Şefik Şengün
Yeminli Mali Müşavir
sefiksengun44@hotmail.com

Şirketlerin Ortaklarına Kar Dağıtımı İhmal Mi Edilmektedir?

Güncel bir konuda, olayı basite bir örnekle açıklamaya çalışacağım. Bilindiği üzere, Ülkemizde sayısal olarak Şirketlerin büyük bölümü ya tek başına veya aile fertlerinin ortaklığı ile oluşan Limited veya A.Ş.‘lerden (diğer adıyla aile Şirketlerinden) oluşmaktadır.

Ancak bu ortakların tevsik edecek gelirleri veya aile giderlerini karşılayacak kadar yeterince gelirleri olmamakla birlikte, hayatını idame etmektedirler. Örneğin bugün ki şartlarda ortalama 5 kişilik bir ailenin aylık asgari 50.000,00 TL ile 100.000 TL arasında değişen ispat edici net bir gelire ihtiyacı olacaktır.

Buna göre Şirket ortağı gerçek kişinin  kendisi, eşi ve birlikte oturan çocuklarının gelirlerini; maaş, emekli maaşı, huzur hakkı, kira, bankalardan elde ettikleri faiz-kar payı, repo v.b, , arızi kazanç ve Şirketinden elde ettiği kar payı ile tevsik etmesi gerekir.

Aksi halde bu tür gelirlerini ispat ve tevsik edemeyen kişinin veya kişilerin Şirketindeki paraları kullanıp Vergi Stopajından ve ayrıca dağıtılacak kar payına göre gelir vergisi ziyaı’na sebebiyet  verdiği kabul edilip, Şirketi ve kendisi hakkında cezalı tarhiyat yapılmasına sebebiyet vermiş olacaktır.

a ) Şirketi hakkında yapılacak işlem

Şirketin geçmiş yıllar karları mevcut ve yeterli ise, kar dağıtımı yaptığı kabul edilerek 193 Sayılı GVK’nun 94/6-b-ii bendi gereği % 15 gelir Vergisi Stopajı yapılmadığı gerekçesi ile Vergi Ziyaı’lı tarhiyat önerilecektir.

Şayet geçmiş yıllar karı yeterli değilse, bu defa Şirketin parası kullanıldığı varsayılarak adatlandırma sistemi ile faiz hesaplanıp, Şirket Faiz geliri elde etmiş varsayılarak matrah farkı ve dahası bu işlem ticari faaliyet olarak iddia edildiğinde, KDV hesaplanması bile yapılabilmektedir. Tabi ki KDV ihtilaflı bir konu olmakla birlikte, bu ayrı bir tartışma konusudur.

b ) Ortak veya Ortaklar hakkında yapılacak işlem

Ortağın Şirketten aldığı kabul edilen ve kayıtlarda yer almayan geçmiş yıllar karları mevcut ve yeterli ise, 193 sayılı GVK’nun 75/1. Maddesi gereği Menkul Sermaye İradı elde edilmiş kabul edilecektir. Bu tutar 193 sayılı GVK’nun 86. Maddesindeki hadler dikkate alınarak, kişinin beyan konusu yapıp yapmayacağı değerlendirilecektir.

Bunu basit somut bir örnekle açıklamaya çalışalım. Örneğin 2024 yılında beyan ve ispata tabi hiçbir geliri bulunmayan Şirket ortağı A kişisinin asgari net 1.200.000 TL’yi Şirketin geçmiş yıllar karından 25.12.2024 tarihinde aldığı varsayıldığında aşağıdaki işlemler yapılmış olacaktır.

c ) Şirketi adına yapılacak tarhiyat

Şirketin net 1.200.000,00 TL kar dağıtımının brüt tutarı 1.411.764,71  TL olup, bundan % 15  oranında olmak üzere toplam (1.411.764,71 * % 15)= 211.764,71 TL gelir vergisi tevkifatı yapmadığı için 1 kat vergi ziyalı tarhiyata muhatab olacaktır.

d ) Ortak adına yapılacak tarhiyat

Ortak A’nın 2024 yılında elde ettiği MSİ 1.411.764,71  TL kabul edilmiştir. 193 sayılı GVK’nun 22/3. Maddesi gereğince bu tutarın yarısı gelir vergisinden istisna olduğu için, kalan (1.411.764,71/2)= 705.882,35 TL’nin 2025 Mart ayında beyanı gerektiğinden (GVK 86/1-c maddesindeki 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan 230.000,00 TL tutarı aştığı için) beyanı gerekirdi. Mükellefin başka beyana tabi geliri ve mahsup edeceği indirimi bulunmamaktadır.

Buna göre mükellefin beyan edeceği geliri 705.882,35 TL ve hesaplanan gelir vergisi 179.058,82 TL olacaktır. Bundan Şirketçe kesilen toplam 211.764,71 TL’nin yani gelirin yarısı istisna olmakla birlikte, tevkifatın tamamının mahsubundan sonra geriye iadesi gereken 32.705,89 TL vergi çıkacaktır.

NOT: Mükelleflerin başka bir geliri yoksa, kişi başı brüt 3.500.000,00 TL’ye kadar olan kar dağıtımında, yapılan tevkifat dışında ek bir gelir vergisi doğmamaktadır. Bu sebeple Maliye’nin son zamanlarda yapmakta olduğu Risk Analizlerine muhatab olmamak ve izah edilecek gelirinin olması için kar dağıtımı sistemini ihmal etmeyelim.

Bilgilerinize sunulur. Saygılarımla,

27.06.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.