Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

İhracat Bedellerinin Merkez Bankası’na Satış Zorunluluğunda Uygulanan Son Oran ve Bir Öneri

T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının 02.05.2025 tarih ve 3948630 sayılı yazısı (Yürürlük Tarihi: 05.05.2025) ile İhracat Genelgesinin “Merkez Bankasına satış” başlıklı geçici 2’nci maddesi “Bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren 31/07/2025 (dahil) tarihine kadar İBKB’ye veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin en az %35’i İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır. Bu bedeller bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılır ve Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk parası olarak ödenir.” şeklinde değiştirilmiştir. Yani ihracat bedellerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) asgari satış oranının 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 35 olarak uygulanması kararlaştırılmıştır.

23.05.2023* tarihinde kaleme aldığımız öneri de “İstisna tanınan ülkeler dışında bir ülkeye yapılan ihracattan dolayı elde edilen ihracat bedelinin yurda getirilerek İBKB’ye (İhracat Bedeli Kabul Belgesi) veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin en az %40’ı İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılması halinde bozdurulan döviz karşılığı alınan TL ile daha sonra işletmenin ticari işlemleri için gereksinim duyduğu dövizi almak istediğinde kayıp ile karşı karşıya kalmaktadır. Örneğin işletme 100.000 USD ihracat yapıp bu bedeli yurda getirerek belirtilen süre içinde %40’ını 19,70 kur ile sattığını ve daha sonra 40.000 USD’yi 20 kur ile aldığını varsayalım. Bu durumda işletme 12.000 TL ek fona gereksinim duyacaktır. Halbuki 40.000 USD bozdurulmasa 12.000 TL ek fona ihtiyaç olmayacaktı.

Önerimiz ise yurda getirilen ihracat bedelinin %40’ı belirlenen süre içinde (Örneğin 90 gün) işletme adına yapılacak olan yatırımlarda (demirbaş, makine, emtia alımı veya bu alımlardan kaynaklanan dövizli borcun ödenmesinde) kullanılması kaydıyla ihracat bedelinin %40’ının İBKB’ye veya DAB’a bağlanarak bankaya satılması esnetilebilir. Bu bağlamda bu günlerde daha fazla hissedilen döviz temini ve artan eğilimli kurdan kaynaklı sıkıntılar bir nebze olsun giderilebilir.” ifadelerine yer vermiştik.

Aynı öneriyi yinelemek istiyoruz.

Yurtdışı satış fiyatlarının sabit kalması fakat hammadde alımlarının kur yüzünden sürekli artış göstermesi ihracatçıyı oldukça zorlamaktadır. Bir de tahsilat sorunu, nitelikli personel noksanlığı vb. eklendiğinde ihracatçı zor nefes almaktadır. Uygulamaya bakıldığında sürekli kurun yükseldiği bir ortamda ihracat bedellerinin satılması sonrasında ise ihracatçının döviz ihtiyacı olması halinde temin edeceği döviz için katlanacağı ek maliyetleri ihracatçıya bırakmak yerine yurda getirilen ihracat bedelinin %35’i belirlenen süre içinde (Örneğin 90 gün) işletme adına yapılacak olan yatırımlarda (yeni tesis inşasında, demirbaş, makine, emtia alımı veya bu alımlardan kaynaklanan dövizli borcun ödenmesinde) kullanılması kaydıyla ihracat bedelinin %35’inin İBKB’ye veya DAB’a bağlanarak bankaya satılması esnetilebilir.

KAYNAKLAR

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Duyurular/Basin/2025/DUY2025-30

*https://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/vedaterdem/0152/

05.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.