, 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinin bölünmesi amacıyla  aynı iş için ayrı bir işyeri dosyasının açılıp açılmadığı, bu amaca yönelik olarak uzmanlık gerekmediği halde işin bir bölümünün taşerona verilip verilmediği, verilmiş ise gerçekten bu işlerden, asıl işverenin uzmanlık alanına girmeyen ve herhangi bir işin olup olmadığını tespit etmektir.    

            İşyeri bildirgesi ekinde Kuruma verilmesi gereken ve zorunlu olan belgeler şunlardır:  

            a) İhale konusu işler için :

            1- İhale konusu işe ait sözleşme fotokopisi veya işin üstlenildiğini gösterir idarenin yazısını,

2- Yerleşim belgesi, (Belediye işyeri açma izin belgesi fotokopisi,)

3- Ticaret Sicili Gazetesi,

4- Ticaret Odası Kayıt Sureti,

5- Vergi levhası fotokopisi,

6- Şirketin imza sirküleri,

            7- Adi ortaklıklarda, noter onaylı ortaklık sözleşmesini,

8- Kapıcılık işyerinde, kat maliklerinin isim, adres ve T. C. kimlik numaralarını gösterir listesi,

9- Şirket Müdürünün İkamet ve Nüfus Cüzdan Sureti,

            10- Tutmak zorunda olduğu defterin türünü gösteren resmi nitelikteki belgeler,

11- Muhasebeci oda kayıt sureti. 

            b) Özel Bina İnşaatları için :  

1-     Belediyeden alınacak İnşaat Ruhsatı,

2-     İnşaat sahibi ise arsa tapu fotokopisi,

3-     İnşaat başkasına ait ise arsa sahibi ile yapılan noter tasdikli inşaat sözleşmesi  

4- Yukarıda (a) bendinin 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9. maddelerinde yazılı bulunan belgeler.  

          c) 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya diğer bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilân tarihini; adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması durumunda ise en geç yeni ortağın alındığı tarihi takip eden on gün içinde, işyeri bildirgesi ile Kuruma bildirilmek zorundadır. 

d) Şirket kuruluşu aşamasında, çalıştıracağı sigortalı sayısını ve bunların işe başlama tarihini, ticaret sicili memurluklarına bildiren işverenlerin, bu bildirimleri Kuruma yapılmış sayılır. Ticaret sicili memurlukları, kendilerine yapılan bu bildirimi en geç on gün içinde Kuruma bildirmek zorundadır. 

          e- İşverenden iş alan alt işverenler, (Taşeronlar) işçi çalıştırmaya başlamadan önce işyeri bildirgesi ekinde bulunan belgeleri Kuruma  elden veya posta yoluyla göndermek zorundadır. Alt işverenlerin işyeri bildirgesi verme yükümlülüğü ise bulunmamaktadır. İnşaat, tarım ve balıkçılık işyerlerinde ise işe giriş bildirgeleri sigortalı çalıştırılmaya başlandığı gün verilebilecektir. 

          f- İhale yoluyla yapılan işlerin konsorsiyum şeklinde üstlenilmesi hâlinde, konsorsiyumu oluşturan üstlenicilerin her birine müstakilen istihkak ödenmesi ve bu üstleniciler tarafından idareye ayrı ayrı teminat verilmiş olması kaydıyla üstlenicilerin her birine, verecekleri işyeri bildirgelerine istinaden Kurumca ayrı ayrı sicil numarası verilebilir.  

          g- Tek ihale ile birden çok işin yapılması hâlinde istihkaklarının bir ödenmesi ve teminatlarının tek olması şartıyla, işe ilk başlanılan yeri çevresine alan ünitece tek sicil numarası verilebilir. Aynı anda birden fazla ünitede işe başlanılması hâlinde, hangi ünitede tek sicil numarası alınacağını işveren belirler. İlgisi bulunan ünitelere yazılı olarak bilgi verir.  

