Yaşar Çatalkaya
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Sürdürülebilirlik Denetçisi
yasarcatalkaya@gmail.com

Torba Kanunda Neler YOK

17 Ekim 2025 tarihinde TBMM’ye sunulan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, kamuoyunda “torba yasa” olarak anılan geniş kapsamlı bir düzenleme paketi niteliğinde.

Teklifin genel gerekçesinde, düzenlemelerin dört ana hedef üzerine inşa edildiği belirtiliyor:

• Vergi dışı kalmış alanların kapsama alınması,
• Bazı istisna ve muafiyetlerin kaldırılması,
• Kayıt dışılıkla mücadelenin güçlendirilmesi,
• Vergi adaletinin sağlanması.

Ancak teklifin içeriğine bakıldığında, bu hedeflerin yeni gelir kaynakları yaratmaya ve mükellef yükünü artırmaya yönelik olduğu görülüyor. Kira istisnasının kaldırılması, yeni harçların getirilmesi, dördüncü geçici verginin geri gelmesi gibi düzenlemeler doğrudan vergi mükelleflerinin maliyetini artırıyor.
Buna karşın, hem kamuoyunun hatta Vergi Denetim Kurulu’nun (VDK) beklediği aşağıdaki düzenlemeler torbada yer almadı.

Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması Bekleniyordu

Ekonomideki tablo, yeni bir vergi ve SGK borcu yapılandırması düzenlemesini adeta zorunlu kılıyor.

Türkiye ekonomisi son dönemde örtülü kur çıpası politikası nedeniyle ihracatta rekabet gücünü kaybetti; döviz kuru baskılanırken maliyetler hızla arttı.
Diğer yandan, yüksek faiz oranları reel sektörde yatırım iştahını önemli ölçüde azalttı ve birçok sektörde yatırımlar durma noktasına geldi.

Finansmana erişimin zorlaşması ve kredi kanallarının daralması, piyasada ciddi bir likidite sıkışıklığı yarattı.

Satış hacimleri düşerken, işletmelerin tahsilat süreleri uzadı; bu da kamuya olan vergi ve prim borçlarının ödenmesini güçleştirdi.

Bu koşullar altında, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin ödeme güçlüğü yaşadığı ve yeniden yapılandırma beklentisinin yalnızca bir talep değil, ekonomik bir gereklilik haline geldiği görülüyor.

Son yapılandırma kanununun üzerinden iki yıl geçmiş olmasına rağmen torba yasada bu konuda hiçbir düzenleme yer almıyor.

Oysa geçmiş yapılandırma düzenlemeleri, hem devletin tahsilatını artırmış hem de piyasaya geçici de olsa nefes aldırmıştı.

Bugünkü ekonomik koşullar altında benzer bir düzenleme, sadece mükellefler için değil, kamu maliyesi açısından da sistemi rahatlatacak bir adım olacaktır.
Bu nedenle, Plan ve Bütçe Komisyonu çalışmaları sırasında kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına yönelik bir maddenin eklenmesi, yerinde ve gerekli bir adım olacaktır.

Enflasyon Düzeltmesi Konusunda Adım Atılmadı

2024 yılı mali tablolarında uygulanan enflasyon düzeltmesi, işletmelerin ve meslek mensuplarının en çok zorlandığı konulardan biri oldu. Kamu maliyesi açısından da beklentinin tam aksine Kurumlar Vergisi Gelirlerinde beklenenin altında gerçekleşmelere sebep oldu. Bu nedenle, 2025 yılı için uygulamanın kaldırılması, ertelenmesi veya sadeleştirilmesine yönelik güçlü bir beklenti vardı.

Öte yandan, geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi uygulanmadığı için yıl içinde kâr beyan ederek vergi ödeyen, sermaye yapısı güçlü şirketler açısından farklı bir tablo oluşacak.

