25 Temmuz 2017 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 482 Nolu VUK Genel Tebliği ile Defterdarlıklar, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde yeni bir komisyon daha oluştu. İzah Değerlendirme Komisyonu adı altında oluşturulacak bu komisyonlar 01.09.2017 tarihi itibarıyla göreve başlayacaklardır. Bu kurumlar komisyon bakımından oldukça zengin daha önce kurulan Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Komisyonları, Tarhiyat Sonrası Uzlaşma komisyonları, Rapor Değerlendirme Komisyonları, İhbar ve İnceleme Talepleri Değerlendirme Komisyonları, Takdir Komisyonları gibi komisyonlar halen mevcudiyetini korumaktadır.
İzah değerlendirme Komisyonları Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde vergi dairesi başkanı veya grup müdürünün başkanlığında, vergi dairesi müdürlerinden oluşmaktadır.
Defterdarlıklarda oluşturulacak komisyon, defterdar veya defterdar yardımcısının başkanlığında, gelir müdürü ile vergi dairesi müdüründen olmak üzere toplam üç kişiden oluşur.
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığında ve/veya Grup Başkanlıklarında oluşturulacak İzah Değerlendirme Komisyonu, Başkanlık tarafından biri komisyon başkanı olarak belirlenecek üç vergi müfettişinden oluşmaktadır.
İzaha Davet müessesesinin ana esprisi her ön tespitin vergi incelemesine dönüşmesini engellemek ve kamunun sınırlı olan denetim gücünün israf edilmesinin önüne geçmektir. Aynı zamanda idare ile mükellefler arasındaki uyuşmazlıkların azaltılması ve vergiye gönüllü uyumun artırılması amaçlanmaktadır. Bu müessesesinin dayandığı yasal dayanak ise Vergi Usul Kanununun 370 inci maddesidir.
Özetle İzaha Davet müessesesi daha önce vergi incelemesine sevki gerektiren bazı ön tespitlerin, vergi incelemesi yerine İzah değerlendirme Komisyonlarına sevk edilecektir. Bu durumda gerekli izahat ve işlemler bu komisyonlar tarafından yerine getirilerek sonuçlandırılacaktır.
482 nolu VUK Genel Tebliği, hangi incelemeyi gerektiren tespitlerin izaha davet kapsamında olacağını ve İzah Değerlendirme komisyonlarına sevk edileceğini ayrıntılı bir şekilde 16 madde halinde saymıştır. Buna göre aşağıda başlıklar halinde yer alan uyumsuzlukların tespiti halinde Komisyonlar tarafından mükellefler izaha davet edilecektir. Bunlar;
1. Ba-Bs Bildirim Formlarında Yer Alan Bilgilerin Analizi Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 2. Kredi Kartı Satış Bilgileri ile Katma Değer Vergisi (KDV) Beyannamelerinin Karşılaştırılması Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 3. Yıllık Beyannameler ile Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Karşılaştırılması Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 4. Çeşitli Kurum ve Kuruluşlardan Elde Edilen Bilgiler ile Asgari Ücret Tarifelerinin KarşılaştırılmasıSonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 5. Yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannameleri Üzerinde Yapılan İndirimleri, Kanuni Oranları Aşan Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 6. Dağıttığı Kâr Üzerinden Tevkifat Yapmadığı Tespit Edilenlerin İzaha Davet Edilmesi 7. Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 8. İştirak Kazançlarını İlgili Hesapta Göstermeyen Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 9. Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e Maddesindeki İstisna ile İlgili Olarak Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 10. Örtülü Sermaye Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 11. Ortaklardan Alacaklar İçin Hesaplanması Gereken Faizler Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 12. Ortaklık Hakları veya Hisselerini Elden Çıkardıkları Halde Beyanda Bulunmayan Limited Şirket Ortaklarının İzaha Davet Edilmesi 13. Gayrimenkul Alım/Satım Bedelinin Eksik Beyan Edilmiş Olabileceğine Dair Haklarında Tespit Bulunanların İzaha Davet Edilmesi 14. Gayrimenkullere İlişkin Değer Artışı Kazançları Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 15. Gayrimenkul Sermaye İratlarını Beyan Etmeyen veya Eksik/Hatalı Beyan Eden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi 16. Sahte veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullanılması Durumunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi (Bu olumsuz tespit ile ilgili olarak 2 ayrı sınırlama mevcuttur. Biricisi ön tespitlerde, kullanılan sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge tutarının; her bir belge itibarıyla 50.000 TL’yi geçmemesi, İkincisi ise mükellefin ilgili yıldaki toplam mal ve hizmet alışlarının %5’ini aşmaması bu şartların mevcudiyeti halinde mükellefler izaha davet edilir. Bu tutarları aşan kullanımlar izaha davet hükümlerine tabi değildir. Ayrıca Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde yer alan fiillerle verginin ziyaa uğratılmış olabileceği hallerde izaha davet hükümleri uygulanmayacaktır.)
İzaha Davet Yazısı Alan Mükellef Ne Yapacak? Kendisine izaha davet yazısı tebliğ edilen mükelleflerin izahat hükümlerinden yararlanmaları için tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde yetkili komisyona izahta bulunmaları gerekmektedir. Bu süre içerisinde ilgili komisyona izahta bulunmayanlar anılan madde hükmünden yararlanamaz. Süresinde yapılan izah, komisyonca en geç 10 gün içinde değerlendirilerek sonuca bağlanır. Bu Kapsamda mükelleflerin; a) İzaha davet yazısının tebliği tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ön tespitle ilgili olarak gerekli izahın yapılması gerekir., b) Mükellefin, yapacağı izahı desteklemek amacıyla başta defter ve belgeler olmak üzere Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesi kapsamında her türlü delili komisyona sunmak üzere hazırlaması gerekir.
Yapılan İzahat Yeterli Görülürse Ne Olacak? Haklarında yapılan ön tespite ilişkin vergi ziyaına neden olunmadığı yönünde mükellefçe izahta bulunulması üzerine, mükellefin izahının komisyonca yeterli bulunması ve beyanname verilmesini veya vergi beyanının tamamlanmasını gerektirir bir durumun olmadığının değerlendirilmesi halinde, mükellef hakkında söz konusu tespitle ilgili olarak vergi incelemesine ve takdir komisyonuna sevk işlemi yapılmaz.
Yapılan İzahat Yeterli Görülmez ise Ne Olacak? Mükellefçe yapılan izahın komisyonca yeterli bulunmaması ve beyanname verilmesini gerektiren bir durumun bulunduğunun değerlendirilmesi halinde bu durum mükellefe bildirilir. Bu bildirim üzerine, izahın yapıldığı tarihten itibaren 15 günlük süre sona ermeden mükellefçe; hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi, ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranındaki izah zammıyla ödenmesi şartlarıyla vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesilir. Yapılan izahın yeterli bulunmaması ve mükellef tarafından Vergi Usul Kanununun 370 inci maddesinde öngörülen işlemlerin gerçekleştirilmemesi durumunda incelemeye veya takdire sevk işlemleri yapılır. |
Yıllarca vergi inceleme elemanlığı yapmış ve gereksiz birçok vergi inceleme talepleriyle boğuşmuş biri olarak yeni getirilen bu müessesenin hem mükellef açısından, hem de vergi idaresi açısında çok yararlı olacağı kanısındayım. Yeter ki bu komisyonlar kuruluş amacına uygun olarak etkin bir şekilde kullanılsın.
26.07.2017
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Yılın Kampanyası: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.