          h- Yeni getirilen bir uygulamaya göre, aynı işveren tarafından yaptırılan ve birden fazla yapı ruhsatı bulunan özel bina inşaatı işyerlerinde, parsellerinin bitişik ya da yakın olması ve sigortalıların birbirine karışması şartıyla inşaatların tek sicil numarasında yürütülmesine ünitece izin verilebilecektir. (5510/11 SSİY: 29- 31 Md)   

          ı) Aynı Müdürlük  bölgesinde olmak ve yazılı olarak talep edilmek kaydıyla, devamlı mahiyette işlem gören veya görecek olan aynı işverene ait işyerlerinin, tehlike sınıflarının en yükseği veya tehlike sınıfları aynı olanlar gruplandırılmak suretiyle ünitelerce, farklı ünite bölgesinde olanların ise Genel Müdürlükçe tek dosyada veya birden fazla dosyada işlem görmesine izin verilebilir.  

          i) Aynı işverenlere ait olup, aynı işkolunda bulunan birden fazla kara veya deniz yahut hava ulaştırma araçlarına tek sicil numarası verilir. 

        III- İşyerinin Nakli, Devri, İntikali.         

          a- Sigortalı çalıştırılan bir işyerinin; faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi hâlinde nakleden işverence, başka bir işverene devredilmesi hâlinde ise devralan işverence; nakil veya devir tarihini takip eden on gün içinde, Kurum ünitesine işyeri bildirgesi verilmesi gerekir. 

          b- İşyerinin aynı il sınırları içinde başka bir ünitenin görev bölgesine nakledilmesi hâlinde işyeri bildirgesi verilmeyecek, ancak, nakil tarihini takip eden 10 gün içinde durum, işverence eski ve yeni üniteye bir yazı ile bildirilecektir. Yeni ünite, nakil bilgilerine dayanarak yeni bir işyeri sicil numarası verecektir. (5510: 11.Md.) 

          c- İşyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçıları, ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, işyeri bildirgesini Kuruma vermekle yükümlüdür.         

        IV-  Sigortalılığın Sona Ermesi Ve Bildirim Yükümlülüğü.         

          a- 5510 sayılı Kanunun 4/a maddesinde sigortalı olarak sayılanların (Eski SSK’lılar) hizmet akdinin sona erdiği tarihte sigortalılıkları sona erecektir. İşten ayrılış tarihi, işverenler tarafından, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği (SSİY) Ek-5’te bulunan  sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile 10 gün içinde internet ortamında Kuruma bildirilecektir.  ( SSİY: 14. Md.)        

İşten ayrılış bildirgesi verme zorunluluğu var ama bunun için Kanunda  idari para cezası düzenlenmemiştir. Ancak, işten çıkış bildirimi yapılmazsa, sigortalı 10 veya 90 güne kadar bir hastaneye gider,  muayene ve tedavi olursa yapılan tedavi giderleri ile istirahat alırsa, Kurumun ödeyeceği geçici iş göremezlik ödeneği işverenden alınacaktır. 

         b- 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 62. maddesine göre işveren, işe aldığı veya herhangi bir nedenle iş sözleşmesi sona eren işçileri, izleyen ayın 15’ine kadar  Ek.: 1 ve Ek: 2 bildirimlerle  Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirmek zorundadır. 62. maddede   belirtilen  bildirim yükümlülüğüne uyma­yan işverenler hakkında ise, bildirilmeyen her işçi için asgari ücretin aylık brüt tutarının beşte biri kadar ağır para ceza­sına hükmedilir  (2821/ 62. Md.)

          c- 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48. maddesine göre işveren, hizmet akdi 51. maddede belirtilen hallerden birisine dayalı olarak sona ermiş olan sigortalılar hakkında; üç nüsha işten ayrılma bildirgesi düzenleyip, 15 gün içinde bir nüshasını Türkiye İş Kurumuna göndermek, bir nüshasını sigortalı işsize vermek ve bir nüshasını da işyerinde saklamakla yükümlüdür.  

48. maddede öngörülen işten ayrılma bildirgesini Kuruma vermeyen işverenlere her bir fiil için ayrı, ayrı 1.000,00 TL. idarî para cezası verilir. (4447/ 48. Md.) 

Kazasız ve cezasız bir çalışma yaşamı dileğiyle.

15.01.2009

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.