Yıl sonu itibarıyla yapılan enflasyon düzeltmeleri sonucunda bu şirketlerde kârların azalmasına yol açacak ve bu da bazı mükelleflerin geçici vergi iadesi talep edebilecek duruma gelmesine neden olacak. Bu durumun, Maliye açısından önemli bir iş iş ve nakit yükü oluşturması bekleniyor.

Dolayısıyla, hem uygulamada ortaya çıkan karmaşayı önlemek amacıyla, komisyon görüşmeleri sırasında enflasyon düzeltmesi uygulamasının kaldırılmasına veya kapsamının daraltılmasına yönelik bir düzenlemenin eklenmesi yerinde olacaktır.

Emlak Vergisinde Üst Sınır Düzenlemesi Bekleniyordu

2025 yılı emlak vergisi açısından da önemli bir dönüm noktası oldu.
Takdir komisyonlarının bu yıl belirlediği yeni arsa ve arazi değerlerinde yüksek oranlı artışlar yapıldı. Bu artışların 2026 yılında doğrudan vergiye yansıması durumunda, özellikle büyükşehirlerde mükelleflerin ödeyeceği emlak vergileri birkaç katına çıkabilecek. Söz konusu artışlar, yalnızca emlak vergisini değil; taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payını (%10), değerli konut vergisini, tapu harcını, emsal kira bedelini, değer artış kazancını ve veraset-intikal vergisini de doğrudan etkiliyor.

Bu nedenle, kamuoyunda artış oranlarına üst sınır getirilmesine yönelik bir düzenlemenin torba yasada yer alacağı yönünde güçlü bir beklenti oluşmuştu. Ancak torba yasa teklifinde bu yönde bir düzenleme bulunmuyor. Eğer komisyon aşamasında bir düzenleme eklenmezse, 2025 yılı için belirlenen yüksek takdir değerleri mevcut haliyle geçerli olacak.

Vergi İncelemelerinde Beklenen Reform Gecikti

Vergi Denetim Kurulu’nun dijital denetim sistemleri (KURGAN, RADAR, SARP vb.) hızla yaygınlaşırken, bu sistemlerin dayandığı mevzuat altyapısının güçlendirilmesi bekleniyordu.

VDK, 1 Ekim 2025 tarihli “Sahte Belgeyle Mücadele Stratejisi – Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) Rehberi” ile önemli değişiklikler duyurmuştu.
Bu rehberde, Vergi Usul Kanunu’na 140/A maddesi eklenmesi suretiyle; vergi incelemesi ile vergi suçu soruşturmasının birbirinden ayrılmasının, “Bilerek kullanma esas, bilmeden kullanma istisna” yaklaşımıyla, sahte belge incelemelerinde kastın esas alınmasının ve kastın objektif kriterlerle belirlenmesine ilişkin 18 Nisan 2025 tarihli genelgede tanımlanan ölçütlerin yasal dayanağa kavuşması öngörülüyordu. Ancak bu düzenleme de torba yasa teklifine dahil edilmedi.

Sonuç: Mali Yük Artışı

Torba yasa teklifinin gerekçesinde “vergi adaletinin sağlanması” ve “kayıt dışılıkla mücadele” gibi hedefler öne çıksa da, içeriğine bakıldığında düzenlemelerin çoğu mali idarenin gelirini artırıcı nitelikte.

Mükelleflerin ve meslek mensuplarının hatta Vergi Denetim Kurulu’nun uzun süredir beklediği yapılandırma, enflasyon düzeltmesi, emlak üst sınırı ve VUK 140/A gibi yapısal değişikliklerin hiçbirine yer verilmemesi, torbayı “boş” hale getirmiş görünüyor.

Bu nedenle teklif, reform niteliği taşımaktan çok, bütçe gelirlerini artırmaya yönelik bir mali dengeleme paketi olarak değerlendiriliyor. Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri sırasında bu eksik başlıkların yeniden gündeme alınıp alınmayacağı, önümüzdeki günlerde netleşecek.

20.10.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.